Tory Formuły 1: Suzuka Circuit

Lokalizacja:

Suzuka International Racing Course (SIRC), w skrócie Suzuka Circuit jest torem wyścigowym położonym w prefekturze Mie, mieście Suzuka, dzielnicy Ino. Leży niedaleko miasta Nagoya – trzeciej co do wielkości aglomeracji w Japonii.

Historia i Budowa:

Będąc prawdopodobnie najsławniejszym obiektem tego typu w Japonii, Suzuka jest też jedną z najstarszych tras Formuły 1. Do legendy przeszła szczególnie sekwencja następujących po sobie szybkich, łagodnych łuków, jaką dysponuje ten tor. Operatorem toru jest Mobilityland Corporation, przedsiębiorstwo należące do Honda Motor Co., Ltd.

Odcinek został zaprojektowany przez Holendra Johannesa Hugenholza, autora torów Zandvoort i Jarama, natomiast zbudowany przez koncern Honda na początku lat 60. XX wieku. Jak głosi przekaz, architekt otrzymał od Soichiro Hondy telegram, w którym napisane było jedynie „Buduję tor. Przyjeżdżaj do Japonii. S. Honda.” Obiekt miał służyć japońskiemu koncernowi motoryzacyjnemu, który dopiero kilka lat wcześniej wyprodukował pierwszy samochód, jako fabryczny ośrodek badawczy. Honda zaczynała wtedy szeroko zakrojoną ekspansję na rynki zewnętrzne oraz chciała wejść do Formuły 1. Trasa demonstrowała też zdolność Japonii do nadążenia za tzw. „Zachodem”.

Na miejsce budowy wybrano połać ziemi niedaleko jednej z fabryk Hondy. Pętla, pierwotnie nazwana Motor Sportsland, otwarta została w 1962 roku. Wtedy też odbył się pierwszy wyścig. Obok toru zbudowano też park rozrywki Motopia, przeznaczony dla pracowników firmy i ich rodzin.

Trasa od razu sprawdziła się w testowaniu najszybszych motocykli Hondy, a później okazała się równie dobra dla ścigających się aut sportowych, co zostało udowodnione podczas inauguracyjnego wyścigu w 1963 roku przez Anglika Petera Warra (kierowcy wyścigowego, managera wielu teamów Formuły 1), który zdobył pierwsze miejsce. Na początku, tego typu imprezy nosiły oznaczenie Grand Prix. Pierwszy wyścig wytrzymałościowy 1000 km Suzuka w 1966 roku został wygrany przez Toyotę 2000 GT. Do roku 1976 rozgrywały się na nim tylko imprezy lokalne, głównie motocyklowe.

Formuła 1 przybyła do Japonii w 1976 roku, jednak na miejsce zawodów zarówno w tamtym jak i następnym roku wybrano obiekt leżący tuż przy górze Fuji. Później, Japonia wypadła z kalendarza F1. Powróciła do niego w 1987 roku i do 2006 roku stawka kierowców ścigała się na obiekcie Suzuka.

Od momentu powrotu do Japonii, wyścigi Grand Prix Formuły 1 były jedną z najpopularniejszych sportowych imprez w tym kraju. W 1990 roku zgromadziła ona 3 mln chętnych na pulę jedynie 120 000 biletów. Zjawisko było związane m.in. z osobą japońskiego kierowcy Satoru Nakajimy i z sukcesami Hondy, jakie odnosiła będąc dostawcą silników dla Williamsa i McLarena. Dziś, wyścig Formuły 1 jest w ośrodku Suzuka jedną z dwóch – oprócz 8-godzinnego World Endurance Road Race – głównych imprez.

Zazwyczaj, wyścig w Japonii był ostatnią lub przedostatnią imprezą w sezonie, która decydowała o tym, kto zostanie mistrzem. Stąd, wyścigi tutaj były wyjątkowo emocjonujące zarówno dla widzów, jak i rywalizujących kierowców. W 2007 roku Formuła 1 przeniosła się z powrotem na Fuji Speedway, co było spowodowane modernizacją toru Suzuka, a od sezonu 2008 zaplanowano, że oba tory będą organizować Grand Prix Japonii naprzemiennie. Wkrótce (7 czerwca 2009 roku) zarząd Fuji wycofał się z tego pomysłu, tłumacząc to zbyt wysokimi kosztami dla Toyoty – właściciela obiektu.

Tor modyfikowany był tylko 3 razy. W 1983 roku na ostatnim zakręcie dodano szykanę by obniżyć tempo bolidów wjeżdżających do alei serwisowej, a zakręt Degner podzielono na dwa mniejsze. Dodano energochłonne, stalowe bariery Armco i więcej stref bezpieczeństwa. W 2002 roku zmodyfikowano wprowadzoną szykanę, tak jak słynny 130R. Wyprostowano
i odrobinę wydłużono zakręty w sekcji „S”. Rok później, tę samą szykanę zbliżono do 130R. Tor może zostać podzielony na dwie niezależne pętle – Suzukę Wschodnią i Zachodnią.

Charakterystyka:

Długość toru wynosi 5,807 km, a liczba okrążeń w wyścigu 53. Dystans do pokonania to 308,484 km. Zakrętów jest 18. Pełne otwarcie przepustnicy następuje przez 71% długości okrążenia. Szerokość toru waha się pomiędzy 10 a 16 m. Poziom docisku bolidów należy uznać za wysoki. W ciągu jednego okrążenia, biegi zmienia się 45-krotnie. Najdłuższa prosta ma 900 m długości. Pobocza są tu niewystarczające. Pole Position znajduje się na lewej części prostej startowej. Prędkość maksymalną, jaką da się osiągnąć na Suzuce bolidem F1, określono na 315 km/h.

Można wyróżnić na tym torze 4 szybkie proste, 3 wolne nawroty, z czego 2 są dobrymi do wyprzedzeń punktami. Trasa uchodzi za jedną z najbardziej technicznych i wymagających pętli na świecie, ze względu na wymóg częstych zmiany kierunku jazdy i umiejscowienie praktycznie wszystkich możliwych typów zakrętów, które pojawiają się w dodatku naprzemiennie w jednym miejscu. Na szczególną uwagę zasługuje tu słynna kombinacja zakrętów „S” za paddockiem i szybki lewoskręt 130R za długą prostą.

Na prostej startowej bolidy rozpędzają się do 300 km/h, hamując gwałtownie przed pierwszym zakrętem, rozpoczynającym szybki oraz kręty sektor trasy, którego cechą szczególną jest seria zakosów „S”. Przeciążenie osiąga tu wartości powyżej 3 G. Kierowcy muszą być tu cały czas bardzo dokładni, gdyż najmniejszy błąd przy wychodzeniu z któregoś z zakrętów może zakończyć ich wyścig.

Wirażem 5. rozpoczyna się szykana wiodąca pod górę, tak jak i długi łuk 7. (zakręt Dunlop) zaraz za nią. Prędkość na nim wynosi 226 km/h, a przeciążenia są kolejny raz znaczne. Kończy się on dwoma, przedzielonymi krótką prostą zakrętami Degner 1 i Degner 2, podczas pokonywania których łatwo popełnić błąd (szczególnie na wejściu w każdy z wiraży). Oba zakręty są szybkie. Pierwszy przejeżdża się przy prędkości 185 km/h, drugi przy 123 km/h, używając tarek na wyjściu. Wcześniejszy z nich jest krótki i wąski, następny szeroki na początku, a wąski na wyjściu. Taka kombinacja potrafi wprowadzić w błąd kierowcę, który chce przyspieszyć zaraz przy wyjściu z Degner 1. Należy uważać tu na wewnętrzny krawężnik, który potrafi skierować bolidy na ścianę.

Zaraz po pokonaniu Degner 2, kierowcy przejeżdżają pod mostem, gwałtownie przyspieszając do około 260 km/h przed pochylonym w dół zakrętem 9., po przejeździe przez który następuje gwałtowne hamowanie (do 65 km/h) przed słynnym, ostrym nawrotem.

Długi łuk 12. pokonywany jest z prędkością bliską maksymalnej, która spada do około 180 km/h, aby zmieścić się w pierwszym wierzchołku wirażu Spoon (wymaga on zachowania idealnego toru jazdy) i zacieśniającym się kolejnym z nich. Zawsze występuje tu podsterowność. Prędkość nie spada jednak poniżej 140 km/h. Przy wyjściu ze Spoon kierowcy muszą uważać na nagły spadek przyczepności nawierzchni.

Gdy kierowcy mają ten etap już za sobą, następuje pełna akceleracja przez długą prostą, która łagodnie przechodzi w ultra szybki (ponad 300 km/h, 3.6 G) łuk – słynny 130R. Tutaj również nie używa się ani na chwilę hamulców, nie ujmuje się też gazu. Redukcja prędkości do 86 km/h następuje za łukiem, przed szykaną. By zaliczyć dobry przejazd przez nią, potrzebne jest wyczucie kiedy i w jakim stopniu skorzystać z tarek i hamulców. Po opuszczeniu szykany, bolidy znów zbliżają się do granicy 200 km/h, przekraczają ją i wjeżdżają na metę.

Ciekawostki:

• Grand Prix 1989 roku na Suzuce było bardzo emocjonujące przez próbę wyprzedzenia Alaina Prosta przez Ayrtona Sennę na wejściu w szykanę, podczas 46. okrążenia. Skończyło się to zblokowaniem bolidów i wjechaniem częściowo na drogę ewakuacyjną. Prost wysiadł ze swojego auta i udał się do boksów, Senna natomiast kontynuował jazdę po ponownym uruchomieniu silnika. Po wyścigu został jednak zdyskwalifikowany.

• Rok później, w 1990 roku, na torze Suzuka Senna (McLaren-Honda) znów miał wypadek z Prostem (Ferrari). Tym razem na samym początku wyścigu, na pierwszym zakręcie, Senna jadący po wewnętrznej chcąc wyprzedzić Prosta, nie zmieścił się, gdy tamten ściął zakręt. Obydwaj przejechali przez pułapkę żwirową i zatrzymali się na barierze z opon. Wina za taką sytuację spowodowana była po części umieszczeniem pole position na nieodpowiedniej stronie.

• W 1999 roku na Suzuce Mika Häkkinen (McLaren-Mercedes) zdobył nie tylko pierwsze miejsce na podium, ale i drugi w swojej karierze tytuł mistrza świata.

• Rok później zwycięstwo w Japonii Michaela Schumachera sprawiło, że zdobył on 3. tytuł mistrzowski Formuły 1 w swojej karierze, a także pierwszy wypracowany przez siebie dla Ferrari. Dla włoskiej stajni było to pierwsze takie wyróżnienie od 21 lat. Zaledwie dodatkowe 3 lata zabrało mu zdobycie kolejnych 3 tytułów mistrza świata, bijąc rekord ustanowiony przez Juana Manuela Fangio.

• Ze względu na tajfun, w 2004 roku obie sesje kwalifikacyjne zostały przesunięte na dzień wyścigu. Wyścig na torze Suzuka w tamtym roku był pierwszym dla Jarno Trulliego w duecie z Toyotą.
• Wyścig w 2008 roku był doskonałym osiągnięciem Roberta Kubicy (BMW-Sauber), który uplasował się na podium na drugim miejscu.

• Najszybsze okrążenie należy do Kimmiego Räikönnena (1:31.540 min). Ustanowione zostało w 2005 roku.

• Japonia posiada obecnie 19 czynnych torów wyścigowych.