Autostrada A4. Odcinek Katowice – Kraków przejdzie metamorfozę

— Rozpoczynamy proces, który doprowadzi nas do rozbudowy autostrady A4 między Krakowem a Katowicami. W 2027 r. wygaśnie koncesja na tę drogę i chcemy być na ten moment dobrze przygotowani. Dzisiejsza decyzja oznacza, że za kilka lat będziemy mogli przystąpić do prac w terenie — powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.

Autostrada A4 od Katowic do Krakowa została wybudowana w latach 1976-1991. W latach 90. jedną z metod zarządzania autostradami było przekazywanie odpowiedzialności za ich utrzymanie prywatnym koncesjonariuszom. Zarządzali oni daną drogą, a koszty działalności pokrywali z opłat wnoszonych przez kierowców korzystających z trasy. 

61-kilometrowy odcinek autostrady A4 Katowice – Kraków został w 1997 roku, na mocy koncesji, przekazany firmie Stalexport. Od tego czasu jest utrzymywany i zarządzany przez tę spółkę i jej podmiot zależny – obecnie odpowiada za to Stalexport Autostrada Małopolska. Koncesja wygasa w 2027 roku. Rząd nie planuje jej przedłużenia ani wyboru nowego koncesjonariusza. Od 2027 roku podmiotem odpowiedzialnym za utrzymanie i zarządzanie tą drogą ma być Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.  

Jeszcze przed przejęciem odpowiedzialności za tę część autostrady A4, GDDKiA chce przygotować się do jej rozbudowy o dodatkowy pas ruchu. Każdego dnia porusza się po niej od 41 do 75 tysięcy pojazdów. Trasa jest jedną z pięciu dróg (obok DK44 Tychy – Kraków, DK79 Kraków – Jaworzno, DK94 Dąbrowa Górnicza – Kraków i DW780/DW934 Kraków – Mysłowice) zapewniających bezpośrednie połączenie pomiędzy Krakowem i aglomeracją górnośląską. Ruch na tym odcinku jest największy ze wszystkich wymienionych dróg i stale rośnie. 

Jednym z kluczowych zadań, po przejęciu od Stalexportu odcinka A4, będzie poprawa przepustowości tej drogi. Program Inwestycji podpisany przez ministra Andrzej Adamczyka zapewnia środki na przygotowanie dokumentacji rozbudowy autostrady Katowice – Kraków o dodatkowy pas ruchu. Przyszłe działania objęłyby przebudowę węzłów, obiektów inżynierskich, budowę lub rozbudowę Miejsc Obsługi Podróżnych, a także rozbiórkę infrastruktury do poboru opłat. Prace projektowe obejmą opracowanie dokumentacji w ramach studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego wraz z uzyskaniem decyzji środowiskowej oraz przeprowadzenie badań archeologicznych.

Prace przygotowawcze do rozbudowy odcinka o długości 25,2 km zaplanowano na lata 2024-2028. Inwestycja obejmie dobudowę trzeciego lub czwartego pasa autostrady, przebudowę lub rozbudowę czterech węzłów drogowych: Mysłowice, Brzęczkowice, Jeleń, Byczyna, a także przebudowę 36 obiektów inżynierskich i budowę ośmiu. W ramach inwestycji planowana jest budowa MOP Giszowiec/Janów. 

Inwestycja obejmie dobudowę trzeciego lub czwartego pasa autostrady na odcinku o długości 34,5 km. W ramach prac przygotowawczych, które zaplanowano na lata 2024-2029 zaplanowano opracowanie dokumentacji projektowej dla przebudowy lub rozbudowy trzech węzłów drogowych: Balin, Chrzanów, Rudno, przebudowy 42 obiektów inżynierskich, a także rozbudowy MOP Aleksandrowice/Morawica oraz Rudno/Grojec. 

Przypomnijmy, że obecnie GDDKiA prowadzi już prace nad projektem rozbudowy autostradowej obwodnicy Krakowa, od węzła Balice I do ul. Kąpielowej w pobliżu węzła Kraków Południe.

Rozbudowa drogi będzie wykonywane w ramach Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych do 2030 r. (z perspektywą do 2033 r.). Program określa cele polityki transportowej w zakresie budowy drogowej sieci TEN-T na terenie Polski oraz drogowych połączeń komplementarnych. Łącznie na realizację inwestycji, po aktualizacji programu z początku września br., zostanie przeznaczone 299,5 mld zł. Limit finansowy obejmuje nowe zadania o wartości około 192 mld zł, zadania kontynuowane o wartości 104,5 mld zł oraz rezerwę w wysokości 3 mld zł. Jest to największy program drogowy w historii Polski. 

Podstawowym źródłem finansowania jest Krajowy Fundusz Drogowy, zasilany m.in. środkami z programów operacyjnych Unii Europejskiej. Limit finansowy nowego programu powinien pozwolić na zakończenie całej, docelowej sieci autostrad i dróg ekspresowych określonej w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych. 
Rządowy Program Budowy Dróg Krajowych zakłada realizację inwestycji drogowych w ciągu dróg krajowych, dróg ekspresowych oraz autostrad o łącznej długości ponad 6,2 tys. km. Nowe inwestycje będą obejmowały zadania o długości 2,7 tys. km, natomiast zadania kontynuowane, rozpoczęte w ramach dotychczasowego programu drogowego, mają ponad 3,5 tys. kilometrów.