O tym, że po alkoholu nie powinno się siadać za kółko wie praktycznie każdy. Z tego, że lekarstwa bywają równie groźne dla kierowcy, zdaje sobie sprawę niewielu. Tymczasem leki nasenne, przeciwdepresyjne, przeciwbólowe i przeciwalergiczne mogą negatywnie oddziaływać na przetwarzanie informacji, ich analizę, podejmowanie decyzji i koordynację ruchów. Jak wskazują statystyki dotyczące niekorzystnego wpływu leków na sprawność kierowców, nawet do 20 proc. wypadków i kolizji drogowych może być spowodowanych przez tych, którzy stosują lekarstwa niekorzystnie oddziałujące na zdolność prowadzenia pojazdów.
Szczególnie groźna jest senność wywołana działaniem niektórych leków. Senni kierowcy częściej powodują wypadki, szczególnie podczas wykonywania nużących i monotonnych czynności np. podczas jazdy po autostradzie. Większe zagrożenie z powodu senności w dużej mierze jest skutkiem opóźnienia hamowania, przez co wyraźnie maleje szansa uniknięcia zderzenia.
Badanie przeprowadzone na 593 zawodowych kierowcach w Australii wykazało, że więcej niż połowa z nich zapadała w drzemkę podczas jazdy. Ponad 30 proc. przyjmowała przy tym leki mogące być przyczyną senności lub znużenia. W badaniu holenderskim, przeprowadzonym na grupie 993 sprawców wypadków drogowych, aż u 70 proc. kierowców stwierdzono obecność we krwi pobieranej bezpośrednio po wypadku obecność benzodiazepin – leków o działaniu przeciwlękowym i uspokajającym.
Zobacz także: Dacia Sandero 1.0 SCe. Budżetowe auto z oszczędnym silnikiem
Zaskoczeniem dla wielu kierowców może być informacja, że problemy z prowadzeniem samochodu mogą mieć po zażyciu niektórych, zwłaszcza silnych leków przeciwbólowych. Zawierają one związki mogące powodować zawroty głowy i spowolnienie reakcji. Negatywnie na prawidłowe kierowanie wpływają też leki ziołowe zawierające kozłek lekarski, melisę lekarską czy chmiel, sprzedawane czasem jako suplementy diety. Kierowcy powinni zachować ostrożność przy zażywaniu preparatów zawierających guaranę, taurynę i kofeinę, takich jak napoje energetyzujące (np. Red Bull, Tiger, R20, Burn). Zapobiegają one co prawda zmęczeniu, ale po początkowym okresie większego pobudzenia powodują wzrost zmęczenia.
Informacje o wpływie lekarstwa na sprawność organizmu powinny znajdować się w ulotce. Niektóre z nich zawierają np. zapis, że „w czasie stosowania preparatu nie wolno prowadzić pojazdów ani obsługiwać urządzeń mechanicznych w ruchu”. Niestety tylko 10 proc. przyjmujących leki czyta ulotki, w efekcie czego ryzyko prowadzenia samochodu po zażyciu szkodliwego dla kierowcy lekarstwa jest wysokie.
Działanie leków na organizm kierowcy, podobne do działania alkoholu, może zostać wykryte przez policję. Służą do tego specjalne testy, przeprowadzane coraz częściej m.in. w trakcie rutynowych kontroli drogowych. Dodatni wynik może zostać potwierdzony poprzez badanie krwi lub moczu kierowcy. Niektóre leki zawierają substancje obecne w narkotykach. W przypadku ich wykrycia sprawa jest kierowana do sądu, który na podstawie opinii biegłego oceniającego jaki wpływ na zdolność do prowadzenia miała wykryta substancja, wydaje wyrok. Stało się tak m.in. w 2010 r., gdy student z Poznania wziął zawierającą kodeinę tabletkę na ból głowy. Sąd zatrzymał mu prawo jazdy na 10 miesięcy i skazał na grzywnę w wysokości 550 zł.
Niektóre leki np. w dużym stężeniu, mogą działać odurzająco. Jeśli kierowca w stanie odurzenia zostanie zatrzymany przez policję, to grozi mu kara do 3 lat więzienia i zakaz prowadzenia pojazdów na okres nie krótszy niż 3 lata. W przypadku spowodowania wypadku pod wpływem środka odurzającego – za który mogą zostać uznane niektóre leki – kierowcy grozi kara pozbawienia wolności do 12 lat.
Dr Jarosław Woroń, Zakład Farmakologii Klinicznej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Należymy do narodów, które lubią się leczyć, więc prawdopodobieństwo zażycia leku wpływającego na bezpieczne prowadzenie pojazdu jest duże. Aby tego uniknąć, kierowca idąc do lekarza powinien zaznaczyć, że jest kierowcą, aby lekarz poinformował go o ewentualnym niekorzystnym działaniu przepisanych lekarstw. Podobnie powinien zrobić w aptece, jeśli kupuje leki bez recepty, a przynajmniej powinien czytać ulotki dołączone do lekarstw. Leki bywają bardziej zdradliwe od alkoholu, bo wpływ niektórych z nich na organizm potrafi utrzymywać się nawet klika dni. Problemem jest też wzajemne oddziaływanie różnych lekarstw. Przyjmowanie kilku jednocześnie może nasilać zmęczenie, senność, zaburzenia koncentracji, w efekcie czego dużo łatwiej o wypadek.
Negatywne skutki działania leków
• senność
• nadmierne uspokojenie
• zawroty głowy
• zaburzenia równowagi
• zaburzenia widzenia
• zmniejszenie napięcia mięśni
• wydłużenie czasu reakcji
Leki, po których lepiej nie prowadzić samochodu
Leki stosowane w leczeniu przeziębienia, grypy i kataru:
• Acatar Acti-Tabs
• Acatar Zatoki
• Actifed
• Actitrin
• Cirrus
• Disophrol
• Febrisan
• Fervex
• Gripex
• Gripex MAX
• Gripex NOC
• Ibuprom Zatoki
• Modafen
• Tabcin trend
• Theraflu Extra GRIP
Leki przeciwkaszlowe:
• Butamirat
• Thiocodin i inne leki złożone zawierające kodeinę
Leki przeciwbólowe:
• Antidol
• APAP NOC
• Ascodan
• Nurofen PLUS
• Solpadeine
Leki przeciwalergiczne:
• Cetyryzyna (Alerzina, Allertec, Zyrtec, Zyx 7)
• Loratadyna (Aleric, Loratan)
Leki stosowane w chorobie lokomocyjnej:
• Aviomarin
Leki przeciwbiegunkowe:
• Loperamid (Imodium, Laremid, Stoperan)
Źródło: Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie
Policyjne drony na Podkarpaciu w akcji
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?