Kiedy należy wymieniać olej w silniku?

Zadaniem oleju silnikowego jest zapewnienie odpowiedniego smarowania w jednostce napędowej, gdyż wiele jej poszczególnych elementów składowych pracuje z dużą prędkością oraz są poddawane sporym obciążeniom. Bez oleju silnik zatarłby się już po kilku minutach od uruchomienia. Ponadto olej silnikowy odprowadza ciepło, rozprasza zanieczyszczenia oraz chroni wnętrze jednostki przed korozją.

Jednak żeby olej silnikowy spełniał swoje zadanie musi być regularnie wymieniany. Częstotliwość wymiany oleju ustala producent samochodu. Obecnie współczesne auta wymagają wymiany najczęściej co 30 tys. km. Starsze, np. te z początku XXI wieku, co 15-20 tys. km. Auta z lat 90. XX wieku i wcześniejsze wymagają wymiany zwykle co 10 tys. km przebiegu.

Szczegółowe okresy wymiany oleju podają producenci samochodów w instrukcji obsługi pojazdu. Na przykład Peugeot zaleca wymianę oleju w modelu 308 co 32 tys. km. Podobne instrukcje zaleca Kia w przypadku modelu Cee'd - co 30 tys. km. Ale Ford w modelu Focus instruuje, że wymianę oleju należy przeprowadzać każdorazowo co 20 tysięcy kilometrów.

Wydłużanie okresu pomiędzy wymiana oleju to po części efekt oczekiwania użytkowników i konkurencji na rynku motoryzacyjnym. Właściciele aut chcą, aby ich pojazd jak najdłużej nie musiał zajeżdżać do serwisu na przegląd. Obecnie samochody, szczególnie wykorzystywane jako narzędzia pracy, pokonują rocznie nawet po 100 tys. km. Gdyby w takich pojazdach była konieczność wymiany oleju co 10 tys. km, to auto musiałoby zajeżdżać do serwisu praktycznie co miesiąc. Dlatego producenci aut oraz producenci olejów niejako zostali zmuszeni do ulepszania swoich produktów.

Jednak trzeba pamiętać, że określenie terminów wymiany oleju przez producenta auta zostało ustalone dla silników w pełni sprawnych i eksploatowanych w optymalny sposób. Tymczasem zdaniem wielu specjalistów, termin wymiany oleju zależy tak naprawdę od stylu jazdy i warunków eksploatowania pojazdu. Czy auto jest wykorzystywane do celów zarobkowych, czy też do celów prywatnych? W tym pierwszym przypadku samochód ma zdecydowanie mniej korzystne warunki pracy.

Istotne jest również gdzie auto jest eksploatowane - w mieście, czy też na długich trasach. Użytkowanie auta w mieście można jeszcze podzielić na zarobkowe, co wiąże się z częstym rozruchem silnika, i na dojazdy do pracy lub na zakupy. Specjaliści z Total Polska podkreślają, że dla silnika szczególnie dotkliwe jest pokonywanie krótkich odcinków dom-praca-dom, w czasie których olej nie osiąga swojej temperatury roboczej i w rezultacie nie odparowuje z niego woda, która przedostaje się do oleju z otoczenia. Tym samym olej szybciej przestaje spełniać swoje właściwości smarne. Zatem właściwym postępowaniem jest częstsza wymiana oleju niż jest to przewidziane przez producenta pojazdu. W takim przypadku zaleca się wymianę oleju co 10 tys. km lub raz w roku.

Zdaniem ekspertów z sieci serwisowej Premio, jeśli miesięczne przebiegi pojazdu są wysokie olej silnikowy również powinien być zmieniany raz do roku lub nawet częściej. Podobną opinię mają specjaliści z sieci Motoricus, którzy twierdzą, że trudne warunki jazdy, wysoki stopień zapylenia lub jazda miejska na krótkich dystansach wymagają skrócenia częstotliwości przeglądów nawet o 50 procent!

Zobacz także: Seat Ibiza 1.0 TSI w naszym teście

Na częstotliwość wymiany oleju mają również wpływ rozwiązania zmniejszające emisję spalin, jak np. filtry cząstek stałych DPF stosowane w autach z silnikami Diesla. Specjaliści z Total Polska tłumaczą, że sadza ze spalin gromadzi się w filtrze DPF, aby zostać wypalona w czasie jazdy w trasie. Problem pojawia się w przypadku aut eksploatowanych głównie w mieście. Kiedy komputer silnika wykryje, że filtr DPF nadaje się do oczyszczenia, do komór spalania podawane są dodatkowe dawki paliwa, by podnieść temperaturę spalin. Jednak część paliwa spływa po ściankach cylindrów i dostaje się do oleju, rozcieńczając go. W rezultacie oleju w silniku przybywa, ale jest to substancja nie spełniająca wymagań specyfikacji technicznej. Dlatego do prawidłowej eksploatacji pojazdów wyposażonych w DPF trzeba używać olejów niskopopiołowych.

Są także zalecenia dla aut z instalacją LPG. W silnikach zasilanych autogazem temperatura w komorach spalania jest znacznie wyższa niż przypadku zasilania benzyną. Te niekorzystne warunki pracy mają wpływ na stan techniczny jednostki napędowej, zatem częstsza wymiana oleju jest w tym przypadku odpowiednia. Zaleca się, aby w samochodach z instalacją gazową wymieniać olej przynajmniej co 10 tys. km przebiegu.

We współczesnych samochodach coraz częściej komputer pokładowy podaje informację, ile kilometrów przebiegu pozostało do wymiany oleju silnikowego. Ten okres jest obliczany w oparciu o kilka czynników odpowiedzialnych za jakościowe zużycie oleju.

O regularnej wymianie oleju silnikowego powinni pamiętać także posiadacze aut wyposażonych w turbosprężarkę. Jeśli mamy turbo, nie dość, że powinniśmy pamiętać o stosowaniu markowych olejów syntetycznych, to jeszcze warto jest skracać okresy między kolejnymi wymianami.

I jeszcze jedna bardzo ważna uwaga - podczas wymiany oleju należy również wymienić filtr oleju. Jego zadaniem jest zbieranie nieczystości, takich jak: drobinki metali, pozostałości po niespalonym paliwie czy też produkty utleniania. Zapchany filtr może skutkować tym, że olej nie będzie oczyszczany, tylko wtłaczany pod dużym ciśnieniem do silnika, co może doprowadzić do uszkodzenia jednostki napędowej.

Zdaniem eksperta:

Andrzej Husiatyński, dyrektor działu technicznego Total Polska

"Dostajemy wiele zapytań od kierowców co należy zrobić, jeśli producent pojazdu zaleca wymianę oleju co 30 tys. km, ale przejeżdżamy rocznie tylko 10 tys. km. Mamy wymieniać olej dopiero po przejechaniu 30 tys. km, czyli w praktyce po 3 latach czy co najmniej raz w roku, nawet jeśli nie przejedziemy założonej ilości kilometrów? Odpowiedź na to pytanie jest jasna - olej silnikowy powinniśmy wymienić po określonym przebiegu kilometrów lub po upływie określonego czasu, w zależności od tego, co nastąpi szybciej. Takie są ogólne założenia producentów i należy się ich trzymać. Poza tym należy pamiętać, że nawet jeśli nie jeździmy samochodem, to rozpuszczone paliwo, dostęp powietrza, jak również kontakt z metalami w silniku powodują utlenianie oleju silnikowego, czyli jego powolne starzenie. Wszystko jest kwestią czasu, ale także warunków eksploatacji. Wchodząc nieco głębiej w temat, interwały wymiany oleju mogą, a nawet powinny zostać skrócone, jeśli olej pracuje w trudnych warunkach. Przykładem tego jest częsta jazda po mieście, na krótkich dystansach. Analogicznie, możemy je nieco wydłużyć, gdy jeździmy w trasach, a olej ma czas na osiągnięcie właściwej temperatury".