50 lat projektu Skoda 992 Junior

O ile projekt S990 Tudor Touring Sport otrzymał zielone światło, stając się w konsekwencji legendarną dziś Skodą MBX, programy S990STW (nadwozie kombi) oraz S990/991 roadster (potencjalny następca modelu Felicia), z różnych przyczyn nie doczekały się realizacji. Z pewnością najbardziej dziś zapomnianym wątkiem tych prac jest program rozwojowy, oznaczony jako S992 Junior.

W jego założeniach, stworzona od podstaw mechanika modelu MB miała ożywić jednomiejscowy pojazd typu monopost, wykorzystywany w wyścigach torowych. Koncepcja pojazdu zrodziła się w ostatnich tygodniach 1963 roku, tuż przed końcem obowiązywania regulacji technicznych formuły Junior (do 1 100 ccm).

Od sezonu 1964, obowiązywać zaczęły nowe przepisy Międzynarodowej Federacji Samochodowej (FIA), powołujące formułę F3. Projekt powstawał zatem w duchu nowych wytycznych, zachowując starą nazwę.

Bolidy F3 mogły napędzać maksymalnie czterocylindrowe - bazujące na seryjnych - silniki, zasilane pojedynczym gaźnikiem o objętości nie większej niż 1 000 ccm. Skrzynia przekładniowa musiała również opierać się w znacznym stopniu na wykonaniu fabrycznym i posiadać nie więcej niż cztery przełożenia. Minimalna masa kompletnego pojazdu nie mogła być niższa od 400 kg.

Pierwszy z pojazdów Skoda S992 Junior/F3 został ukończony w Mlada Boleslav jeszcze w styczniu 1964 roku i przekazany do testów dwa miesiące później. Jego kręgosłup stanowiła rurowa, przestrzenna, stalowa rama niosąca niezależne zawieszenie wszystkich kół, ze sprężynami i amortyzatorami ukrytymi pod poszyciami nadwozia.

Przemyślana konstrukcja zawieszenia umożliwiała mechaniczną regulację nie tylko jego twardości, ale i prześwitu bolidu. Wzdłużnie, przed osią tylną, umieszczono zmodyfikowany w dozwolonym zakresie silnik OHV modelu MB, rozwiercony do objętości granicy klasy, tj. 999,9 ccm. Charakteryzował się on zwiększonym stopniem sprężania, zmodyfikowanymi komorami spalania, odmiennymi fazami rozrządu, powiększonymi średnicami zaworów i poprawioną geometrią kanałów dolotowych, jak i wylotowych. Pomiędzy nim a czterostopniową skrzynią biegów umiejscowiono dodatkową, wymienną przekładnię, umożliwiającą dostosowanie przełożeń do wymagań i charakteru poszczególnych tras.

Swój sportowy debiut konstrukcja święciła wiosną roku 1965 na lotnisku Hoskovice, prowadzona przez Vaclava Bobka. Kolejne dwa bolidy, w których aluminiową blachę poszyć nadwozi zastąpiono nieco inaczej kształtowanymi panelami laminatowymi, ukończono w lipcu tego samego roku.

O ile w sezonie 1965 Skody F3 musiały uznać wyższość NRD-owskich Melkusów, w kolejnym – po niezbędnych modyfikacjach i kalibracji – prowadzone w obsadzie J. Bobek, M. Bobek, M. Fousek, pokonały niemieckiego rywala. Jaroslav Bobek zdobył tytuł mistrzowski serii zawodów F3 bloku wschodniego. Bolid Miroslava Fouska rozpoczął zmagania w roku 1966, wykorzystując w dużej mierze podzespoły pierwotnego prototypu z roku 1964. W sezonie 1967 kierowcy fabryczni Skody wywalczyli srebro oraz brąz, w 1968 – ponownie mistrzostwo F3 krajów socjalistycznych. W tym sezonie Miroslava Fouska i jego bolid można było oglądać podczas zawodów w Szczecinie, w których to zresztą triumfował. Sportowa kariera Skody Š992 Junior/F3 w sezonie 1969 już wygasała, by zakończyć się ostatecznie rok później.

Projekt S992 zalicza się do bardzo istotnych konstrukcji w historii sportowego wyczynu marki. W krótkim czasie i przy ograniczonych środkach powstał pojazd skutecznie stawiający czoła najbardziej renomowanej konkurencji. Jeden z zachowanych egzemplarzy sportowej legendy można podziwiać dziś w zbiorach firmowego muzeum.