Błędy przy leasingu

I. Założenie, że maksymalny czas umowy leasingu wynosi 5 lat.

Zwykle maksymalny czas umowy leasingu wynosi 5 lat, jednak niektóre firmy leasingowe dopuszczają dłuższy czas trwania umowy – do 7 lat dla samochodów i do 7–8 lat dla maszyn. Pozwala to znacznie obniżyć wysokość miesięcznej raty.

II. Odkładanie organizowania leasingu na ostatnią chwilę.

W Polsce z leasingu korzysta się najczęściej przy zakupie samochodów i wiele firm leasingowych oferuje ocenę wniosku w procedurach uproszczonych. Zaletą tych procedur jest niewielka liczba wymaganych dokumentów oraz krótki czas wydania decyzji o przyznaniu leasingu. Jeżeli wszystko idzie sprawnie, leasing można zorganizować w ciągu 2–3 dni roboczych (od złożenia kompletu dokumentów do odbioru samochodu). Jednakże często po drodze pojawiają się „nieprzewidziane okoliczności” wydłużające cały proces, np.: urlop osoby ze strony dealera lub firmy leasingowej zaangażowanej w proces leasingu; oczekiwanie na ofertę ubezpieczenia od agenta klienta; konieczność przesyłania dokumentów kurierem, gdy salon mieści się w innej miejscowości niż oddział firmy leasingowej rejestrujący samochód; konieczność przedłożenia dodatkowych dokumentów do oceny wniosku; błąd ludzki – wystawienie faktury z błędnymi danymi lub wprowadzenie błędnych danych do umowy leasingowej i wiele innych. Dlatego bezpiecznie jest założyć, że cały proces potrwa około tygodnia.

W przypadku leasingu samochodów używanych proces może się wydłużyć do 1,5–2 tygodni z uwagi na konieczność wyceny samochodu i ocenę w procedurze zwykłej. Natomiast przy leasingu maszyn nowych należy założyć, że proces potrwa od 1 do 2 tygodni dla nowych maszyn (w zależności od firmy leasingowej i procedury oceny). Z kolei w wypadku maszyn używanych czas ten wynosi około 2 tygodni, ponieważ do procesu oceny wymagane są oględziny miejsca prowadzenia działalności klienta i wycena zlecona rzeczoznawcy zewnętrznemu. Przy transakcjach o dużej wartości (powyżej 1 mln zł) ocena wniosku może trwać dłużej.

Zdarza się także, że firma leasingowa odmawia udzielenia leasingu i cały proces powtarzany jest w innej firmie leasingowej. Wszystko powyższe przemawia za organizowaniem leasingu z pewnym wyprzedzeniem.

III. Zakup używanego samochodu za gotówkę z chęcią refinansowania przez leasing.

Dotyczy to zakupu samochodu na podstawie faktury VAT marża lub VAT zw. Jeżeli chcemy zrefinansować zakup przez sprzedaż samochodu firmie leasingowej (leasing zwrotny), bardzo często występuje konieczność wystawienia faktury VAT ze stawką VAT 23%. Samochód drożeje o stawkę VAT, z czego od rat leasingu można odliczyć tylko połowę podatku (jeśli samochód wykorzystywany jest do celów prywatnych).

Jeśli sprzedaż do firmy leasingowej nastąpi na podstawie faktury VAT zw. lub faktury VAT marża, stosuje się leasing finansowy, aby nie doliczać 23% VAT do rat leasingu. Należy pamiętać, że leasing finansowy nie jest tak korzystny podatkowo, jak leasing operacyjny.

Przy okazji refinansowania zakupu można popełnić jeszcze jeden błąd: zwlekanie z leasingiem zwrotnym powyżej 3 miesięcy od daty zakupu, może skutkować tym, że leasingobiorca uniemożliwi sobie załatwienie sprawy. Do 3 miesięcy od zakupu można leasingować w procedurze uproszczonej/zwykłej, natomiast powyżej 3 miesięcy wchodzi się w klasyczny leasing zwrotny w pełnej procedurze, a ten aktualnie oferuje niewiele firm leasingowych i realizują go niechętnie.

IV. Założenie, że łatwo jest dostać leasing na maszynę dla krótko działającej firmy.

Firmy leasingowe niechętnie finansują nowo powstałe firmy, najczęściej wymagają poręczenia innej firmy z dłuższą historią działalności. Jeśli poręczenie nie wchodzi w grę, brane są pod uwagę następujące czynniki:
ƒ- wysokość opłaty wstępnej – im wyższa, tym lepiej, minimum 20–25% wartości pojazdu,
- doświadczenie w branży osób zarządzających firmą,
- majątek firmy i właściciela lub reprezentantów – w przypadku spółek z o.o. często wymagane jest poręczenie umowy leasingu majątkiem prywatnym reprezentantów,
ƒ- przedmiot leasingu – czy jest typowy w swojej branży, jak duży jest rynek wtórny,
ƒ- kontrakty lub listy intencyjne – preferowane są sytuacje, gdy zakup ma nastąpić w związku z wykonaniem podpisanego kontraktu, ewentualnie leasingobiorca może przedstawić listy intencyjne na odbiór swoich towarów/usług,
ƒ- rozpoczęcie działalności i generowanie obrotów – jeśli firma dopiero się organizuje, szanse maleją, nawet w przypadku dużego kapitału zakładowego lub majątku.

V. Wykup przedmiotu leasingu przed upływem 40% czasu amortyzacji.

Aby umowa leasingu operacyjnego była za takową uważana przed urzędem skarbowym, powinna trwać co najmniej 40% normatywnego czasu amortyzacji przedmiotu leasingu, czyli w przypadku samochodu (stawka amortyzacji 20%) min. 2 lata. Jeśli leasingobiorca zakończy umowę wcześniej, ryzykuje, że w trakcie kontroli urzędu skarbowego dociekliwy urzędnik zażąda usunięcia z kosztów rat leasingu i zapłaty zaległego podatku.

Ponadto w sytuacji zamknięcia umowy leasingu przed upływem 40% normatywnego czasu amortyzacji przepisy obligują firmę leasingową do sprzedaży przedmiotu leasingu po wartości rynkowej potwierdzonej wyceną rzeczoznawcy lub po wartości pozostałej do spłaty, w zależności która z nich jest wyższa. Przy wysokiej opłacie wstępnej i spłacie znacznej części kapitału w trakcie trwania umowy jest to więc bardzo niekorzystne dla leasingobiorcy. Po upływie 40% normatywnego czasu amortyzacji wykup następuje po wartości pozostałej do spłaty.

VI. Nadpłacanie umowy leasingu.

Leasingobiorca dokonuje spłat w oparciu o harmonogram i nadpłata leasingu nie przynosi korzyści – faktury i tak będą przychodzić co miesiąc w kwotach wynikających z harmonogramu, a pieniądze zostaną niepotrzebnie zamrożone.

Można aneksować umowę, zmienić harmonogram i wtedy wpłacić jednorazowo większą kwotę, ale każda zmiana umowy wiąże się z kosztami aneksu (kilkaset złotych). Najrozsądniej zaplanować nadpłaty (o ile jest to możliwe) przed podpisaniem umowy leasingu, modyfikując odpowiednio harmonogram spłat.

VII. Założenie, że minimalna opłata wstępna wynosi 10%.

Minimalna opłata wstępna (udział własny) zaczyna się najczęściej od 10%, ale firmy leasingowe dopuszczają też niższe. Dla samochodów minimalna pierwsza wpłata wynosi 0–1%, dla maszyn 0–5%. Dla używanych przedmiotów leasingu wysokość opłaty wstępnej rośnie, przy czym nadal możliwy jest leasing przy 5% opłaty wstępnej.

VIII. Organizowanie leasingu, gdy firma widnieje jako dłużnik w KRD.

Wszystkie firmy leasingowe w Polsce sprawdzają leasingobiorcę w Krajowym Rejestrze Długów. Jeśli firma widnieje jako dłużnik, w większości przypadków kończy się to odmową udzielenia leasingu. Do wyjątków należą pojedyncze wpisy na niewielkie kwoty (od kilkuset do kilku tysięcy złotych) lub sprawy wygrane w sądzie, które jeszcze nie zostały wykreślone z rejestru (należy wtedy przedstawić dodatkowe dokumenty). W pozostałych przypadkach firma leasingowa odmówi udzielenia leasingu, nawet gdy widnieje kilka wpisów na bardzo małe kwoty. Dlatego przed złożeniem wniosku o leasing należy doprowadzić do wykreślenia wpisów z KRD (o ile jakieś są) albo liczyć się z wysokim prawdopodobieństwem decyzji odmownej i niepotrzebną stratą czasu.

IX. Największy błąd – powierzenie zorganizowania leasingu niewłaściwemu doradcy.

Niewłaściwy doradca leasingowy może sprawić, że zorganizowanie leasingu zamienia się w koszmar i może odbyć się z dużą stratą dla leasingobiorcy. Na szczęście dość łatwo się przed tym ustrzec, wystarczy już na etapie pierwszej rozmowy uzyskać odpowiedzi na kilka kluczowych pytań.

1. Jak długo doradca pracuje na swoim stanowisku?

Potrzeba minimum roku doświadczenia, żeby działać swobodnie, ale dobrze, gdy doradca ma przynajmniej 3 lata doświadczenia – wtedy można mieć względną pewność, że zorganizował wystarczająco wiele umów leasingu, żeby nie uczyć się na naszym przypadku. Brak doświadczenia sprawia, że popełniane są błędy, potrzebne są uzupełnienia, a to wydłuża czas oceny wniosku.

2. Jak dużo samochodów/maszyn doradca wyleasingował?

Doradca może mieć kilka lat doświadczenia w leasingu samochodów, ale nie mieć pojęcia o leasingu np. maszyn. Optymalną wartością jest powyżej 100 podpisanych umów leasingu samochodów/maszyn, a minimum to 30–40 umów.

Nie należy dać się uspokoić odpowiedzią typu: „Nie mam dużego doświadczenia, ale moi koledzy z firmy mają i będą mi podpowiadać”. Koledzy prowadzą swoje transakcje i mają niewiele czasu na cudze, a ludzie w centrali firmy leasingowej pracują, bazując na informacjach przekazanych przez dział handlowy. Doradca bez doświadczenia nie będzie w stanie skutecznie działać na korzyść swojego klienta.

3. Czy doradca ma jakieś referencje?

To, że ktoś pracuje długo, nie oznacza jeszcze, że dobrze wykonuje swoją pracę. Referencje pomogą rozwiać wątpliwości.

4. Jaka jest minimalna opłata wstępna? Jaki jest maksymalny czas trwania umowy leasingu?

Pytania te są zasadne, jeśli leasingobiorca jest akurat zainteresowany możliwie najniższą wpłatą lub dłuższym niż 5 lat okresem spłaty leasingu.

5. Ile firm leasingowych doradca ma w ofercie?

Pytanie zasadne, jeżeli sytuacja leasingobiorcy powoduje, że nie jest on idealnym klientem, co oznacza, że przykładowo: prowadzi firmę poniżej 2–3 lat, jest osobą poniżej 25. roku życia, działa w branży podwyższonego ryzyka (np. budowlanej), ma słaby BIK, przedmiot leasingu jest stary albo nietypowy (czyli jest ryzykowny z punktu widzenia firmy leasingowej), ma stratę za ubiegły/bieżący rok itp. Różne firmy leasingowe zwracają uwagę (lub nie) na różne rzeczy i odmowa w jednej firmie leasingowej wcale nie musi oznaczać odmowy w drugiej. Doświadczony broker z szeroką ofertą będzie w stanie pomóc skuteczniej niż osoba pracująca bezpośrednio w firmie leasingowej, posiada on bowiem szerszą perspektywę i większe możliwości.

6. Czy doradca pracuje na umowę o pracę, czy w oparciu o działalność?

Doradcy prowadzący działalność gospodarczą z reguły potrafią lepiej zrozumieć sytuację klienta-przedsiębiorcy, szczególnie gdy chodzi o wiarygodne wyjaśnienie niskiego dochodu/zysku firmy. Ponadto taki doradca najczęściej jest wynagradzany za każdą umowę leasingu, więc ma osobisty interes w tym, aby cały proces przebiegł, jak należy.