Nie dostaniesz odszkodowania!

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej musi zawrzeć każdy właściciel pojazdu mechanicznego (samochodu, motocykla, ciągnika itp.). Chroni ono majątek sprawcy wypadku czy kolizji oraz gwarantuje poszkodowanemu, że otrzyma odszkodowanie wypłacane przez zakład ubezpieczeń, z którym sprawca zawarł stosowną umowę ubezpieczenia.

Nie wszystko jasne

Tak jest w większości przypadków. Wyjątek dotyczy np. sytuacji, w której współmałżonek poszkodowany zostanie w wyniku wypadku spowodowanego przez drugiego współmałżonka.

- Niektóre zakłady ubezpieczeń powołując się na art. 822 Kodeksu Cywilnego przyjmują, że w ramach odpowiedzialności wynikającej z obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, ponoszą ją jedynie za szkody wyrządzone osobom trzecim, nie traktując jednocześnie współmałżonka pozostającego we wspólnocie majątkowej jako osoby trzeciej. W efekcie wiele zakładów ubezpieczeń odmawia wypłaty świadczeń za szkody osobowe wyrządzone małżonkowi przez kierującego współmałżonka, sprawcę wypadku - mówi dyr. Krystyna Krawczyk z Biura Rzecznika Ubezpieczonych.

Jej zdaniem takie podejście do sprawy nie jest właściwe.

- Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych UFG i PBUK w art. 38 pkt 1 wskazuje co prawda, że odszkodowanie nie należy się osobie pozostającej we wspólnocie majątkowej, ale dotyczy to odszkodowania za uszkodzenie mienia, a nie roszczeń ze szkody osobowej, czyli np. uszkodzenia ciała. Tym samym jeśli współmałżonek został ranny będąc pasażerem pojazdu będącego wspólnością majątkową, a kierującym - sprawcą szkody - jest drugi współmałżonek, ubezpieczyciel w naszej ocenie powinien mu wypłacić wszystkie należne świadczenia - twierdzi dyr. Krystyna Krawczyk.

I nie, i tak

Stanowiska firm ubezpieczeniowych w tej sprawie są podzielone.

- Współmałżonek będący współposiadaczem pojazdu nie jest osobą trzecią w rozumieniu art. 822 § 1 k.c. - wyjaśnia Paweł Ptaszyński, dyr. Departamentu Obsługi Szkód Indywidualnych TUiR WARTA S.A.

- Warta uznaje zasadność utrwalonego orzecznictwa na poruszony temat i co do zasady w swojej praktyce dąży do postępowania zgodnego z tą linią orzeczniczą. Należy jednak podkreślić, że każdy przypadek traktujemy indywidualnie i szczegółowo badamy okoliczności, skutki oraz kontekst zasad współżycia społecznego. W związku z powyższym w niektórych przypadkach nie wykluczamy podejmowania decyzji korzystniejszych dla poszkodowanych niż to przewidują przepisy prawa i linia orzecznictwa - stwierdza dyr. Paweł Ptaszyński.

"Jeśli w wypadku, którego sprawcą jest posiadacz polisy OC w PZU SA, poszkodowanym będzie jego pasażer - współmałżonek (jednocześnie współwłaściciel pojazdu), PZU wypłaci należne odszkodowanie za szkody osobowe pasażera. Zakład ubezpieczeń nie ponosi natomiast odpowiedzialności za szkody w mieniu pasażera powstałe w takim przypadku. Zostały one wyłączone z odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń przez ustawodawcę.

W przypadku, kiedy małżonek nie jest współposiadaczem pojazdu, PZU wypłaci należne odszkodowanie zarówno za szkody osobowe, jak i szkody w mieniu wyrządzone z winy współmałżonka" - czytamy w piśmie nadesłanym przez Michała Witkowskiego, rzecznika prasowego PZU SA.

Do wyjaśnienia

Sytuacja w praktyce sądowej również nie jest jednolita, o czym świadczą przykłady orzeczeń zawierających rozbieżną wykładnię prawa w sprawach dochodzenia odszkodowań za uszkodzenia ciała małżonka - pasażera pojazdu, gdy kierującym-sprawcą był jego współmałżonek.

- Urząd Rzecznika Ubezpieczonych aktualnie kompletuje przykłady orzecznictwa w tym zakresie celem przygotowania wniosku do Sadu Najwyższego o podjęcie uchwały mającej na celu rozstrzygnięcie rozbieżności. Możliwe, że uda nam się to zrobić jeszcze w pierwszym kwartale bieżącego roku - mówi dyr Krystyna Krawczyk.