Kontrola drogowa. Co i w jakich okolicznościach mogą policjanci?

Policjant, w związku z czuwaniem nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kierowaniem ruchem i jego kontrolą, uprawniony jest m.in. do:

• legitymowania zarówno kierowcy pojazdu, jak i pasażerów;
• wydawania uczestnikom ruchu wiążących poleceń, dotyczących sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu;
• sprawdzenia, czy kierowca jest w posiadaniu ważnych uprawnień do kierowania pojazdem oraz dowodu zawarcia obowiązującej umowy ubezpieczenia na pojazd, którym porusza się dana osoba;
• żądania okazania dokumentu potwierdzającego prawo do używania pojazdu, jeżeli pojazd ten nie jest zarejestrowany na nazwisko osoby nim kierującej;
• przeprowadzenia badania na obecność w organizmie alkoholu, substancji odurzających lub o podobnym działaniu, w przypadku gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że kierowca może być pod ich wpływem;
• sprawdzenia stanu technicznego, wyposażenia, ładunku, wymiarów, masy lub nacisku osi pojazdu na drodze;
• uniemożliwienia kontunuowania podróży kierowcy znajdującemu się w stanie nietrzeźwości,  po spożyciu alkoholu lub pod wpływem podobnie działających środków.

W jakich warunkach może nastąpić kontrola?

Kontrolę drogową może przeprowadzić każdy funkcjonariusz, nie tylko patrol drogowy. Może poruszać się on pieszo lub dowolnym środkiem transportu, np. na koniu. Aby zatrzymać pojazd, musi on wydać polecenie za pomocą czytelnego gestu ręką, niekoniecznie tarczą do zatrzymania pojazdów (zwaną popularnie lizakiem). Jeśli pracuje w warunkach ograniczonej widoczności, np. po zmroku, ma prawo użyć w tym celu latarki. Rozmowę z kierowcą powinien on rozpocząć od podania stopnia służbowego, przedstawienia się oraz poinformowania o powodzie zatrzymania. Kontrolowany ma z kolei prawo poprosić o okazanie legitymacji służbowej w taki sposób, aby była możliwość zanotowania numeru służbowego.

Prawo do przeprowadzenia kontroli ma także nieumundurowany policjant, wtedy jednak obowiązują pewne ograniczenia. Po pierwsze, musi ona zostać przeprowadzona w terenie zabudowanym, a on sam musi wydać polecenie zatrzymania pojazdu za pomocą lizaka, a w warunkach ograniczonej widoczności – latarki. Poza tym, musi on od razu okazać legitymację służbową, bez wcześniejszego żądania kierowcy.

Jeśli zatrzymanie pojazdu nastąpiło w wyniku pościgu, w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa przez kierowcę lub któregoś z pasażerów pojazdu, albo gdy pojazd lub przedmiot nim przewożony pozyskany został w wyniku przestępstwa, funkcjonariuszy nie obowiązuje wspomniana wcześniej procedura grzecznościowa (przedstawienie się itd.)

Co powinien zrobić kierowca?

Sam kierujący w przypadku kontroli powinien zatrzymać pojazd w miejscu wskazanym przez funkcjonariusza, a następnie pozostać w pojeździe trzymając ręce na kierownicy, chyba że policjant wyda inne polecenie. Lepiej nie szukać dokumentów, zanim nie usłyszymy wyraźnej prośby, ponieważ nerwowe przetrząsanie torby lub skrytek w aucie w chwili, gdy funkcjonariusz zbliża się do naszego pojazdu, może zostać zinterpretowane jako próba ukrycia niedozwolonych substancji lub poszukiwanie broni. Co ważne, pasażerowie też mają nakaz pozostania w samochodzie, do czasu wydania przez kontrolującego wyraźnego pozwolenia na opuszczenie pojazdu.

Zobacz także: Test Opla Insignii Grand Sport 1.5 Turbo

Jeśli kontrola drogowa powiązana jest z kontrolą radarową lub badaniem alkomatem, kierowca ma prawo zażądać okazania kopii świadectwa legalizacji urządzenia pomiarowego. W przypadku użycia wideorejestratora, zatrzymanemu przysługuje prawo do obejrzenia nagrania. Co ważne, przysługuje nam prawo do odmowy przyjęcia mandatu, o którym funkcjonariusz powinien nas poinformować oraz pouczyć, jakie są dalsze procedury w takim przypadku. Natomiast jeśli przyjmiemy mandat, nie możemy wycofać się od tej decyzji.