Ceny paliw. Jak działa promocja PKN Orlen i ile można zaoszczędzić? Wyjaśniamy pojawiające się nieścisłości

Promocja na tankowanie paliwa na stacjach PKN Orlen rozpoczęła się 27 czerwca br, a tańsze tankowanie obowiązuje przez całe wakacje.

Z letniej promocji mogą skorzystać wszyscy zarejestrowani uczestnicy programu Vitay, którzy korzystają z aplikacji Orlen Vitay lub tradycyjnej plastikowej karty Vitay. Każdy uczestnik promocji otrzyma 30 groszy rabatu na litrze dowolnego paliwa (Efecta lub Verva) w ramach trzech tankowań do 50 litrów miesięcznie. Pozwoli to nabyć w okresie wakacyjnym do 150 litrów paliwa miesięcznie z wysokim rabatem.

Uczestnik będzie mógł skorzystać z rabatu:

• trzy razy w okresie od 27 czerwca 2022 r. do 31 lipca 2022 r.,

• trzy razy w okresie 1 sierpnia 2022 r. – 31 sierpnia 2022 r.

Na dodatkową zniżkę mogą liczyć uczestnicy programu Vitay, którzy posiadają Kartę Dużej Rodziny. Otrzymają oni rabat wyższy o 10 groszy, co oznacza, że oszczędzą 40 groszy na litrze.

O dużym zainteresowaniu akcją niech świadczy fakt, że aplikacja Orlenu szybko stała się najczęściej pobieraną aplikacją w AppStore i Google Play. Punkty Vitay można wymieniać nie tylko na nagrody rzeczowe i kupony rabatowe, ale także przeznaczyć na pomoc charytatywną.

Ta forma promocji PKN Orlen stała się wyzwaniem dla innych sieci stacji, które już podjęły analogiczne próby walki o klienta. Od 1 lipca ruszyła ogólnopolska akcja „Tankuj taniej z programem Navigator -30 gr/ l” wprowadzona przez Grupę Lotos i projekt "Wakacje z BP", który również pomoże w tańszym tankowaniu. Na tańsze tankowanie na stacjach należących do sieci Shell można liczyć natomiast we wtorki i czwartki. Promocja polega na możliwości zatankowania droższego wariantu benzyny bezołowiowej lub diesla w cenie podstawowej.

To zjawisko nie jest wyłącznie polską specyfiką - dla przykładu w okresie wakacyjnym koncern TotalEnergies ogłosił zniżkę w wysokości 0,12 euro/litr na wszystkich własnych stacjach paliw przy autostradach we Francji kontynentalnej.

Wojna w Ukrainie oznacza przede wszystkim radykalne ograniczenie importu ropy i gotowych paliw z Rosji do UE. Wprowadzane sankcje praktycznie go odetną. Jest to ewidentny koszt wojny. Ograniczenie importu ropy naftowej i paliw z Rosji, wraz z globalnym wzrostem popytu na benzynę, wpłynęło na wzrost giełdowych notowań paliw gotowych od początku wojny o ok. 56% dla benzyny i ok. 62% dla diesla (Reuters, Platts). Od początku roku wzrosty te są jeszcze wyższe i wynoszą 90% dla benzyny i aż 97% dla diesla. Wzrost ten dotyczy wszystkich krajów w Europie importujących paliwa i wpływa na ceny hurtowe w Polsce, a za nimi także na ceny na stacjach. W Polsce w pierwszym kwartale tego roku aż 41% paliw pochodziło z importu.

Dla wielu osób na tak zadanie pytanie – odpowiedź jest jedna. PKN Orlen. Jak jest naprawdę? Ceny hurtowe paliw w Polsce i w całej Europie ustalane są przede wszystkim w oparciu o notowania gotowych produktów paliwowych czyli benzyny i diesla na europejskich giełdach. O notowaniach tych nie decydują poszczególne koncerny paliwowe, a czynniki rynkowe, czyli relacja pomiędzy podażą a popytem.

Orlen zawyża ceny paliw w Polsce? Obniżenie cen hurtowych w Polsce spowodowałoby wzrost eksportu paliw z Polski do innych krajów, gdzie paliwo jest droższe. Paliwo jest produktem regionalnym i jego import i eksport może odbywać się w ramach UE w sposób swobodny. W konsekwencji mogłoby dojść do sytuacji, w której zaczęłoby brakować paliw w Polsce. Co więcej, przepisy antymonopolowe nakazują hurtową sprzedaż paliw w zbliżonych cenach dla wszystkich uczestników rynku.

Należy mieć świadomość tego, że polski rynek paliw jest otwarty. Według POPiHN w pierwszym kwartale 2022 roku 41% gotowych paliw (benzyna, diesel, LPG) pochodziło z importu i w dużej mierze był to import z Rosji. Orlen znacząco obniża zużycie tańszej, rosyjskiej ropy Urals, na rzecz innych, droższych gatunków. Obecnie zaledwie ok. 30% ropy przerabianej w całej Grupie Orlen pochodzi z Rosji.

Ceny paliw w Polsce, niezmiennie należą do najniższych w całej Unii Europejskiej i są wyraźnie niższe niż w krajach naszego regionu.

Niewielu komentujących obecną sytuację na rynku paliw ma świadomość, że porównywanie procentowe wzrostów cen paliw może prowadzić do błędnych wniosków z kilku powodów. Po pierwsze, przed wojną ceny paliw różniły się znacząco w Europie, a paliwa w Polsce należały do najtańszych, w związku z tym wyższy wzrost procentowy był liczony od niższej ceny wyjściowej. Po drugie, poszczególne rynki w Europie były w różnym stopniu zależne od importu, którego koszty logistyczne obecnie szczególnie drastycznie wzrosły dla krajów położonych na wschodzie Europy, które muszą transportować gotowe paliwa na dalsze odległości (przed wojną koszt ten był niższy dla krajów położonych na wschodzie w porównaniu z Europą Zachodnią). Do tego należy dodać zmiany podatkowe i dopłaty różne dla poszczególnych krajów. Na przykład w Niemczech wprowadzono dodatkowe rządowe dopłaty na poziomie 300 euro na 1000 litrów benzyny w sprzedaży hurtowej.

Orlen nie opuszcza, ani nie podnosi modelowej marży. Modelowa marża rafineryjna jest rynkową miarą wartości jaką osiągają rafinerie w wyniku przerobu ropy na gotowe produkty naftowe. Nie jest to ani wskaźnik zarobku koncernu, ani cen paliw na stacjach. To uproszczony wskaźnik, głównie dla inwestorów, działający w oparciu o konkretne liczby, czyli globalne, rynkowe

notowania cen ropy i gotowych paliw, niezależne od firm paliwowych. Marże modelowe zachowują się w taki sam sposób dla wszystkich koncernów w regionie, różni je jedynie struktura produkcji poszczególnych firm.

Pojawia się też zarzut o ponadnormatywnych zyskach Orlenu. Zyski Orlenu były możliwe między innymi dzięki wzrostom marży petrochemicznej, czyli dotyczącej produkcji tworzyw oraz znaczącej rozbudowie segmentu energetycznego, w tym przejęciu Energi oraz nowych odnawialnych źródeł energii.

Ceny hurtowe paliw w Polsce i Europie ustalane są przede wszystkim w oparciu o notowania gotowych produktów paliwowych, czyli benzyny i diesla na międzynarodowym rynku. Ze względu na fakt, że samochody jeżdżą na paliwa, a nie na ropę, koszt ropy nie ma bezpośredniego wpływu na cenę paliw. W momencie, gdy na rynku podaż paliw nie jest w stanie nadążyć za popytem, mechanizmem regulującym rynek jest cena. Od początku wojny dla gotowych benzyn notowania wzrosły o ok. 56% (od początku roku aż o 90%) i w sposób do tej pory niespotykany rozeszły się z notowaniami ropy naftowej.