Bezpieczeństwo dzięki edukacji

Rozmowa z mgr inż. Marią Dąbrowską-Loranc

CBR to wiodąca w kraju placówka, prowadząca szeroką działalność edukacyjno-popularyzatorską w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Na czym konkretnie skupia się CBR? MARIA DĄBROWSKA-LORAN: W Centrum BRD realizowane są prace nau-kowo-badawcze z dziedziny bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz prowadzona jest działalność edukacyjno-popularyzatorska w tym zakresie.

Działalność Centrum koncentruje się na analizie stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego, programach poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, edukacji, ocenie skuteczności wybranych działań w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Podstawą wszelkich działań w bezpieczeństwie ruchu drogowego jest właściwa diagnoza istniejącego stanu.

Jako jedyna jednostka w kraju, Centrum ma dane o wypadkach drogowych w Polsce od 1990 roku. Od 1997 r. jako instytucja koordynująca z ramienia Polski uczestniczy w pracach międzynarodowych baz danych o wypadkach drogowych IRTAD i CARE.

Korzystając z tych baz danych możemy wykonywać wiele analiz bieżących i retrospek-tywnych, jak również oceniać zachodzące zmiany i wpływ na to poszczególnych czynników. Ostatnio badamy na bieżąco wpływ jazdy z włączonymi światłami przez całą dobę na powstawanie wypadków. Analizy statystyczne stanowią również podstawę do pogłębionych analiz wybranych problemów i wskazywania kierunków działań naprawczych.

Wynikiem tych analiz są raporty, na przykład na temat prędkości czy alkoholu i narkotyków.Duża część działań Centrum związana jest z edukacją bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym należy rozumieć wychowanie komunikacyjne dzieci i młodzieży, szkolenie i reedukację kierowców, kampanie społeczne.

Centrum ściśle współpracuje z ośrodkami szkolenia kierowców w Polsce, sprawując patronat nad najlepszymi z nich. Kooperujemy także z placówkami oświatowymi. Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego ITS uczestniczyło również w pracach zespołów opracowujących kolejne programy poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego zarówno krajowe jak i regionalne.

Gwarantem skuteczności programów na rzecz bezpieczeństwa w ruchu drogowym jest współpraca międzynarodowa oraz partnerstwo w projektach unijnych. Jaką liczbą ukończonych oraz realizowanych projektów legitymuje się CBR?Centrum BRD jest jednostką naukowo-badawczą zajmującą się problematyką bezpieczeństwa ruchu drogowego w sposób interdyscyplinarny, podobnie jak wyspecjalizowane jednostki we wszystkich krajach europejskich.

Jesteśmy więc partnerem często zapraszanym do realizacji wspólnych europejskich projektów. Do tej pory zrealizowaliśmy ich 10. Dotyczyły one między innymi: wskazania najlepszych praktyk w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego (BEST-BOB) badania opinii kierowców Europy na temat brd (SARTRE), opracowania poradnika dobrych praktyk w zakresie wychowania komunikacyjnego (ROSE 25), europejskiej kampanii brd znanej w Polsce pod hasłem KLUB PANCERNIKA KLIKA W FOTELIKACH (EUCHIRES).

Obecnie realizujemy 4 projekty. DRUID dotyczy badania problemu narkotyków i alkoholu i lekarstw w ruchu drogowym. Projekt CLOSE TO ma na celu pilotażowe wdrożenie modułu edukacyjnego do szkolenia kierowców polegającego na przeprowadzeniu zajęć z “peer mentorem", czyli młodym kierowcą sprawcą wypadku, który dzieli się z kursantami swoimi doświadczeniami.Kolejny projekt ERIC dotyczy również szkolenia kierowców.

Chodzi o wdrożenie interaktywnych multimedialnych programów edukacyjnych w zakresie dwóch modułów tematycznych: zmęczenia i fizyki jazdy. Czwarty obecnie realizowany projekt to SHLOW, którego zadaniem jest wdrożenie problematyki brd do programów studiów na różnych uczelniach.W tym roku zostały zaakceptowane do realizacji przez Komisję Europejską kolejne programy dotyczące Europejskiego Obserwatorium BRD oraz bezpiecznej drogi dzieci do szkoły.

W tym roku rozpoczynamy również realizację dwóch projektów finansowanych ze środków europejskich w ramach programu operacyjnego Transport i Środowisko. Mamy partnerów i pomysły na realizację kolejnych projektów europejskich.

Czy programy, szkolenia, analizy, monitoring, słowem edukacja realizowana z zakresu bezpieczeństwa ruchu przekłada się na poprawę tego czynnika? Niestety w Polsce nie udało się ograniczyć liczby zabitych na drogach zgodnie z założeniami krajowego programu GAMBIT, czy europejskiego programu. Według opublikowanego właśnie raportu PIN na temat realizacji przez poszczególne kraje europejskiego programu, Polska znalazła się na samym końcu.

Przypomnijmy, że celem było tutaj zmniejszenie przez 10 lat do 2010 roku liczby zabitych na drogach o 50 %. Są kraje w Europie, którym to się już udało. Ja mogę powiedzieć, że wiele z działań proponowanych przez Centrum ma w Polsce charakter nowatorski i nie od razu wszystko można wdrożyć. Jednak nasze propozycje są zawsze oparte na rzetelnych wynikach badań, najczęściej wynikach światowych.

Może warto byłoby z nich szeroko korzystać. Zainteresowanie wynikami naszych prac jest naprawdę duże. Mogliśmy się o tym przekonać podczas ostatniego Pikniku Naukowego organizowanego po raz 13 w Warszawie przez Centrum Nauki Kopernik i Polskie Radio.

Namioty ITS gdzie prezentowano siły działające na człowieka podczas wypadku oraz działanie wszelkich urządzeń zabezpieczających, w ramach doświadczeń dla dorosłych i dzieci były non stop oblegane, a Piknik odwiedziło 120 tysięcy osób.ITS opracowuje plan budowy miasteczka ruchu drogowego zlokalizowanego nieopodal siedziby Instytutu, przy ulicy Jagiellońskiej w Warszawie.

Czy może pani poszerzyć naszą wiedzę w tej sprawie? Chcemy stworzyć Centrum Edukacji Dzieci i Młodzieży w obszarze Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Ma to być pierwsze w Polsce interaktywne centrum edukacji podejmującym tematykę bezpie-czeństwa ruchu drogowego dla dzieci, młodzieży, jak również dla ich opiekunów i nauczycieli. Ośrodki tego typu powstały już w Europie.

Podjęliśmy starania, aby Centrum zlokalizowane było w Warszawie dokładnie w części Pragi zwanej Golędzinowem. Będzie to placówka wykorzystująca najnowocześniejsze osiągnięcia nauki i rozwiązania techniczne, a więc przedsięwzięcie na europejskim poziomie. Centrum Edukacji BRD będzie miejscem spędzania czasu dla całej rodziny.

Zajęcia przeznaczone dla dzieci z różnych grup wiekowych i zróżnicowane tematycznie będą uzupełniały treści wychowania komunikacyjnego realizowanego w szkołach i będą zgodne z podstawą programową. Placówka będzie prowadziła dokształcanie nauczycieli, organizatorów zajęć pozaszkolnych, studentów studiów pedagogicznych.

Zadaniem Centrum Edukacji BRD będzie również opracowanie materiałów edukacyjnych i merytorycznych dla dzieci i nauczycieli. Udział w zajęciach w Centrum to także stworzenie dla dzieci z całego kraju, możliwości przyjazdów do Warszawy w ramach np. “zielonej szkoły".

Niewątpliwym atutem będzie infrastruktura Centrum, w której skład wejdą laboratoria przeznaczone do zapoznania się z urządzeniami oraz procesami przebiegającymi w pojeździe oraz organizmie człowieka w różnych sytuacjach ruchu drogowego, np. działanie pasów, poduszek i towarzyszące im symulacje, prezentacje pojazdów, silników, skrzyni biegów w przekroju itd.

Będzie to miejsce gdzie dziecko nie tylko obejrzy jak działają te urządzenia, ale samo będzie mogło przeprowadzać i uczestniczyć w różnych eksperymentach - oczywiście pod opieką prowadzących.

Rozmawiał: Mikołaj Krupiński

Mgr inż. Maria Dąbrowska-Loranc - Kierownik Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego ITS. Absolwentka Politechniki Warszawskiej, specjalność: sterowanie ruchem w transporcie. W tym samym roku podjęła pracę w Instytucie Transportu Samochodowego. Od 1991 roku jest kierownikiem Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego ITS. Legitymuje się m. in.: certyfikatem wykładowcy instruktorów nauki jazdy oraz certyfikatem wykładowcy nauczycieli wychowania komunikacyjnego, Poświadczeniem Bezpieczeństwa Osobowego oraz tytułem specjalisty ds. Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.

Fot: mgr inż. Maria Dąbrowska-Loranc-Kierownik CBR.jpg