Budowa dróg. Saperzy musieli wejść do akcji

Po wydaniu przez właściwego wojewodę decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) i przekazaniu placu budowy, wykonawca może rozpocząć roboty w terenie. Najpierw prowadzone są prace przygotowujące teren pod inwestycję. Obejmują one m.in. niezbędne inwentaryzacje, prace geodezyjne oraz saperskie rozpoznanie terenu. Pozwala ono sprawdzić obszar objęty przyszłymi pracami pod kątem ewentualnych niewybuchów, jeszcze zanim na placu budowy pojawi się ciężki sprzęt.

Ostatnio, w lutym br., niewybuch został odkryty podczas odhumusowania (usunięcia wierzchniej warstwy gruntu) terenu budowy drogi ekspresowej S19 Rzeszów Południe - Babica (woj. podkarpackie). Było to już drugie podobne znalezisko, na jakie natknął się wykonawca tej inwestycji. Na pierwszy niewybuch natrafiono w sierpniu 2022 roku. W obu przypadkach wykonawca przerwał prace, a następnie na miejsce wezwany został nadzór saperski.

Zdarza się jednak, że wykonawcy rozbudów trafiają na niewybuchy po rozpoczęciu zasadniczych robót. Dla takich zadań nie jest wykonywane rozpoznanie saperskie. Podczas rozbudowy drogi krajowej nr 61 w woj. mazowieckim (inwestycja została oddana do ruchu 13 lipca 2021 r.) wykonawca odnalazł ponad 70 niewybuchów. Za każdym razem w takiej sytuacji wzywani byli saperzy. Na czas prowadzonych czynności wstrzymywano budowę, a jej pracowników ewakuowano. Odnalezione pociski i granaty oraz ich elementy pochodziły z czasu II Wojny Światowej.

Na ładunek wybuchowy natrafili również pracownicy podczas rozbiórki starego mostu w miejscowości Mikosze w ciągu drogi krajowej nr 16 (woj. warmińsko-mazurskie) w 2019 r. Saperskie rozpoznanie ujawniło, że most został zaminowany w celu jego zniszczenia, prawdopodobnie podczas odwrotu armii niemieckiej w styczniu 1945 r. Materiały wybuchowe zlokalizowane zostały na głębokości 1,20 m poniżej poziomu gruntu. Podczas rozminowywania mostu wydobyto z ziemi prawie 140 kg materiałów wybuchowych.

Odkrycia na budowach dróg to nie tylko niewybuchy. Inwestycje drogowe i związane z nimi badania archeologiczne, często prowadzą do odkrycia śladów przeszłości, sięgających setek, a nawet tysięcy lat wstecz. Przy okazji budowy dróg odnajdywane są m.in. pozostałości dawnych siedlisk ludzkich, mogiły, a także przedmioty codziennego użytku, takie jak naczynia, monety czy biżuteria.