Zawieszenie wielowahaczowe. Budowa oraz przykładowe koszty napraw

Samochód ma nam zapewnić odpowiedni komfort i bezpieczeństwo podróży na co dzień. To naturalne. Nierówności powinny być efektywnie wybierane, a precyzja prowadzenia obowiązkowo na możliwie wysokim poziomie. Niestety to niełatwe zadanie. Aby spełnić te wymagania, producenci od wielu już lat stosują w pojazdach zawieszenia o konstrukcji wielowahaczowej.

Początkowo rozwiązanie to używane było przede wszystkim w samochodach klasy premium, dziś znajdziemy je także w samochodach klasy popularnej. Wiele osób obawia się, że problem może pojawić się w momencie, kiedy przyjedzie już czas na naprawę, ponieważ ceny poszczególnych części nie będą niskie. Sprawdźmy czy jest się czego bać.

Zacznijmy jednak od podstaw. Wahacz to jeden z podstawowych elementów w zawieszeniu. Utrzymuje zwrotnicę w właściwej pozycji i umożliwia pracę amortyzatorów oraz sprężyn. To element metalowy, wykonany ze stali lub lekkiego aluminium. Przed laty można było spotkać również konstrukcję żeliwną, ale to już czas przeszły. Jego kształt uzależniony jest od miejsca mocowania. Przybiera np. formę litery V, a przy tylnej belce skrętnej jako wahacz wleczony - może być prosty. Z racji swojej funkcji, wahacze to elementy niezwykle wytrzymałe, i zarazem sztywne. Zakres pracy mają ograniczony, co pozwala na amortyzację kół.

Opisywany element mocowany jest do podwozia samochodu przy użyciu tulei metalowo-gumowych. To one pozwalają na ruch wahacza wokół osi, którą wyznacza jej środek. Wewnętrzna i zewnętrzna tuleja metalowa oraz guma, to składowe tulei metalowo-gumowych. Tuleję metalową zewnętrzną wprasowuje się w wycięcie w wahaczu, wewnętrzną montuje się na dedykowanym sworzniu znajdującym się w podwoziu danego auta.  Na przeciwległym końcu wahacza, znajduje się ruchomy przegub kulowy – sworzeń, który pracuje w smarze, i zalewany jest szczelnie gumą, aby nie dostały się od niego zanieczyszczenia z drogi.

Zawieszenie wielowahaczowe przednie zamiast jednego wahacza w kształcie litery V, może posiadać trzy, np. jeden skośny i dwa drążki poprzeczne. Każdy element mocowany jest do podwozia przy pomocy jednego silentblocka i jednego sworznia do zwrotnicy. W górnej części wahacz może być w kształcie litery V lub konstrukcja może przypominać tą, która ma zastosowanie na dole i składać się z kilku wahaczy. Dzięki temu osiąga się wręcz idealną precyzję w ustawieniu koła. Taka konfiguracja, to również kwestia bezpieczeństwa, w klasycznym zawieszeniu montuje się dwa sworznie wahacza, które utrzymują koło. W momencie kiedy nastąpi wypięcie jednego z nich, to o problem czy nawet tragedię nietrudno.

W zwieszeniach wielowahaczowych, w momencie wybicia jednego, inne wahacze utrzymają koło we właściwej pozycji.  

Prosta konstrukcja zawieszenia osi tylnej, to belka skrętna składająca się z dwóch wahaczy wleczonych mocowanych do podwozia przy użyciu tulei metalowo-gumowych i sworzni. Belka tworzy trwałe, metalowe połączenie dla wahaczy, a  zamocowana do podwozia dwoma tulejami metalowo-gumowymi. Oczywiście są także sprężyny i amortyzatory. To rozwiązanie, tak jak już wspomniałem, systematycznie wypierane jest przez system wielowahaczowy. Przykładowo, w nowoczesnym rozwiązaniu w górnej części zawieszenia montuje się często jeden wahacz, który jest również stabilizatorem zawieszenia tylnego koła. W dolnej części wahacz wzdłużny utrzymuje zwrotnicę koła, i do tego stosuje się dwa drążki poprzeczne. Niezmienne amortyzator montowany jest do wahacza dolnego.

Oczywiście konstrukcja zależna jest od typu danego auta np. w aucie sportowym, poziom skomplikowania może być wysoki. W zawieszeniu wielowahaczowym każde koło jest w pełni niezależne. Większa ilość wahaczy pozwala ustawić geometrię precyzyjniej, co bezpośrednio przekłada się na lepsze prowadzenie samochodu w zakrętach ponieważ koło utrzymuje się prostopadle do nawierzchni. Dodatkowo drgania są efektywniej niwelowane, a to plus w kwestii komfortu podróży.

Minusem konstrukcji wielowahaczowej może być koszt ewentualnej naprawy. W tego typu zawieszeniach jest wiele elementów, które mogą ulec wypracowaniu wraz z upływem przejechanych kilometrów. Szczególnie kiedy stan dróg nie należy do najlepszych. Sam wahacz niezwykle trudno uszkodzić, co innego z elementami metalowo-gumowymi. W nich może dojść do uszkodzenia lub sparcienia gumy, wybicia kiedy wjedziemy w głęboki ubytek w jezdni, a także skorodowania metalu. Na dodatek może zmienić się również geometria zawieszenia.  

Częstym objawem uszkodzenia zawieszenia wielowahaczowego są stuki z okolic koła w czasie jazdy po nierównościach. Skrzypienie występuje w momencie uszkodzenia sworznia, który skorodował, ponieważ doszło do uszkodzenia osłony gumowej, wyciekł smar, a do wnętrza dostała się woda. Niekiedy czuć, że auto gorzej się prowadzi i występuje ściąganie w prawo lub w lewo, co jest objawem rozkalibrowania ustawień geometrii. W momencie kiedy zauważymy, że bieżnik opon w naszym aucie jest nierównomiernie zużyty, usterka występuje już od dłuższego czasu.

Kiedy auto trafi już do specjalisty, kontrola zaczyna się od sprawdzenia wszystkich przegubów kulowych, następnie sprawdza się stan elementów gumowych, tulei mocujących wahacze do podwozia. Ostatni krok to umieszczenie auta na „szarpaku” lub podnośniku, i wykrycie niewłaściwego przemieszczenia połączeń gumowych. Po naprawie należy skontrolować i ew. właściwie ustawić geometrię zawieszenia, a niestety niektórzy o tym zapominają.

Koszty robocizny będą oczywiście zależne od stopnia skomplikowania prac, jednakże nie powinny przekroczyć 300 – 400 zł za jedną stronę danej osi. Należy również pamiętać o koszcie ustawienia geometrii, a to przedział mniej więcej od 85 do 150zł. Warto wybierać warsztaty sprawdzone, szczególnie kiedy w naszym aucie mamy zamontowane zawieszenie aluminiowe. Specjalisty warto szukać w grupach dyskusyjnych lub fanklubie danej marki. Dodatkowo oprócz znalezienia potrzebnego warsztatu, jest szansa na pomoc ze strony klubowiczów. Co więcej, w takim miejscu ogłaszają się dystrybutorzy części zamiennych i oferują rabaty z których jest szansa skorzystać. Warto także spojrzeć na opinie o danym serwisie, które można znaleźć w popularnych wyszukiwarkach. Tych kilka kroków może nas uchronić przed niepotrzebnymi wydatkami i nerwami. Bardzo ważne jest również to, żeby wybierać sprawdzone i markowe części zamienne, trwałość tanich zamienników może być bardzo niska.

Poniżej prezentujemy przykładowe ceny markowych części zamiennych (jakość części zgodnie z GVO: Q). Porównane zostały samochody z różnych segmentów i zawieszeniem wielowahaczowym i klasycznym.

 Samochody miejskie:

• Ford Fiesta VI 1.6 TDCi – wahacz poprzeczny oś przednia - 113 zł brutto
• Opel Corsa B 1.2 – wahacz poprzeczny oś przednia - 74 zł brutto
• Renault Clio II 1.2 – wahacz poprzeczny oś przednia - 102 zł brutto

Samochody kompaktowe:

• Volkswagen Golf VI 2.0 TDI – wahacz poprzeczny oś tylna - 96 zł brutto
• Opel Astra H 1.6  – wahacz poprzeczny oś przednia - 130 zł brutto
• Ford Focus II 1.6 – tuleja wahacza oś tylna - 14 zł brutto

Minivany:

• Opel Zafira A 2.2 – sworzeń wahacza oś przednia – 58 zł brutto
• Volkswagen Touran I 2.0 TDI – zestaw naprawczy oś tylna – 750 zł brutto
• Renault Scenic II 1.6 – wahacz poprzeczny oś przednia – 94 zł brutto

Samochody klasy średniej:

• BMW 3 E90 335i xDrive – wahacz poprzeczny oś przednia – 1050 zł brutto
• Audi A4 1.6 B6 - zestaw naprawczy oś przednia - 960 zł brutto
• Volkswagen Passat B6 2.0 TDI – zestaw naprawczy oś przednia – 810 zł brutto

SUV-y:

• Toyota RAV 4 III 2.0 4WD – wahacz poprzeczny oś przednia – 243 zł brutto
• Kia Sportage III 2.0 AWD – wahacz poprzeczny oś przednia – 211 zł brutto
• Honda CR-V II 2.0  - wahacz poprzeczny oś przednia – 219 zł brutto

Jak widać ceny nie muszą być wysokie, części zamiennych na rynku nie brakuje, więc warto poszukać konkurencyjnej oferty. Często mówi się, że zawieszenia wielowahaczowe bywają bardzo awaryjne, i po niedługim czasie od naprawy, znów trzeba wracać z problemem do warsztatu. Spowodowane to jest głównie wykorzystaniem części o niskiej jakości, których tak naprawdę nie powinno być w sprzedaży. Opłaci się wybrać produkt dobrej jakość i sprawdzony, i udać się do sprawdzonego specjalisty, a to zaprocentuje spokojem na długi okres czasu.

Zobacz także: Testujemy Volkswagena Polo