Zadatek zwrotny czy bezzwrotny?

Kupując nowy samochód w salonie lub używany w komisie zazwyczaj nie płacimy za niego od razu gotówką. Po wyborze auta wpłacamy zadatek, zobowiązując się tym samym do odbioru pojazdu w określonym terminie. Bywa jednak że z różnych powodów z zakupu zrezygnujemy i wtedy próbujemy wpłacone pieniądze odebrać. Zapewne już ich nie otrzymamy.

Jeśli brak jest odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju, zadatek dany przy zawarciu umowy oznacza, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron, druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego odstąpić od umowy i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

Jeżeli zatem wpłacimy zadatek i z zakupu zrezygnujemy, to wypłacone pieniądze tracimy. Jeśli jednak wpłacimy zadatek i określimy termin odbioru auta, którego nie dotrzyma salon lub komis, to należy się nam suma dwukrotnie wyższa od tej, którą wpłaciliśmy. Gdy wpłacamy zadatek np. 3000 zł i z zakupu rezygnujemy, to 3000 zł tracimy. Jeżeli jednak do transakcji nie dojdzie z winy sprzedawcy, to kupującemu należy się w tym przypadku 6000 zł.

W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczenia na poczet świadczenia strony, która go dała. Jeżeli wpłacono więc zadatek 3000 zł, a cenę auta ustalono np. na 30 000 zł, to przy odbiorze kupujący powinien dopłacić 27 000 zł. Jeżeli zaliczenie nie jest możliwe zadatek ulega zwrotowi.

Również w razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy przypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności, albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.

Naturalnie, w umowie można też zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo do odstąpienia od umowy. Wtedy, w razie nie zawarcia umowy, to co strony już świadczyły ulega zwrotowi w stanie nie zmienionym.

Wyjątek może stanowić zmiana wynikająca ze świadczonych usług, za które należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.