Za szybką jazdę strażnik nie ukarze

Straż miejska nie ma prawa karać mandatem kierowców przekraczających prędkość, których zarejestrował fotoradar, ani kierować do sądu grodzkiego spraw przeciwko takim kierowcom - wynika z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego
.

Trybunał przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich, który uważa, że niektóre przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 30 grudnia 2002 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego zostały wydane bez upoważnienia ustawowego.

Zdaniem sędziów TK minister rzeczywiście wyszedł poza zakres określony w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Stanowi to również pogwałcenie przepisów konstytucji.

Minister spraw wewnętrznych i administracji w kwestionowanym rozporządzeniu zezwolił strażnikom na używanie fotoradarów rejestrujących przekroczenie dozwolonej prędkości lub niestosowanie się do wskazań sygnalizacji świetlnej.

Tymczasem ogólne zasady prawa nie pozwalają na przyznanie strażnikom innych kompetencji w zakresie czynności kontroli ruchu drogowego niż wynikające z ustawy Prawo o ruchu drogowym. Ta zaś mówi, że strażnicy mają prawo przemieścić lub usunąć pojazd z drogi czy założyć blokadę na koła, gdy pojazd został pozostawiony w miejscu, w którym jest to zabronione. Nie ma tam jednak uprawnień dla straży do kontroli prędkości ani nakładania za to mandatów.

Podczas rozprawy zaskarżający przepisy przedstawiciel Rzecznika Praw Obywatelskich podkreślał, że na podstawie innych ustaw - o straży gminnej - ma ona uprawnienia do nagrywania obrazu i dźwięku z miejsc publicznych.

Jednak z takimi zdjęciami, dokumentującymi przekroczenie prędkości, straż może jedynie pójść do policji, by to ona wszczęła postępowanie przeciw kierowcy popełniającemu wykroczenie.

Trybunał nie oceniał celowości tego, czy straż może kontrolować prędkość. "Państwo może sięgać po różne środki, które takim nagminnym wykroczeniom będą przeciwdziałać, ale powinno się to odbywać w granicach prawa i konstytucji. Każde rozporządzenie musi mieć swoją podstawę w ustawie i nie może wykraczać poza takie ustawowe umocowanie." - podkreślił w uzasadnieniu przewodniczący składu sędzia Bohdan Zdziennicki

Skutek wyroku będzie taki, że kwestionowane przepisy rozporządzenia przestaną obowiązywać z dniem publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw. Nie wiadomo jeszcze, co stanie się z tymi wnioskami do sądów grodzkich, które już wpłynęły od straży gminnych. Prawdopodobnie każda z nich będzie rozpatrywana indywidualnie, a jej rozstrzygnięcie będzie zależało m.in. od innych dowodów, jakie uda się zgromadzić w danej sprawie.

Źródło: Wyrok TK z 22 marca 2007 r.,  sygn. akt U 1/07