Wymiana oleju. Czy wydłużanie okresów między wymianami ma sens?

Do czego potrzebny jest olej w silniku? Jego zadaniem jest zapewnienie odpowiedniego smarowania, ponieważ wiele elementów silnika pracuje z dużą prędkością oraz jest poddawanych sporym obciążeniom. Bez oleju silnik zatarłby się już po kilku minutach po uruchomieniu. Poza tym olej silnikowy odprowadza ciepło, zbiera zanieczyszczenia oraz chroni wnętrze silnika przed korozją.

Skuteczność działania oleju silnikowego zależy od jego jakości, ale również od częstotliwości jego wymiany. Czynność ta nosi określenie interwału, gdyż wymianę oleju dokonuje się po określonym przebiegu kilometrów. Częstotliwość wymiany oleju ustala producent samochodu. Starsi kierowcy zapewne pamiętają czasy, kiedy wymianę oleju należało przeprowadzać co 10 tys. kilometrów. W autach z początku XXI wieku interwał wymiany oleju wydłużono do 15-20 tys. kilometrów.

Współczesne samochody wymagają wymiany oleju najczęściej co 30 tys. km. Tak jest np. w przypadku Skody Octavii III, czy też w modelu Kia Cee’d drugiej generacji. Z kolei w Peugeocie 308 II jest to nawet 32 tys. kilometrów. Ale już Ford w popularnym modelu Focus MK3 zaleca wymianę co 20 tys. kilometrów.

Jednym z czynników, który ma wpływ na wydłużenie okresu pomiędzy wymianami jest m.in. postęp techniczny. Poszczególne elementy silnika są produkowane według nowoczesnych technologii, na coraz lepszych obrabiarkach. Wprowadzane są ulepszenia mające na celu precyzyjną pracę układu mechanicznego.

Bardziej wymagające są także zapotrzebowania rynku. Użytkownicy samochodów oczekują, aby konieczność okresowego serwisowania pojazdu, w tym wymiany oleju, była jak najrzadsza.

Największe oczekiwania w tym względzie mają osoby, dla których auto jest narzędziem pracy oraz posiadacze dużych flot samochodowych. Samochody wykorzystywane jako narzędzia pracy pokonują rocznie i po 100 tys. kilometrów, a nawet więcej. Zatem gdyby w takich pojazdach była konieczność wymiany oleju co 10 tys. km, to auto musiałoby zajeżdżać do serwisu praktycznie co miesiąc.

Coraz lepszej jakości są również oleje silnikowe. Obecnie na rynku królują nowoczesne oleje syntetyczne, które dzięki swoim właściwościom dokładniej smarują elementy narażone na tarcie.

Na rynku pojawiło się wiele olejów silnikowych typu long life, czyli przeznaczonych do wydłużonej eksploatacji. Wśród warsztatowców nazwą long life określa się wydłużony okres serwisowania auta, w tym i wymiany oleju. Jednak wielu specjalistów podkreśla, że okresy wymiany oleju zostały ustalone przez producenta auta dla silników w pełni sprawnych i eksploatowanych w optymalny sposób. I choć w teorii interwały olejowe zostały określone na setki tysięcy kilometrów przebiegu, to jednak na te zalecenia trzeba wziąć poprawkę.

- Nowy silnik co prawda jest wykonany z należytą precyzją, ale nie jest idealną konstrukcją, która nie wymaga odpowiedniego traktowania. Jeśli kierowca od początku będzie serwisował pojazd metodą „long life” to przez 30, a nawet 50 tys. km, wraz z olejem w układzie obiegu krążyć będą opiłki metalu. Wszystkie nie zostaną wyłapane przez filtr oleju, bo ten też ma ograniczoną pojemność magazynowania (pomimo tego, że współczesne filtry są trwalsze i zapewniają lepszą filtrację). Dodatkowo, przez nieszczelności konstrukcyjne, do oleju przenika paliwo i spaliny. Olej zostaje rozrzedzony. To wszystko powoduje, że dość szybko traci on swoje pierwotne właściwości i staje się zużyty chemicznie i mechanicznie – wyjaśnia Adam Lehnort, ekspert ogólnopolskiej sieci motoryzacyjnej ProfiAuto.

Termin wymiany oleju powinien zależeć od stylu jazdy i warunków eksploatowania pojazdu. Czy auto jest wykorzystywane do celów zarobkowych, czy też do celów prywatnych. Czy są to przebiegi w mieście czy poza miastem. W tym pierwszym przypadku auto jest używane na krótkich odcinkach, z częstym uruchamianiem i wyłączeniem silnika.

- Do tego dochodzi jeszcze downsizing i styl jazdy, który w ostatnim okresie istotnie się zmienił. Podróżujemy na krótkich odcinkach, często stojąc w korkach, a turbosprężarka w przypadku niektórych kierowców determinuje bardziej agresywny styl jazdy i tak przez całe nierzadko dwa lata od wymiany do wymiany - przez lato, zimę, upał i mróz – wskazuje Adam Lehnort.

Na częstotliwość wymiany oleju mają również wpływ rozwiązania zmniejszające emisję spalin, jak np. filtry cząstek stałych DPF stosowane w autach z silnikami Diesla. Specjaliści z Total Polska tłumaczą, że sadza ze spalin gromadzi się w filtrze DPF, aby zostać wypalona w czasie jazdy w trasie. Kiedy komputer silnika wykryje, że filtr DPF nadaje się do oczyszczenia, do komór spalania podawane są dodatkowe dawki paliwa, by podnieść temperaturę spalin. Jednak część paliwa spływa po ściankach cylindrów i dostaje się do oleju, rozcieńczając go. W rezultacie oleju w silniku przybywa, ale jest to substancja nie spełniająca wymagań specyfikacji technicznej.

Adam Klimek, ekspert Team Total, dodaje, że częstsza wymiana oleju zalecana jest też w samochodach zasilanych LPG, w których eksploatacja oleju powinna być krótsza o około 25 procent. Powodem jest szybsze wyczerpywanie się dodatków w oleju, m.in. ze względu na obecność siarki oraz wyższe temperatury pracy.

Adam Lehnort z ProfiAuto podsumowuje: - Żaden olej silnikowy tego nie wytrzyma i wszystko wskazywałoby na to, że należy go jednak częściej wymieniać. Tymczasem producenci zalecają wręcz coś odwrotnego. W dłuższej perspektywie odbije się to na kondycji portfela. Należy się liczyć z wymianą wałka rozrządu, panewek, wału korbowego, skróceniu żywotności łańcucha rozrządu, gruntowną regeneracją turbosprężarki, przedwczesnym uszkodzeniem mechanizmu faz rozrządu. Koszty następstw napraw – olbrzymie. Oszczędności – iluzoryczne. Oleje „long life” mają więcej dodatków uszlachetniających i są bardziej odporne, ale nigdy nie wytrzymają tak długich prób eksploatacji w trudnych warunkach.

Zobacz także: Peugeot 308 w nowej odsłonie