Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Układ zapłonowy - zasada działania, serwisowanie, awarie, naprawy. Poradnik

Piotr Walczak
Objawami świadczącymi o awarii któregoś z elementów układu zapłonowego są najczęściej spadek mocy silnika, szarpanie podczas jazdy czy przy ruszaniu.
Układ zapłonowy
Układ zapłonowy

Układ zapłonowy jest częścią silników benzynowych, czyli o zapłonie iskrowym. Wytwarza on iskrę elektryczną między elektrodami świec zapłonowych, zapalając znajdującą się w cylindrach mieszankę paliwowo-powietrzną. Energia elektryczna do rozruchu auta pobierana jest z akumulatora.

W nowoczesnych samochodach w układ zapłonowy to: świece zapłonowe, cewki oraz komputer sterujący pracą układu. W starszych modelach były stosowane przewody zapłonowe oraz aparat zapłonowy, który rozdzielał zapłony na poszczególne cylindry.

Typowe bolączki niesprawnego układu zapłonowego w pojazdach z zapłonem iskrowym to problemy z rozruchem, szarpanie, niekiedy falujące obroty i nierówna praca silnika.

Zapobieganie awariom układu zapłonowego zwykle ogranicza się do stosowania dobrej jakości paliwa, jak też regularnej wymiany niektórych elementów: świec oraz - dawniej - przewodów zapłonowych, kopułki i tzw. palca rozdzielacza aparatu zapłonowego.

Świece zapłonowe

W typowym, czterocylindrowym silniku benzynowym znajdują się zazwyczaj cztery świece zapłonowe - po jednej na każdy cylinder. Świeca wytwarza iskrę, która niezbędna jest do zapłonu mieszanki paliwowo-powietrznej.

Dla prawidłowego działania świec istotne jest tankowanie dobrej jakości paliwa. Żywotność tych elementów wynosi zazwyczaj od 60 do 120 tys. km przebiegu. Na rynku są trzy rodzaje świec: zwykłe, jak też o przedłużonej żywotności irydowe i platynowe.

Świece trzeba wymieniać zgodnie z zaleceniami producenta samochodu, jeśli auto zasilane jest gazem - nawet dwa razy częściej. Jeśli mamy starsze auto i chcemy zrobić to sami, musimy pamiętać, aby odpowiednio je dokręcić. Inaczej możemy doprowadzić do uszkodzenia głowicy silnika.

Jeżeli nawet jedna ze świec się przepali, silnik co prawda jeszcze odpalimy, ale będzie odczuwalne szarpanie i nierówna praca motoru. Łatwo jest zdiagnozować samemu, czy problem tkwi wtedy w zużytej świecy. Symptomem będzie mocne drżenie pracującego silnika, widoczne po otwarciu maski. Najlepiej będzie od razu wymienić cały komplet świec, bo można się spodziewać, że po przepaleniu jednej, wkrótce podobnie będzie z innymi.

Świece muszą spełniać szereg wymagań, jakie zaleca producent konkretnego silnika. Nie ma więc uniwersalnych świec zapłonowych, które pasują do każdego motoru. Ceny zaczynają się od 15 zł za sztukę (zwykłe świece), a dochodzą nawet do 120 zł. Wymiana kompletu świec kosztuje do 50 zł.

Cewki zapłonowe

Cewki zapłonowe znajdują się przy każdej ze świec. Zwiększają napięcie i przekazują impuls elektryczny na świece.

- Do ich uszkodzenia dochodzi sporadycznie - uważa Rafał Kulikowski, doradca serwisowy z Toyota Auto Park w Białymstoku.

Wtedy paliwo wtryskiwane w cylindry nie ma jak się przepalić, zapłon może następować nawet w kolektorze wylotowym. Poznamy to po strzelaniu z wydechu.

Przewody zapłonowe

Przewody zapłonowe, nazywane też przewodami wysokiego napięcia, odpowiadają za dostarczenie ładunku elektrycznego do świec zapłonowych. Nie stosuje się ich już w nowoczesnych silnikach, zastąpiły je cewki zapłonowe i moduł sterujący. Jeśli jednak znajdują się w naszym samochodzie, powinniśmy zadbać, by były dobrej jakości, bo od tego zależy, czy wytwarzana potem iskra będzie wystarczająco silna. Ważna jest przede wszystkim wytrzymała izolacja. Najczęściej, na skutek przebić prądu, do świec dostarczany jest zbyt słaby ładnek. Symptomy będą podobne, jak w przypadku przepalonej świecy: kłopoty z uruchomieniem silnika i jego nierówna praca. Przewody kosztują kilkadziesiąt złotych, warto wymieniać je co około 80 tys. km. W autach jeżdżących na LPG okres wymiany powinien być nawet o połowę krótszy.

REKLAMA
Akumulatory regiomoto.pl - akumulatory i części samochodowe, sklep internetowy

Pompa paliwa

Ważnym elementem, mającym wpływ na poprawne działanie układu zapłonowego, jest pompa paliwowa - umiejscowiona najczęściej w baku. Dostarcza ona paliwo do tego układu - zasysa benzynę i tłoczy ją do listwy rozprowadzającej. Elementu tego nie wymieniamy cyklicznie, a dopiero kiedy się zepsuje. Na awarie - w tym przypadku - kierowca ma większy wpływ niż przy innych podzespołach. Szczególnie, jeżeli samochód zasilany jest autogazem.

- Kierowcy aut na LPG często jeżdżą z minimalną ilością benzyny w baku, potrzebnej do rozruchu silnika. To błąd - tłumaczy Krzysztof Stefanowicz, mechanik z serwisu Nissana Wasilewski i Syn w Białymstoku. - Moim zdaniem zbiornik zawsze powinien być napełniony przynajmniej do połowy. Należy unikać często zapalającej się kontrolki rezerwy.

Jazda autem przy minimalnej ilości benzyny w baku może być przyczyną przegrzania się pompy, ponieważ paliwo smaruje i chłodzi ją. Jeśli dojdzie do awarii pompy paliwa, auta już nie uruchomimy. Najczęściej wystarczy wtedy wymiana wkładu pompy. Zapłacimy za niego około 100-200 zł. Cała pompa z obudową to koszt w granicach 400 zł. Do tego dochodzi 190-250 zł za wymianę. Regeneracja tego elementu często jest droższa niż zakup nowej pompy.

Pamiętaj o filtrach

Aby układ zapłonowy działał bez zarzutu, należy pilnować też wymiany filtrów: powietrza i paliwa. Ten pierwszy należy wymieniać co roku lub co 15-20 tys. km, wraz z wymianą kosztuje w warsztatach do 100 zł. Filtr paliwa kosztuje 50-120 zł, wymiana zaś około 30 zł, wytrzymuje on od 15 tys. do nawet 50 tys. km, ale...

- W autach z silikami Diesla zalecam wymianę filtra paliwa co rok, podczas przeglądu. Zanieczyszcza się on znacznie szybciej niż w samochodach na benzynę - radzi Piotr Owczarczuk, doradca serwisowy z białostockiego oddziału firmy Wasilewski i Syn. - Zapchany filtr powietrza lub paliwa powoduje odczuwalny spadek mocy.

Zapłon w silnikach Diesla

W autach z silnikami wysokoprężnymi, czyli z zapłonem samoczynnym, mówimy o wtryskowym układzie zasilania. Na trwałość jego elementów także wpływ ma jakość paliwa.

Zamiast świeć zapłonowych występują tutaj świece żarowe. Jest ich tyle, co cylindrów w silniku. Działają one na innej zasadzie niż świece zapłonowe.

Zobacz też: Układ wydechowy, katalizator - koszty i sposoby naprawy uszkodzeń 

- Świeca żarowa jest rodzajem grzałki, która po przekręceniu kluczyka w stacyjce nagrzewa się pobierając prąd z akumulatora i w ten sposób wstępnie podgrzewa komorę spalania w silniku - wyjaśnia kierownik autoryzowanego serwisu Nissana Wojciech Parciak. - Trwa to zazwyczaj od kilku do kilkudziesięciu sekund. W czasie jazdy świeca już nie pracuje.

Po rozgrzaniu świec żarowych wtryskiwacze wtryskują ropę do komory spalania, następnie następuje zapłon.

Świec żarowych nie wymieniamy okresowo, tylko wtedy gdy się zużyją. Zazwyczaj wytrzymują one nawet kilkaset tysięcy kilometrów przebiegu. W momencie przepalenia się jednej, kierowca może nawet tego nie odczuć. Kłopoty pojawiają się dopiero przy niskich temperaturach zimą. Będzie wtedy problem z uruchomieniem samochodu.

Problem ze świecami może sugerować niegasnąca kontrolka na desce rozdzielczej - zwykle żółta lub pomarańczowa spirala, która powinna zgasnąć krótko po przekręceniu kluczyka. Czasem zapala się też kontrolka wskazująca na błąd silnikowy. Należy wtedy pojechać do serwisu i przy pomocy komputera diagnostycznego wykryć, która świeca nie działa. Niepokojącym sygnałem powinno być długo trwające odpalanie silnika albo w ogóle brak możliwości jego uruchomienia. Silnik może też przez chwilę nierówno pracować. Wynika to z tego, że nie pracuje jeden lub dwa cylindry, które nie zostały na początku podgrzane przez świece. Potem włączają się do pracy i objaw znika.

Sami nie skontrolujemy działania świec żarowych. Może zrobić to mechanik, co jest zalecane szczególnie przed zimą. Po wymontowaniu i podłączeniu do testera sprawdzi, czy odpowiednio się nagrzewają. Ze względu na długą żywotność świec żarowych, nie trzeba wymieniać całego kompletu. Jedna kosztuje 80-150 zł. Razem z wymianą zapłacimy maksymalnie do 200 zł.

Wtryskiwacze

Wtryskiwaczy w silnikach Diesla jest tyle, co świec żarowych. Ich również nie serwisujemy, na ich trwałość wpływa jakość paliwa. W momencie awarii wymienia się je na nowe lub regeneruje. Wymiana kosztuje około 100 zł. Do tego dochodzi programowanie wtryskiwacza do sterownika silnika - ceny są rożne, zależą od warsztatu - od 100 do 200 zł.

W popularnym modelu średniej klasy za jeden nowy wtryskiwacz trzeba zapłacić od tysiąca do około 3000 zł. Wymieniana część musi być dedykowana do konkretnego silnika.

Regeneracja wtryskiwacza kosztuje od 300 do 700 zł, w zależności od jego typu.

Uszkodzony wtryskwiacz będzie podawał zbyt małą lub za dużą ilość paliwa do komory spalania w silniku. Odczujemy wtedy brak mocy i problemy z odpaleniem auta, a nawet przyrost ilości oleju w silniku. Może zaświecić się też kontrolka błędu silnika. Jeśli wtryskiwacz będzie dozował zbyt dużo paliwa, może pojawić się dymienie z rury wydechowej czy nierówna praca silnika.

od 12 lat
Wideo

Stop agresji drogowej. Film policji ze Starogardu Gdańskiego

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na motofakty.pl Motofakty