Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Układ kierowniczy samochodu - jak działa? Jakie są najczęstsze awarie?

Wojciech Frelichowski
Układ kierowniczy. Jak działają poszczególne elementy i ich awarie
Układ kierowniczy. Jak działają poszczególne elementy i ich awarie
Układ kierowniczy to jeden z najważniejszych podzespołów samochodu - o tym chyba nie trzeba przekonywać. Ale to także jeden z elementów najbardziej podatny na uszkodzenia.
Układ kierowniczy. Jak działają poszczególne elementy i ich awarie
Układ kierowniczy. Jak działają poszczególne elementy i ich awarie

Dziury w nawierzchni, nierówności, ekstremalna zmiana naprężeń, zmiana temperatury otoczenia, wreszcie wilgoć, to czynniki, które mają zły wpływ na układ kierowniczy. Sytuację pogarsza fakt, że wielu kierowców nie przykłada wagi do okresowego przeglądu układu kierowniczego.

Układ wspomagania kierownicy - hydrauliczny lub elektryczny

Nie wdając się w szczegóły budowy układu kierowniczego należy stwierdzić, że dwa najważniejsze jego części to kolumna kierownicy i przekładnia kierownicza. Ten pierwszy element to dwuczęściowy wał (w razie wypadku łamie się chroniąc kierowcę) biegnący od koła kierownicy w dół, gdzie już komorze silnika łączy się przekładnią kierowniczą.

Obecnie w większości modeli samochodów stosowane są przekładnie zębatkowe zwane potocznie maglownicami. Są one ułożone poziomo względem kolumny kierownicy i mają zastosowanie głównie w autach z napędem na przednią oś. W samochodach z napędem na tylną oś stosowane są przekładnie globoidalne, śrubowo-kulkowe lub ślimakowe (te ostatnie zazwyczaj w modelach klasy wyższej)
Końcówki przekładni kierowniczej są połączone z drążkami kierowniczymi, które zmieniają położenie zwrotnic i w efekcie także kół pojazdu.

W celu zredukowania siły, jakiej kierowca musi użyć, by skręcić samochodem, stosuje się układ wspomagania kierownicy. Do niedawna standardem był to ciśnieniowy układ hydrauliczny, w którym siłę wspomagania wytwarzała pompa (odbierająca napęd z silnika) tłocząca specjalny płyn wypełniający układ.

Coraz powszechniejszy jest układ wspomagania hydrauliczno-elektryczny lub w pełni elektryczny. W tym pierwszym systemie pompa wspomagania odbierająca napęd z silnika jest zastąpiona przez pompę elektryczną, która włącza się tylko podczas skrętu kół.

W systemie w pełni elektrycznym elementy ciśnieniowe zastąpiono siłownikami elektrycznymi. W ten sposób uproszczono budowę układu (nie ma pompy, przewodów ciśnieniowych, zbiornika na płyn), poprawiono niezawodność, obniżono jego masę, co z kolei ma wpływ na zmniejszenie zużycia paliwa. Ponadto na mniejsze spalanie wpływa zastosowanie siłowników elektrycznych, które włączają się tylko podczas skrętu. W układzie ciśnieniowym pompa pracowała cały czas.

Awarie układu kierowniczego

- W układzie kierowniczym podobne objawy awarii towarzyszą całkiem odmiennym przyczynom. Na przykład powodem wyczuwalnego luzu na kole kierownicy są zazwyczaj wyrobione końcówki drążków kierowniczych (lub ich niewłaściwe zamocowanie). Ale może to też być uszkodzenie piasty przedniego koła lub zapowietrzenie hydraulicznego układu wspomagania - mówi Jacek Kowalski z serwisu naprawiającego układy kierownicze w Słupsku.

Zapowietrzenie układu objawia się także szarpaniem podczas skręcania. Jednak szarpanie może też być wynikiem uszkodzenia pompy wspomagania lub niewłaściwym naciągiem paska napędu pompy. Te dwa ostatnie objawy skutkują również brakiem wspomagania, ale tylko wówczas, gdy układ jest już totalnie zaniedbany.

Nierówna siła wspomagania podczas szybkiego obracania kierownicą oznacza zbyt niski poziom oleju w zbiorniku układu, zły stan przewodów ciśnieniowych lub uszkodzenie pompy wspomagania. Natomiast zbyt wolny powrót przednich kół po skręcie do położenia centralnego może być wynikiem uszkodzenia pompy, zużycia końcówek drążków kierowniczych lub przegubów kulowych wahaczy albo niewłaściwego ustawienia geometrii kół. Trudności w obracaniu kierownicą też mogą być spowodowane którąś z powyższych przyczyn.

- Jeśli wyczuwalne są drgania na kierownicy na postoju i przy małej prędkości, to mamy do czynienia z zapowietrzeniem układu wspomagania lub z niewłaściwym naciągiem paska napędu pompy. Można też domniemywać, że uszkodzony jest przegub kulowy wahacza lub drążków kierowniczych - oznajmia Jacek Kowalski.

Kiedy drgania są wyczuwalne podczas jazdy zarówno z małą, jak i z dużą prędkością, to ich przyczyną mogą być uszkodzenie łożysk kół, niewyważone koła lub wręcz ich niedokręcone. Natomiast jeśli auto ściąga w jedną stronę lub słychać pisk opon na zakręcie, to jest to zazwyczaj efekt źle ustawionej geometrii zawieszenia.

- Po każdej naprawie któregokolwiek elementu układu kierowniczego należy sprawdzić geometrię kół - podkreśla Kowalski.

Maglownica do regeneracji - czyli jak zaoszczędzić na przekładni

Jednym z elementów najbardziej podatnych na awarie jest przekładnia zębatkowa, czyli maglownica. Niestety jest to też jeden z droższych elementów układu kierowniczego. Alternatywą dla zakupu nowej części jest regeneracja używanej maglownicy. W Polsce nie brakuje zakładów zajmujących się taką usługą. Można je też znaleźć w internecie z wysyłkowym przyjmowaniem i odbiorem regenerowanego elementu.

Cena takiej usługi jest uzależniona od wielkości auta. Np. w Oplu Corsie B regenerację maglownicy przeprowadzimy za ok. 300 zł. W Oplu Vectrze (A, B, C) koszt regeneracji maglownicy jest o ok. 200 zł wyższy. Do tego trzeba doliczyć ok. 200-300 zł za demontaż i montaż tego elementu.

Wojciech Frelichowski 

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Drożeją motocykle sprowadzane z Niemiec

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na motofakty.pl Motofakty