Doładowanie silnika oznacza dostarczenie mu większej dawki powietrza pod odpowiednim ciśnieniem do cylindrów, co skutkuje przyrostem mocy. Ponadto wzrasta stopień sprężania w silniku, co też jest korzystne dla sprawności jednostki napędowej.
Doładowanie na dwa sposoby
Najbardziej rozpowszechnionym sposobem doładowania jest wyposażenie silnika w turbosprężarkę. Jest to urządzenie, które generalnie składa się z dwóch wirników połączonych wspólnym wałkiem. Jeden z wirników, zwany turbiną (takie określenie funkcjonuje czasem w stosunku do całej turbosprężarki) jest napędzany energia spalin opuszczających silnik. Tym samym napędza drugi wirnik, zwany sprężarką, którego zadaniem jest wtłaczanie powietrza do cylindrów.
Im większa jest energia gazów wylotowych, tym większa porcja powietrza trafia do silnika i w ten sposób rośnie prędkość obrotowa silnika i dynamika napędzanego samochodu. Regulatorem jest pedał przyspieszenia – jeśli naciśniemy go mocniej przepustnica poda do cylindrów więcej paliwa, które po spaleniu zamieni się w spaliny z większą energią opuszczające układ wydechowy. Po drodze natrafia na turbinę, która napędzi sprężarkę, a ta wtłoczy do cylindrów większą porcję powietrza.
Turbosprężarki są stosowane przez wielu producentów samochodów. Znajdziemy je m.in. w samochodach koncernu Volkswagen (Audi, Seat, Skoda, VW), PSA (Citrosen, Peugeot), czy Fiat (Alfa Romeo, Fiat, Lancia).
Silnik można też doładować za pomocą kompresora. W tym przypadku urządzenie składa się tylko z jednego wirnika – sprężarki, której zadaniem jest wtłaczanie powietrza do cylindrów. Sprężarka napędzana jest z wału korbowego silnika za pośrednictwem przekładni, paska lub łańcucha.
Doładowanie silnika za pomocą kompresora od szeregu lat jest znakiem rozpoznawczym aut marki Mercedes-Benz.
Który sposób lepszy - sprężarka, czy kompresor
Oba urządzenia mają swoje plusy i minusy. I oba mają zdeklarowanych zwolenników. Zaletą turbosprężarki jest duży przyrost mocy, jednak jest on odczuwalny dopiero wtedy, gdy sprężarka osiągnie swoją właściwą prędkość obrotową. Czas, który mija od chwili naciśnięcia pedału gazu do momentu pełnego rozpędzenia sprężarki nazywany jest turbodziurą.
W przypadku kompresora turbodziury nie ma. Za to przyrost mocy jest mniejszy, ale następuje on już od chwili, kiedy auto ruszy z miejsca, bo przecież sprężarka jest napędzana z wału korbowego. Takie rozwiązanie, czyli stałe sprzężenie kompresora z silnikiem, powoduje jednak, iż motor zużywa więcej paliwa niż ten wyposażony w turposprężarkę.
Tę niedogodność kompresory nadrabiają mniejszą awaryjnością niż turbosprężarki, które są urządzeniami wymagającymi odpowiedniego traktowania i serwisowania. Należy pamiętać, iż turbosprężaka pracuje w ekstermalnych warunkach cieplnych. Kiedy turbina jest rozgrzewana spalinami, sprężarka wtłacza zimniejsze powietrze do cylindrów (czasem jeszcze schłodzone przez intercooler). Dlatego zaleca się, aby silniki z turbosprężarką zanim zostaną wyłączone pracowały przez ok. minutę na wolnych obrotach dla schłodzenia turbiny.
Kompresory nie wymagają takiego specjalnego traktowania, co nie znaczy, że są bezawaryjne. Zagrożeniem dla tych urządzeń są np. długo niewymieniane filtry powietrza, które mogą przepuszczać zanieczyszczenia niszczące wirnik sprężarki. Zresztą, podobne zagrożenie dotyczy turbosprężarek.
Turbosprężarka
plusy
- duży przyrost mocy
- silnik zużywa mniej paliwa
minusy
- turbodziura
- wymagany reżim eksploatacyjny
Kompresor
plusy
- duża sprawność
- liniowy przyrost mocy
minusy
- większe zużycia paliwa
Szymon Racewicz, mechanik i tuner z Trójmiasta
Dla zdeklarowanych zwolenników tuningu lepszym rozwiązaniem jest turbosprężarka. Daje ona większy, w porównaniu z kompresorem o podobnych parametrach, wzrost mocy. Jednak kompresor jest łatwiejszy w montażu, a co za tym idziej jest tańszy. Sama turbosprężarka nie jest droższa, ale podczas jej montowania trzeba zapewnić dość ścisły reżim. Koniecznych jest sporo dodatkowych elementów, co podnosi koszty. Należy jeszcze podnieść kwestię opłacalności zastosowania doładowania. Montaż turboprężarki lub kompresora w słabym silniku, na przykład o pojemności 1.4 litra i mocy 70 KM mija się z celem. Jednostka napędowa musi mieć odpowiednią moc, aby poruszyć mechanizm doładowania. Ponadto silnik musi być w dobrym stanie technicznym.
Wojciech Frelichowski
Stop agresji drogowej. Film policji ze Starogardu Gdańskiego
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?