Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Tory Formuły 1: Hockenheimring

(jg)
Fot. Ryszard Urych
Fot. Ryszard Urych
Niemiecki obiekt w Hockenheim należy do tej grupy torów, które posiadają bogatą historię w organizowaniu wyścigów samochodowych i motocyklowych. Pomimo licznych modyfikacji, zachował on swój pierwotny charakter, pozostając jednym z najbardziej rozpoznawalnych torów w Europie.
Fot. Ryszard Urych
Fot. Ryszard Urych

Lokalizacja:

Tor wyścigowy leży w pobliżu małego miasta Hockenheim, oddalonego o 20 km na południe od Mannheim i o 15 km na południowy-zachód od Heidelbergu. Obiekt został zbudowany w Dolinie Renu i przebiega przez miejscowy las. Pętla jest jednym z punktów na trasie turystycznej Bertha Benz Memorial Route.

Historia i budowa:

Za twórcę toru Hockenheim uważa się Ernsta Christa - asystenta chronometrażysty, który z własnej inicjatywy, popartej przez burmistrza miasta Philippa Kleina i klub motocyklowy Hockenheim, doprowadził do powstania obiektu. Pomysł zrodził się w odpowiedzi na zamknięcie pod koniec lat 20. zbyt niebezpiecznego toru Wildpark-Rennstrecke w Karlsruhe. Oficjalne zatwierdzenie planów nastąpiło podczas zebrania rady miejskiej 25 grudnia 1931 roku. Na miejsce budowy wybrano pobliski las, wykorzystując już istniejące w nim trakty. Już niedługo, bo po 2 miesiącach od rozpoczęcia robót w 23 marcu 1932 roku, tor został ukończony.

Miał postać 12-kilometrowego, prawie doskonałego klinu, zaczynającego się przy zabudowaniach miasteczka, poprowadzonego po nieutwardzonych drogach wewnątrz lasu. Tor składał się głównie z jednego zakosu na zachodzie i bardzo szybkiej trasy przebiegającej przez las, zakończonej tylko jednym długim łukiem Ostkurve. Linia startu/mety położona była na południowej prostej, mniej więcej na wysokości dzisiejszej trybuny Mercedes-Benz. Wyścig odbywał się wtedy przeciwnie do ruchu wskazówek zegara.

25 maja 1932 roku odbył się na nim pierwszy wyścig motocyklowy, gromadząc 45.000 widzów. Tak rozpoczęła się przygoda miasta ze sportami motorowymi, dotąd mogącego się pochwalić jedynie fabryką cygar i plantacjami szparagów. Jak się później okazało, wyścigi miały wsiąknąć w historię Hockenheimu na dobre, uczynić je rozpoznawalnym i przyspieszyć jego rozwój.

W 1938 roku tor został poddany pierwszej modyfikacji, która zmieniła go z trójkątnej ścieżki zwanej Hockenheim-Dreieck, zaczynającej się na obrzeżu miasta i zakręcającej daleko w lesie tuż  pod Heidelbergiem, w rozciągnięty do długości 7,692 km owal, przemianowany na Kurpfalzring - Tor Palatynatu. Modyfikacje zostały przeprowadzone pod naciskiem firmy Mercedes-Benz, która szukała toru testowego dla swoich samochodów (m.in. w ramach przygotowań na zawody w Trypolisie). Zmieniono wtedy wschodni zakręt, choć nazwa pozostała (Ostkurve) oraz poszerzono nitkę całego toru, co nadało mu rangę trasy wysokich prędkości i uczyniło wzorem do naśladowania pod względem bezpieczeństwa. Dzięki bardzo długim prawym łukom, obiekt zyskał charakter, czyniący go jedną ze świątyń prędkości Europy. Przebieg trasy pozwalał na osiąganie prędkości rzędu 340 km/h. W tamtych czasach jedynie włoski tor Monza pozwalał poruszać się kierowcom tak szybko. Ta konfiguracja była w prawie niezmienionej postaci aktualna do 2001 roku.
Tor, podobnie jak inne tego typu obiekty, silnie ucierpiał podczas II Wojny Światowej. Drewniane konstrukcje zostały doszczętnie zniszczone, a jezdnia ucierpiała w wyniku wykorzystania przez pojazdy gąsienicowe. Po wojnie, w 1947 roku, została założona spółka Hockenheim-Ring (Hockenheim-Ring Besitz GmbH), której celem było wznowienie ruchu na obiekcie i zajęcie się sferą finansową przedsięwzięcia.

Obiektowi przysłużył się były kierowca wyścigowy i wielokrotny rekordzista motocyklowy Wilhelm Herz, zarządzający obiektem w latach 1954-1992. Podniósł on rangę toru, nadając mu status organizatora motocyklowego Grand Prix, a później przyciągając na Hockenheim Formułę 1, zabezpieczając przebudowę. W pierwszej kolejności, na tor zostały wprowadzone wyścigi motocyklowe, w tym należące do mistrzostw świata, zamieniające się najczęściej pomiędzy Hockenheim a pętlą Solitude w Stuttgarcie, choć z obydwoma obiektami silnie konkurował w sposób oczywisty słynny Nürburgring. Cel udało się zrealizować 11 maja tego samego roku, a 10 lat później - 19 maja 1957 - po raz pierwszy miało miejsce na torze motocyklowe Grand Prix Niemiec.

W 1961 roku, pierwotny pomysłodawca toru zaproponował budowę tzw. Motodromu - strefy stanowiącej odpowiedź na zamieszanie, jakie spowodowała powstająca nowa autostrada Mannheim-Walldorf A6 (Bundesautobahn 6), która przechodziła przez pierwotny kształt toru, przecinając go i odseparowując od miasteczka.

Przebudowa rozpoczęła na początku 1964 roku, a Hockenheim stracił słynny zakos Stadtkurve. Motodrom miał stanowić nie lada wyzwanie dla inżynierów, a przede wszystkim dla kierowców. Celem jego powstania było umożliwienie widzom wygodniejszego obserwowania rozgrywek sportowych dzięki postawieniu wysokiej trybuny, przypominającej konstrukcję typowo stadionową. Ciasne zakręty w nowej strefie oraz nowa aleja serwisowa silnie kontrastowały z szybkim odcinkiem w lesie.

Gotowy projekt ujrzał światło dzienne 22 maja 1966 roku i zadowolił wszystkich, gromadząc odtąd widzów na arenie, która nie miała równej sobie w kalendarzu jakichkolwiek sportów motorowych, organizowanych na Starym Kontynencie. Otwarcie obiektu poprowadził przy okazji rozpoczęcia motocyklowego Grand Prix Niemiec ówczesny minister transportu, Dr Hans-Christoph Seebohm. Długość całkowita otwartej w 22 maja 1966 roku rewolucyjnej ścieżki objęła 6,789 km. Wyścigi odbywały się zgodnie ze wskazówkami zegara.

Poprzez połączenie "na krótko" przeciwległych prostych tuż za wewnętrzną trybuną, zwane Querspange, wewnątrz toru stworzono krótszy wariant trasy, posiadający długość 2,638 km. Ta wersja zaczęła być wykorzystywana na potrzeby wielu serii wyścigów, niższych rangą niż mistrzostwa świata Superbike czy Formuły 1. Stała się też miejscem testowania aut, ze względu na charakter ściśle zręcznościowy. W Papenburgu zbudowano wkrótce jej kopię.

7 kwietnia 1968 roku na torze Hockenheim doszło do śmiertelnego wypadku dwukrotnego mistrza świata Formuły 1 Jima Clarka, który podczas deszczu w wyścigu Formuły 2 uderzył swoim Lotusem 48 w drzewo. Nie było świadków tego zdarzenia, ponieważ stało się to na długiej prostej w lesie, a jadący za Clarkiem w znacznej odległości Chris Irvin mógł jedynie stwierdził, że samochód Clarka wpadł w poślizg bez żadnej wyraźnej przyczyny. Prawdopodobnie zawiniła uszkodzona opona.

Śmierć tego kierowcy wyścigowego spowodowała wprowadzenie band otaczających drogę i szykan na długiej prostej, z której jedna została nazwana jego nazwiskiem. W sierpniu 1970 roku na Hockenheim miał miejsce pierwszy wyścig Formuły 1.

Był spowodowany bojkotem toru w Nürburg, a dokładniej strefy Nordchleife. Ponad 100.000 widzów obejrzało wtedy zwycięstwo Jochena Rindta w bolidzie Lotus-Ford. Jednak rok później Formuła powróciła na Nürburgring. Nie na długo. W 1976 roku na słynnej Nordschleife wypadek miał Niki Lauda, z którego wyszedł z poważnymi poparzeniami. To zdarzenie spowodowało cofnięcie "Zielonemu Piekłu" koncesji i powrót w sezonie 1977 na Hockenheim, z krótką przerwą w 1985 roku, ze względu na otwarcie zmodernizowanej wersji obiektu w górach Eifel. Niezależnie od sytuacji na sąsiednim torze, Hockenheim pozostawał miejscem rozgrywek krajowych i Formuły 2.

Podczas jazdy testowej w 1980 roku, życie stracił kolejny kierowca - Patrick Depailler. Spowodowało to w 1981 roku wprowadzenie siatek na poboczach, tuż za bandami. Prawdopodobnie zawinił wahacz lub jeden z elementów aerodynamicznych w jego bolidzie. Dodano też dwie spowalniające szykany - w tym drugą na zakręcie Ostkurve. Szykana została zmodyfikowana później w 1992 roku na jeszcze wolniejszą. Była też dłuższa, a bolidy skręcały w niej w odwrotnej kolejności.

Ponieważ stary przebieg trasy ze swoimi 6,825 km długości i z długimi przejazdami przez las nie był zbyt dostępny dla widzów, pod koniec 1999 roku powstały plany skróconej wersji toru, dysponującej lepszymi możliwościami wyprzedzania. Pozwolenie na budowę otrzymano 21 grudnia 2001 roku, a do prac przystąpiono 4 lutego. Architekt Hermann Tilke drastycznie skrócił trasę wyścigu. Obecnie tor ma długość 4,574 km.

W następstwie przebudowy został zmodyfikowany także krótki, wewnętrzny odcinek. Na wyjściu z Querspange powstała nowa szykana, w której prędkość podczas skręcania została znacznie zredukowana, co wydłużyło przejazd w zależności od klasy pojazdu do 4 sekund. Pozostawiono jednak możliwość wyboru poprzedniego wariantu pod wyścig. Razem z szykaną, odcinek mierzący 2,604 km jest odrobinę krótszy niż bez niej.

Po zainwestowaniu 62 milionów Euro (z czego 15 milionów przekazał land Badenii-Wirtembergii, co doprowadziło do zmiany nazwy toru na Hockenheimring Baden-Würtemberg) otrzymano obecnie eksploatowaną wersję z rozbudowaną infrastrukturą. Trasa została skrócona o 2 km i kompletnie wymieniono nawierzchnię. Pojemność widowni wzrosła do 120.000 miejsc z pierwotnych 83.000. W pobliżu znalazło się też nowe centrum szkoleniowe ADAC (zbudowane w 2004 roku), będące dodatkową atrakcją. Pozostałości po starej Ostkurve zostały po licznym protestach zalesione.

Wąska kombinacja zakrętów w północnej części i zakos po prostej Parabolika miały dać nowe możliwości do wyprzedzania. Dzięki krótszym czasom przejazdu okrążeń, powierzchnie reklamowe sponsorów w przerwach TV były częstsze. Koszty budowy nie zwracały się jednak, a obiekt przynosił milionowe straty - do tego stopnia wysokie, że pod koniec 2006 roku umówiono się, że Hockenheim od 2007 roku będzie się corocznie wymieniać organizacją GP Niemiec Formuły 1 z Nürburgringiem. W najgorszym razie obiektowi w Hockenheim groziło całkowite wycofanie się z tej serii. Mimo problemów, uczestnictwo Hockenheim w Grand Prix Formuły 1 obowiązuje do 2018 roku.

Obiekt posiada 13 trybun: 3-częściową trybunę północną (Nordtribüne), 4-częściową trybunę południową, 3-częściową trybunę wewnętrzną, trybunę Mercedes-Benz, trybunę główną i 3 strefy stojące - w tym Parabolika. Do Hockenheimring przylega muzeum samochodowe. Na torze organizowane są również zawody kolarskie, wyścigi typu Drag (Drag Racing) na uzupełniającym tor przy strefie Motodrom odcinku Rico Anthes Quartermile, Hockenheim Classics, DTM, Bosch Hockenheim Historic, Porsche Sports Cup i wiele innych. Dojazd nadal jednak nie jest mocną stroną toru.

Charakterystyka:

Długość toru wynosi 4,574 km, a ilość okrążeń 67. Całkowity dystans do przejechania podczas wyścigu to 306,458 km. Tor posiada 17 zakrętów i 5 szybkich prostych. Obiekt dysponuje 4 wolnymi zakrętami i 3 idealnymi punktami do wyprzedzenia. Maksymalna prędkość osiągana na torze to 306 km/h. Szerokość toru w najwęższym miejscu wynosi 15 m. Trasa przejazdu pokrywa obszar 97 hektarów. Tor jest prawie zupełnie płaski.

Na uwagę zasługują dwa szybkie łuki - 1. i 12. Pierwszy z nich zaskakuje możliwościami przejazdu z bardzo dużą prędkością, zważywszy na jego małą długość. Drugi - będący wjazdem na Motodrom - potrafi być zdradliwy na tarkach. Po przejechaniu linii startu, zakręt 1. (Nordkurve) jest nadzwyczaj szybki. Mija się go z prędkością 211 km/h na 4. biegu, z przeciążeniem 3.2 G i ciągle przyspiesza aż do zakrętu 2., przed którym dohamowując do 93 km/h trzeba uważać na wyboistą powierzchnię asfaltu.

Po pokonaniu zakrętu 3. kierowcy ścinają odrobinę 4. łuk, z minimalnym wykorzystaniem tarek i wjeżdżają na najdłuższą na obiekcie prostą, zwaną Parabolika (1047 m długości), osiągając prędkość przejazdu na poziomie 285 km/h i więcej (do 315 km/h), mając przed sobą widok na gęsty las, z którego słynie okolica.

Zakręt 6. jest najciaśniejszym  i bardzo ważnym na Hockenheim nawrotem, w który wchodzi się przy prędkości 59 km/h, mając wpięty 1. bieg. Ponieważ przy jego wierzchołku tor jest szerszy niż po bokach, wymagane jest szerokie szybkie wejście i wyjście po wewnętrznej. Zaraz za nim znów rozpościera się przed bolidami długa i szybka prosta, zwieńczona łatwym do przejechania załamaniem pasa drogi, prowadząca do zakrętu Mercedesa, wymagającego zwolnienia, ze względu na charakterystykę 90º lewoskrętu, wyrzucającego bolidy tuż przy trybunie Mercedesa.

Kierowcy ponownie przyspieszają, mijając wiraże 9 i 10., kierując się na prostą i strefę Motodromu. Zakręt 12 (Mobil 1) pokonuje się z prędkością powyżej 200 km/h, schodząc z niej o ok. 100 km/h podczas zbliżania się do zakrętu 13. (Sachs), który jest odrobinę pochylony w dół po wewnętrznej stronę. Daje szansę szybkiego przyspieszenia, ponieważ szczyt zakrętu szybko staje się widoczny, jednak gwałtowna akceleracja stwarza ryzyko wyrzucenia z niego bolidu. 14. i 15. wiraż następują szybko po sobie i są odrobinę nieprzejrzyste dla kierowców - każdy z nich kończy się odrobinę ślepo.

Następne zakręty (16. i 17.) tworzą podwójny prawy łuk. Wjazd w nie wymaga dokładności i zwalczenia wyczuwalnej podsterowności. Pierwszy prawy jest odrobinę wolniejszy od drugiego. Ten ostatni (Südkurve) prowadzi bezpośrednio na metę.

Trudno jednoznacznie ocenić tor po modyfikacjach z 2001 roku. Ciężko również teamom i kierowcom dobrać odpowiednie ustawienia bolidów, gdyż potrzeba tu zarówno docisku aerodynamicznego jak i osiągania wysokich prędkości. Ustawia się więc bolidy pod jedno lub drugie, zyskując lub tracąc przez to w pierwszym lub drugim (wolnym) sektorze. Ryzyko kontaktu z innym samochodem jest na Hockenheim nikłe.

Ciekawostki:

- Sposób zmodyfikowania toru przez Hermanna Tilke został uznany za wielce kontrowersyjny - według wielu nawet za zupełnie nietrafiony.

- Rekordowe pole position zdobył Michael Schumacher w Ferrari w 2004 roku. Osiągnął wynik 1:13,306 min.

- Rekordowy czas okrążenia podczas wyścigu należy do Kimiego Räikkönena (McLaren) i wynosi 1:13,780 min. Został ustanowiony również w 2004 roku.

- Hockenheim jest bardzo bliskie sercu Michaela Schumachera, który w 2010 roku nie tylko mógł znowu uczestniczyć w "domowym" wyścigu, ale i prowadził niemiecki bolid (Mercedes-Benz) przed niemiecką publicznością.

- Nazwa jednego z północnych zakrętów -- Bernie Ecclestone - wywodzi się od imienia i nazwiska szefa organizacji FIA.

- Od roku 1977 tor znajduje się stale w kalendarzu F1. Z wyjątkiem 1985 roku, kiedy Grand Prix Niemiec Formuły 1 przejął świeżo zmodyfikowany Nürburgring i 2007 roku, kiedy z imprezy wykluczyły Hockenheim kłopoty finansowe.

- 10 pierwszych Grand-Prix Niemiec, w tym 9 na obiekcie w Hockenheim, wygrało 10 różnych kierowców: Rindt, Lauda, Andretti, Jones, Laffite, Piquet, Tambay, Arnoux, Prost i Alboreto (na Nürburgring).

- W 2000 roku, podczas Grand-Prix w Hockenheim, na tor wpadł jeden z byłych pracowników Mercedesa, z oskarżeniem skierowanym przeciwko firmie, wypisanym na tablicy. Spowodowało to wyjechanie samochodu bezpieczeństwa na trasę wyścigu i opóźnienie zjazdu do boksów kierowców McLarena. Wyścig zakończył się pierwszym w karierze czołowym miejscem na podium dla Rubensa Barrichello (Ferrari) i drugim od Grand Prix Australii 1993 zwycięstwem Brazylijczyka - zwyciężył wówczas Ayrton Senna. Barichello dedykował wygraną właśnie jemu.

- 7 sierpnia 1982 na torze Hockenheim, kariera Didiera Pironiego w Formule 1 załamała się na zawsze, gdy po ustanowieniu najszybszego czasu na treningu, podczas rundy kwalifikacyjnej ucierpiał w wypadku. Zaślepiony zasłoną wody spowodowaną przez Williama Dereka Daly, uderzając w Renault Alaina Prosta, wzbił się w powietrze. Pironi czekał na przybycie ratowników nie tracąc przytomności, aby zdążyć im powiedzieć, by nie amputowali mu nogi.

- W sercu Hockenheimring, obok budynków alei serwisowej, mieści się wieża Mobil 1, zaprojektowana w kształcie wielkiej butelki oleju.

- Kolejnym ciekawym budynkiem jest Sachsenhaus, umiejscowiony w strefie paddocku. Został zbudowany w 1968 roku w kształcie litery "S" i mieści dawne centrum konferencyjne i powierzchnie biurowe zarządu toru.

od 12 lat
Wideo

Stop agresji drogowej. Film policji ze Starogardu Gdańskiego

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na motofakty.pl Motofakty