Sprawca nie ma polisy OC lub jest nieznany. Jak dochodzić odszkodowania?

Pierwsze nieszczęście – wypadek drogowy spowodowany został przez pojazd z polskimi numerami rejestracyjnymi, nieposiadający obowiązkowej polisy OC.

– W takim przypadku właściciel uszkodzonego pojazdu, posiadającego ważne ubezpieczenie OC, może strać się o odszkodowanie z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego zarówno za szkody osobowe, jak i majątkowe – uszkodzony samochód czy ładunek – mówi Aleksandra Biały, rzecznik prasowy UFG.

Jak się zachować na miejscu wypadku.

Jak zwykle trzeba pamiętać o żelaznych zasadach postępowania. Należy spisać dokładną datę, miejsce i okoliczności zdarzenia, numer rejestracyjny, markę i model pojazdu sprawcy, a jeżeli jest to możliwe także numer nieaktualnej polisy OC sprawcy i nazwę firmy ubezpieczeniowej, która ją wystawiła. Można to zrobić na formularzu wypadkowym, który przeważnie dołączą do polisy ubezpieczalnia.

Oczywiście rodzi się pytaniem: wzywać policję czy tylko spisać oświadczenie.

– W przypadku najmniejszych wątpliwości lepiej wezwać policję. Nawet wtedy, gdy sprawca twierdzi, że nie ma przy sobie ważnej polisy OC. Zresztą ważność polisy można sprawdzić za darmo na stronie UFG już na miejscu wypadku, np. przy pomocy telefonu komórkowego z Internetem – mówi Aleksandra Biały. Do sprawdzenia polisy OC sprawcy wystarczy wejść na stronę UFG (http://www.ufg.pl/) do zakładki „jesteś poszkodowany/sprawdzenie polisy OC sprawcy lub sprawdź OC dla pojazdu'". Do weryfikacji potrzebny będzie jedynie numer rejestracyjny lub numer VIN samochodu czy motocykla sprawcy i data zdarzenia.

Jeśli w wypadku obrażeń doznali ludzie, trzeba wezwać policję, która sporządzi pełną dokumentację zdarzenia. Taka dokumentacja, nawet gdy nie ma ofiar, znacznie ułatwia likwidację szkody osobowej lub majątkowej.

Zgłaszanie szkody

Roszczenia majątkowe (np. uszkodzone auto) i osobowe (np. złamana ręka) należy zgłaszać do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, za pośrednictwem dowolnej firmy ubezpieczeniowej oferującej obowiązkowe ubezpieczenia OC. W praktyce jest to każdy ubezpieczyciel będący członkiem UFG.

– Żaden ubezpieczyciel nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia takiej szkody – dodaje Aleksandra Biały.

W przypadku np. uszkodzenia samochodu w wypadku, poszkodowany składa oświadczenie, że nie posiada dobrowolnego ubezpieczenia Auto Casco.

– Gdy ma AC, wówczas to z tej polisy otrzymuje odszkodowanie. UFG zaś zrekompensuje dodatkowe koszty np. utracone zniżki w AC, czy koszty dodatkowego ubezpieczenia auta do wartości sprzed wypadku – dodaje Aleksandra Biały.

Co dalej?

Firma ubezpieczeniowa, za pośrednictwem której zgłoszone zostało roszczenie do UFG, przeprowadza likwidację szkody. Na tym etapie osoba występująca o odszkodowanie ma pełne prawo wglądu do akt prowadzonego postępowania.

– Po zakończeniu sprawy akta trafiają do Wydziału Likwidacji Szkód UFG. Następuje weryfikacja dokumentów i podejmowana jest decyzja o przyznaniu świadczenia (wypłacie odszkodowania), bądź o odmowie. Jeżeli odszkodowanie nie przysługuje, właściciel auta zostanie o tym poinformowany – dodaje Aleksandra Biały. Oczywiście od decyzji odmownej można się odwoływać, włącznie z wejściem na drogę sądową.

Termin wypłaty odszkodowania przez UFG wynosi 30 dni, licząc od daty otrzymania akt szkody od firmy ubezpieczeniowej.
– Jednakże może się zdarzyć, że w tym terminie nie jest możliwe wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności funduszu lub wysokości świadczenia. W takim przypadku świadczenie powinno być wypłacone przez UFG w ciągu 14 dni od daty wyjaśnienia powyższych okoliczności. Nie zmienia to jednak faktu, że bezsporna (czyli, ta na którą zgadza się poszkodowany i UFG) część świadczenia powinna zostać wypłacona w ciągu 30 dni od momentu otrzymania akt szkody – wyjaśnia rzecznik.

Poszkodowany obcokrajowiec

Jeżeli w wypadku poszkodowanym jest obywatel zagraniczny, a polski sprawca nie ma ważnej polisy komunikacyjnej OC – straty poszkodowanego pokryje jedna z międzynarodowych instytucji.

– Sprawca jednak musi się liczyć z koniecznością zwrotu wypłaconego odszkodowania – dodaje Aleksandra Biały.

UFG odpowiada również za wypadki spowodowane przez nieubezpieczony pojazd zarejestrowany za granicą, który był pozbawiony znaków rejestracyjnych, bądź znaki te nie były przydzielone mu przez właściwe władze. – Dotyczy to pojazdów zarejestrowanych w krajach: Unii Europejskiej, Andory, Chorwacji, Islandii, Lichtenstein, Norwegii i Szwajcarii – dodaje rzecznik.

W pozostałych przypadkach, gdy auto jest z innego kraju, procedura jest bardziej skomplikowana i opiera się na systemie Zielonej Karty lub ubezpieczenia granicznego.

Sprawca nieznany

Wypadek drogowy spowodowany został przez nieznanego sprawcę. Poszkodowany może domagać się odszkodowania z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego zarówno za szkody osobowe i materialne. Zawsze jednak należy wezwać policję, która sporządzi dokumentację wypadku.
Lista szkód, za które UFG wypłaci odszkodowanie jest dość szeroka.

– W przypadku szkód osobowych wypłacamy zadośćuczynienie, zwrot kosztów leczenia, rehabilitacji, dojazdów do lekarza czy nawet przystosowania mieszkania w przypadku inwalidztwa czy rachunków za opiekę. W odniesieniu szkód materialnych, np. uszkodzenie pojazdu lub innego mienia, wypłata następuje tylko, gdy w wypadku doszło do obrażeń ciała u któregokolwiek z jego uczestników, a naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwały dłużej niż 14 dni. UFG nie wypłaca odszkodowań za kolizje spowodowane przez nieustalonych sprawców, w których nikt nie odniósł obrażeń – mówi jasno Aleksandra Biały

Procedura zgłaszanie szkody jest identyczna jak w przypadku sprawcy bez OC. Podobna jest także procedura wypłaty odszkodowań z jedną drobną różnicą. Jednak przy szkodzie materialnej odszkodowanie zostaje pomniejszone o równowartość 300 euro, co wynika z regulacji zawartych w Ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Dokumenty niezbędne przy zgłaszaniu szkody osobowej lub majątkowej

Szkoda osobowa(obrażenia ciała lub rozstrój zdrowia): określenie roszczenia, pełna dokumentacja medyczna dotycząca leczenia obrażeń powypadkowych, dowody poniesionych kosztów leczenia (rachunki, faktury), opinie i zaświadczenia lekarskie o potrzebie, ilości, okresie i rodzaju specjalnego odżywiania, stosowania określonych leków, konieczności opieki osób trzecich, rehabilitacji itp., zaświadczenie o zarobkach utraconych w okresie pobierania zasiłku chorobowego i czasie rehabilitacji, zaświadczenie urzędu skarbowego o wysokości deklarowanego dochodu (kopie formularzy podatkowych), oświadczenie czy wypadek pozostawał w związku z zatrudnieniem, jeżeli w następstwie wypadku poszkodowany stał się niezdolny do pracy i dochodzi renty wyrównawczej – zaświadczenie o wysokości zarobków przed wypadkiem w ujęciu netto oraz decyzje rentowe ZUS.

Szkoda, w której poszkodowany poniósł śmierć: określenie roszczenia (np. zadośćuczynienie, odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej, renta), akt zgonu, akt zawarcia małżeństwa (jeżeli uprawnionym jest współmałżonek), zaświadczenie o wspólnym zamieszkaniu w dacie wypadku, akty urodzeń dzieci (jeżeli uprawnionymi są dzieci poszkodowanego), rachunki (oświadczenia) o poniesionych kosztach pogrzebu, rachunek za nagrobek, dokumentacja wskazująca na dochody poszkodowanego przed wypadkiem oraz dochody Jego małżonka, decyzje ZUS o wysokości otrzymanej renty rodzinnej.
Szkoda dotyczy pojazdu: dokumenty pochodzenia pojazdu (faktura zakupu, umowa kupna-sprzedaży), dowód rejestracyjny pojazdu, polisa OC ważna w dniu kolizji, dokumentacja obrazująca poniesione straty (rachunki za naprawę, holowanie, parkowanie itd.), oświadczenie o braku dobrowolnego ubezpieczenia Auto Casco na uszkodzony pojazd.

Szkoda dotyczy mienia innego niż pojazd (np. zniszczenie ładunku czy przewożonych przedmiotów, zniszczenie budynku w który uderzył pojazd itp.):

– jeżeli szkoda dotyczy przewożonych przedmiotów lub ładunku - wykaz uszkodzonych lub zniszczonych rzeczy z podaniem ich aktualnej ceny i daty nabycia, potwierdzenie faktu uszkodzenia rzeczy w podanej ilości w oparciu o oświadczenie świadków lub notatkę policję, list przewozowy i specyfikację towarów przewożonych przez przewoźnika odpłatnie (jeżeli szkoda dotyczy przewożonego ładunku), oświadczenie o posiadaniu dobrowolnego ubezpieczenia np.: bagażu, ubezpieczenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, towaru w transporcie itp., dokumenty dotyczące: okoliczności zdarzenia (oświadczenie sprawcy, notatka Policji, wyrok Sądu) oraz braku ubezpieczenia OC u sprawcy szkody,

– jeżeli szkoda dotyczy uszkodzonej nieruchomości: określenie zakresu uszkodzeń i kosztu ich usunięcia, ekspertyza biegłego określająca zakres uszkodzeń nieruchomości, sposób ich usunięcia oraz koszt przywrócenia do stanu poprzedniego (jeżeli została sporządzona), rachunki za naprawę.
W każdym z tych przypadków UFG będzie wymagać także dokumenty dotyczących okoliczności zdarzenia (oświadczenie sprawcy, notatki policyjnej czy wyrok Sądu) oraz braku ubezpieczenia OC u sprawcy szkody.

Paweł Puzio

Komentuje Aleksandra Biały, rzecznik UFG:

– W ciągu ostatnich trzech lat wartość odszkodowań wypłacanych przez UFG wzrosła o 20 procent do ponad 70 mln złotych (szacowana wysokość odszkodowań w 2012 roku).

Największy wpływ na powyższą dynamikę ma wprowadzenie do polskiego prawa zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej (w 2008 roku w Kodeksie cywilnym dodano art. 446 par. 4). Zmiana ta spowodowała rozszerzenie katalogu świadczeń należnych najbliższym członkom rodziny zmarłego i zasądzanie przez sądy coraz wyższych świadczeń z tytułu zadośćuczynień.

Wartość średniej szkody osobowej wypłacanej przez UFG wynosi około 15 tys. złotych, przy szkodzie rzeczowej jest to około 4 tys. złotych. W 2011 roku wypłaciliśmy odszkodowania za 4161 szkód spowodowanych przez kierowców bez OC lub nieznanych sprawców. Łączna kwota wypłat wyniosła 51,8 mln złotych. Trzy kwartały tego roku zamknęły się liczbą 3621 wypłat na łączną sumę 48,43 mln zł.