Prawo jazdy. Co trzeba o nim wiedzieć?

Prawo jazdy można już zdobyć w wieku 14 lat i będzie ono uprawniało kierowcę do poruszania się motorowerem – kategoria AM. W wieku 16 lat można cieszyć się już uprawnieniami do kierowania małym pojazdem trzy lub czterokołowym o masie nieprzekraczającej 400 kg (np. mniejszym quadem czy motocyklem trzykołowym), a od 18 lat - samochodem nieprzekraczającym dopuszczalnej masy całkowitej 3,5 tony. Najpóźniej, bo dopiero w wieku 24 lat, można uzyskać prawo jazdy na kategorię A, czyli motocykl. Kierowcą tramwaju natomiast można zostać w wieku 21 lat, a pojazdem zaprzęgowym można kierować już od 15 roku życia.

Na początek badania

Pierwszym krokiem, w kierunku zdobycia uprawnień jest wizyta u lekarza uprawnionego do badania kierowców. Stwierdzi on, czy nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do prowadzenia pojazdów. Jeżeli np. kandydat na kierowcę ma problemy ze wzrokiem, lekarz wprowadzi obowiązek prowadzenia pojazdów w okularach. Koszt badania lekarskiego wynosi 200 zł.

Wizyta w urzędzie

Z orzeczeniem od lekarza udajemy się do Urzędu Miasta lub Gminy właściwego ze względu na miejsce zameldowania, w celu utworzenia Profilu Kandydata na Kierowcę. Zabrać ze sobą musimy również:

- wniosek o wydanie prawa jazdy
- wyraźną, aktualną i kolorową fotografię o wymiarach 3,5 x 4,5 cm, przedstawiającą osobę w pozycji lewego półprofilu z widocznym lewym uchem
- zgodę rodziców lub opiekunów, jeżeli osoba nie ukończyła 18 lat.

Pora na kurs

Kolejnym krokiem osoby posiadającej Profil Kandydata na Kierowcę jest zapisanie się na kurs prawa jazdy, który kosztuje średnio ok. 1300 zł. Część teoretyczna obejmuje 26 godzin lekcyjnych, ale od 1 stycznia 2015 roku kandydaci mają możliwość rezygnacji z teorii. Mogą oni przygotowywać się do egzaminu samodzielnie.

Jeśli jednak zdecydują się na naukę w szkole jazdy, po zakończeniu kursu teoretycznego czeka ich z reguły test wewnętrzny, który jest kontrolnym sprawdzeniem poziomu osiągniętej wiedzy. Elementem kursu jest również nauka udzielania pierwszej pomocy, która trwa 4 godziny lekcyjne.

Po części teoretycznej kursanta czeka 30-godzinna część praktyczna.

Egzamin i odbiór prawa jazdy

Ukończenie kursu pozwala kandydatowi na zapisanie się na egzaminy. Podejście do "teorii" kosztuje 30 zł, a do "praktyki" - 140 zł. By móc przystąpić do części praktycznej, trzeba najpierw zdać egzamin teoretyczny, który składa się z 32 pytań. Egzaminowany ma 25 minut by odpowiedzieć na wszystkie z nich. Przy każdym pytaniu w teście prawidłowa jest jedna odpowiedź i nie ma możliwości powrotu do wcześniejszego pytania. Suma możliwych do zdobycia punktów wynosi 74, a do zaliczenia egzaminu potrzebnych jest min. 68 pkt.

Osoby, które po 23 sierpnia 2014 roku zdały egzamin teoretyczny, nie muszą go powtarzać po upływie jakiegoś czasu. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku osób, które zdały część teoretyczną przed 23 sierpnia 2014 roku, a nie zaliczyły "praktyki".

Następnie kandydata czeka egzamin praktyczny, który rozpoczyna się na placu manewrowym, gdzie egzaminator sprawdza umiejętność przygotowania do jazdy (zapięcie pasów, ustawienie lusterek itp.). Przyszły kierowca musi również wykazać się umiejętnością sprawdzenia stanu technicznego pojazdu (kontrola świateł, czy poziomu płynów). W dalszej części kandydat wykonuje obowiązkowe manewry, takie jak: jazda po łuku przodem i tyłem (przy korzystaniu z lusterek), zatrzymanie w wyznaczonym miejscu, ruszanie pod górkę (auto nie może stoczyć się na więcej niż 20 cm).

Później egzaminowany wyjeżdża na miasto. W trakcie przejazdu (powinien on trwać ok. 40 minut) egzaminator zleca określone zadania. Wśród nich są: jazda drogami jedno i dwukierunkowymi, parkowanie, przejazdy przez skrzyżowania itp. Wynik negatywny otrzyma kierowca, który spowodował zagrożenie w ruchu, lub dwukrotnie nieprawidłowo wykonał to samo polecenie egzaminatora.

Od początku 2015 roku egzaminatorzy zwracają uwagę na jazdę ekologiczną. Przyszły kierowca musi jechać tak, by ograniczyć zużycie paliwa. Powinien również potrafić hamować silnikiem. Dodatkowo zmiana biegów musi następować przy obrotach na poziomie 3-4 tys. Pierwsze cztery biegi muszą zostać wrzucone jeszcze zanim pojazd osiągnie prędkość 50 km/h.

Jeżeli sposób przeprowadzania egzaminu jest naszym zdaniem niewłaściwy, lub uważamy, że zostaliśmy pokrzywdzeni, możemy złożyć skargę do dyrektora ośrodka egzaminacyjnego. Pamiętajmy, że praktyczne egzaminy są nagrywane, a wideo z dźwiękiem jest przechowywane przez 14 dni. Jeżeli WORD przyzna rację egzaminowanemu, ma on prawo do bezpłatnego powtórzenia egzaminu.

Po otrzymaniu pozytywnego wyniku egzaminu, kierowca może udać się po odbiór uprawnień. Prawo jazdy wydaje za opłatą starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania. Opłat (100 zł za wydanie dokumentu i 50 gr opłaty ewidencyjnej) można dokonać w kasie lub na konto Urzędu. Na odbiór prawa jazdy czeka się z reguły ok. tydzień-dwa, a maksymalnie - miesiąc.

Uwaga na punkty!

Należy pamiętać o tym, że tak jak trudno zdobyć prawo jazdy, tak łatwo je stracić. Uprawnienia mogą być cofnięte po przekroczeniu dopuszczalnej liczby 24 punktów karnych, a kierowcy, w ciągu roku od uzyskania uprawnień nie mogą przekroczyć 20 pkt. Młodzi kierowcy nie mają możliwości odbycia kursu redukującego punkty. Młodym kierowcą jest się przez rok czasu od otrzymania prawa jazdy.

Przez długi czas prawo jazdy było wydawane bezterminowo. Od 18 stycznia 2013 roku wszystkie dokumenty wydawane są terminowo, maksymalnie na 15 lat dla kategorii AM, A1, A, B. Okres ten może być krótszy, jeśli wynika to z orzeczenia lekarskiego. Dla kategorii C i D – uprawnienia wydawane są maksymalnie na 5 lat. Osoby, które uzyskały uprawnienia wcześniej, mają obwiązek wymiany prawa jazdy do 2033 roku.

Nie tylko samochód

Przypomnijmy, że osoba posiadająca prawo jazdy kategorii B jest uprawniona nie tylko do prowadzenia samochodów o dopuszczalnej masie nieprzekraczającej 3,5. Może ona również kierować takim samochodem z przyczepą lekką (maks 750 kg dopuszczalnej masy całkowitej), lub inną, jeśli masa całkowita zespołu pojazdów nie przekracza 3,5 tony.

Oprócz tego kat. B upoważnia do prowadzenia ciągników rolniczych i pojazdów wolnobieżnych (do 3,5 tony), motocykli o pojemności skokowej silnika nie większej niż 125 cm. sześć. i mocy nieprzekraczającej 11 kW, motorowerów i quadów do 350 kg masy własnej.