Połowa polskich dróg wymaga remontu. Ale kasa idzie na autostrady

Informacje na temat stanu i wydatków na remonty dróg pochodzą z raportu„Efektywność zarządzania utrzymaniem dróg krajowych w Polsce”, przygotowanego w ramach programu Ernst & Young Sprawne Państwo.
 
- W Polsce w ostatnich latach publiczna dyskusja na temat rozwoju sieci drogowej dotyczyła głównie wydatków inwestycyjnych na nowe autostrady i drogi ekspresowe. Nasz najnowszy raport jest próbą odwrócenia tej tendencji – komentuje Marcin Borek, Partner w dziale Doradztwa Transakcyjnego Ernst& Young, ekspert ds. infrastruktury. – Każdego roku na utrzymanie dróg powinniśmy wydawać około czterech miliardów złotych.

Ale wydajemy znacznie mniej.

Zobacz też: Autostrady i drogi krajowe przed i po Euro 2012 - raport. MAPY

Ponad 40 proc. dróg do remontu

Według danych przytoczonych w raporcie, na początku 2011 roku ponad 3500 km czyli 18,9 proc. dróg krajowych w Polsce nadawało się do natychmiastowego remontu, a aż 22 proc. było w stanie niezadowalającym. Podczas gdy średnioroczne potrzeby w zakresie utrzymania sieci dróg krajowych w latach 2008-2011 utrzymywały się na poziomie 3,7 mld zł, rzeczywiste wydatki na ten cel wynosiły jedynie ok. 2,3 mld zł. Pokrywały więc zaledwie około 62 proc. potrzeb.

Kliknij aby powiększyć

Najwięcej dróg remontowano w 2009 roku, kiedy to wskaźnik finansowania potrzeb utrzymaniowych osiągnął najwyższą wartość i wyniósł 80 proc. Najmniej na utrzymanie dróg wydano w 2011 roku, zaspokojono wówczas tylko 40 proc. potrzeb.

Kliknij aby powiększyć

- Kiedy przyjrzymy się liczbom charakteryzującym inwestycje drogowe w Polsce łatwo zauważymy, że od 2004 roku wydatki na nowe inwestycje drogowe rosną nieustannie. Natomiast jeśli chodzi o utrzymanie dróg już istniejących, mamy z tym ewidentny problem p komentuje Marcin Borek.

Jak mówi, w 2009 roku wydano na ten cel prawie 3 mld zł, a w 2011 roku już tylko niecałe 1,5 mld zł.
- To niewiele przy tak potężnych potrzebach. Problem ten będzie narastał wraz z oddawaniem do ruchu licznych odcinków autostrad i dróg ekspresowych, które teraz są w budowie, a wkrótce będą wymagały bieżącego utrzymania. – ostrzega Marcin Borek.

Co gorsza, odsetek dróg poddawanych w ciągu roku remontom spada systematycznie już od 2004 r. Wyjątkiem był wspomniany 2009 rok.

Tiry rozjeżdżają Polskę

Autorzy raportu zwracają uwagę na utrzymujący się od wielu lat wzrost ruchu samochodów ciężarowych z przyczepami. Miał on decydujący wpływ na warunki na drogach oraz na proces niszczenia nawierzchni. W latach 2005-2010 ruch samochodów ciężarowych z przyczepami wzrósł o ok. 43 proc. W poprzednich pięciolatkach wzrost ruchu tych pojazdów był jeszcze wyższy i wynosił 68 proc. w latach 1995-2000 oraz 50 proc. w latach 2000-2005.

Daje to łącznie ponad 3,5-krotny wzrost ruchu samochodów ciężarowych z przyczepami w ciągu ostatnich 15 lat, przy czym bezwzględne przyrosty ruchu tych pojazdów w kolejnych okresach pięcioletnich były coraz większe.

Na tle stale rosnącego ruchu ciężkiego problemem w Polsce pozostaje niedostosowanie nośności nawierzchni sieci dróg krajowych do ruchu pojazdów o nacisku 115 kN/oś, stanowiącym podstawowy standard dla sieci dróg międzynarodowych w Europie. Od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej do końca 2010 roku udział dróg spełniających ten standard zwiększył się wprawdzie z 5,1 proc. całkowitej długości sieci dróg krajowych do ponad 31 proc. (ok. 5,9 tys. km). Ale reszta nadal nie jest dostosowana do ruchu wielkich ciężarówek, a to podnosi koszty utrzymania tych tras.

Utrzymanie dróg tak samo ważne jak budowa nowych

W raporcie „Efektywność systemu zarządzania utrzymaniem dróg krajowych w Polsce” zwrócono uwagę przede wszystkim na to, że brakuje pieniędzy na utrzymanie dróg, a budżet remontowy GDDKiA jest niestabilny. Zdaniem autorek raportu - dr Joanny Archutowskiej i dr Jana Pieriegud - decydenci nie przykładają do utrzymania istniejącej infrastruktury wystarczająco dużej wagi. Autorki proponują, aby zadania z zakresu utrzymania dróg były traktowane na równi z budową nowej tras.

Raport „Efektywność zarządzania utrzymaniem dróg krajowych w Polsce” przygotowały dr Joanna Archutowska ekspert ekonomiczny w Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT) i dr Jana Pieriegud z Katedry Transportu w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.