Plakietki ekologiczne w Europie. Przepisy, ceny, kary

W Europie zaczyna panować ekologiczna winietkomania. Coraz więcej państw wprowadza ograniczenia dla ruchu pojazdów w centrach miast. Najpoważniej odczuwają je kierowcy aut ciężarowych i autobusów, ale także posiadacze aut osobowych, zwłaszcza tych leciwych z silnikami diesla. 

Wszyscy kierowcy przed wjazdem do specjalnie oznakowanych stref, muszą jednak jedno udowodnić, że mają do tego prawo. I dowód ten muszą obowiązkowo umieścić w łatwo widocznym miejscu na szybie pojazdu.

Niemcy

U naszego sąsiada utworzono najwięcej, bo aż 55 stref ekologicznych, przy czym większość z nich zlokalizowana jest w zachodniej części kraju. Strefy te działają w następujących miastach: Aachen, Augsburg, Balingen, Berlin, Bonn, Brema, Darmstadt, Dinslaken, Dusseldorf, Erfurt, Eschweiler, Frankfurt nad Menem, Freiburg Bryzgowijski, Hagen, Halle, Hanower, Heidelberg, Heidenheim, Heilbronn, HerrenbergIlsfeld, Karlsruhe, Kolonia, Krefeld, Langenfeld, Leipzig, Leonberg / Hemmingen i okolice, Ludwigsburg i okolice, Magdeburg, Mainz (Moguncja), Mannheim, Marburg, Mönchengladbach, Mühlacker, Monachium, Münster, Neu-Ulm, Neuss, Offenbach, Osnabrück, Overath, Pfinztal, Pforzheim, Remscheid, Reutlingen, Zagłębie Ruhry, Schramberg, Schwäbisch, Gmünd, Siegen, Stuttgart, Tübingen, Ulm, Urbach, Wendlingen, Wiesbaden, Wuppertal.
Plakietka dostępna jest w trzech różnych kolorach, w zależności od klasy emisji spalin Euro. Jest jednak bardzo prawdopodobne, że już wkrótce pojawią się dodatkowe winiety (oraz zakazy ruchu), w tym dla samochodów z silnikiem diesla.
Zasady dotyczące oznaczeń i wjazdu do poszczególnych stref ustalają władze lokalne. Zazwyczaj (tak jest np. w Berlinie), wpuszczane są wyłącznie samochody z zieloną plakietką i numerem 4. Oznacza to, że możliwy jest wjazd dla samochodów z silnikami benzynowymi, które zostały wyprodukowane nie dawniej niż w 1993 roku, a w przypadku jednostek wysokoprężnych – w 2006 roku.

Za wjazd do strefy ekologicznej bez ważnej plakietki ekologicznej może być nałożona kara w wysokości 80 euro oraz opłata administracyjna 25 euro.

W Niemczech za winietę zapłacimy około 5-6 euro (w zależności od miejsca jej wystawienia). Nabyć ją można na stacjach diagnostycznych, warsztatach samochodowych, wydziałach komunikacji. W Polsce w placówkach PZM jej cena wynosi 89,50 zł. A czas oczekiwania – do 10 dni roboczych.

Naklejkę możemy kupić na podstawie dowodu rejestracyjnego wraz z ważnym badaniem technicznym. Więcej informacji można uzyskać na stronie: https://www.umwelt-plakette.de/pl.html

Francja

Już 1 września 2015 roku na terenie Paryża wprowadzono pierwszą francuską strefę ekologiczną ZCR (Zones à Circulation Restreinte – Strefy ograniczonego ruchu). Na początku jedynie autobusy i samochody ciężarowe zarejestrowane przed 1 października 2001 r. nie miały do niej wjazdu. Od 1 lipca 2016 r. do paryskiej strefy ekologicznej nie mogą wjeżdżać samochody osobowe i pojazdy użytkowe zarejestrowane przed 1 stycznia 1997 r., ponieważ takie pojazdy nie otrzymają winiety Crit‘Air ze względu na datę ich rejestracji. Od 1 lipca 2017 r. wprowadzono także dla Paryża rozporządzenie, które trwale zabrania wjazdu do Strefy Ekologicznej z winietą Crit'Air nr 5.

W Paryżu samochód osobowy z silnikiem diesla musi spełniać co najmniej normę Euro 3, a ciężarówki i autobusy minimum Euro 4. To zaś oznacza zakaz wjazdu dla aut wyprodukowanych przed 2001 rokiem. W przypadku pojazdów z silnikami benzynowymi, dopuszczalne są samochody wyprodukowane po 1997 roku (spełniające normę Euro 2 lub wyższą).
Winieta Cri'Air jest dostępna w 6 kategoriach, warto jednak wiedzieć, że do strefy ekologicznej nie mają wstępu pojazdy, które spełniają normę emisji Euro 1 lub starsze.

Obecnie we Francji funkcjonuje 28 stref ekologicznych należących do dwóch kategorii: ZCR i ZPA.
Strefy obowiązujące stale to ZCR (Zones à Circulation Restreinte – Strefy ograniczonego ruchu). Takie obowiązują w Paryżu, Grenoble, Lille, Strasburgu. Dodatkowo, w sytuacji złej sytuacji pogodowej, uruchomione mogą zostać dodatkowe, tymczasowe strefy ekologiczne uzależnione od warunków pogodowych ZPA (Zones de protection de l’air – Strefy ochrony powietrza) w Paryżu, Strasburgu, Lionie i Dolinie Arve.

Te strefy obowiązują tylko w przypadku występowania długotrwałego zanieczyszczenia powietrza. Oznacza to, że ograniczenia ruchu obowiązują tylko wtedy, jeśli określone granice emisji dla pyłów i tlenków azotu są przekroczone przez kilka dni. Ponadto w 2018 r. powstaną również nowe strefy ekologiczne, z których każda będzie obejmować cały departament i wejdzie w życie w zależności od poziomu zanieczyszczenia powietrza. Należą do nich w szczególności departamenty wokół odpowiednich miast powiatowych: Orleans, Chartres, La Roche-sur-Yon, Annecy, Chambery i wiele innych.
Najniższa kara, jaką możemy zapłacić za nieposiadanie aktualnej winiety wynosi od 68 do nawet 375 euro w zależności od wielkości i rodzaju pojazdu.

Zamówienia francuskiej winiety można dokonać na stronie: https://www.certificat-air.gouv.fr/fr/ Cena winiety ekologicznej dla pojazdów niezarejestrowanych we Francji to 4,80 euro. Pokrywa ona koszt produkcji i wysyłki. W placówkach Polskiego Związku Motorowego koszt wystawienia takiej winiety wynosi 45,50 zł, a okres oczekiwania do 30 dni.

Belgia

Z naszego punktu widzenia, jeszcze większe zamieszanie panuje w Belgii. Tam funkcjonują na szczęście tylko 3 strefy ekologiczne LEZ (Low Emission Zone), ale to jedyna dobra wiadomość. Przed wjazdem do każdej ze stref (obejmujących miasta: Antwerpia, Bruksela i Gandawa), należy dokonać obowiązkowej rejestracji pojazdu. Rejestracji należy – niestety – dokonać osobno dla każdej gminy/miasta, ponieważ w strefach niskiej emisji LEZ obowiązują różne regulacje, a rejestracja w jednej strefie nie jest przenoszona na inne. Wprawdzie istnienie strefy LEZ w Brukseli stało się faktem z pierwszym dniem stycznia tego roku. To jednak włodarze miasta zdecydowali, że rejestracja nie jest konieczna w okresie próbnym wynoszącym 9 miesięcy, a zatem w chwili obecnej nie jest jeszcze możliwa. Zacznie być obowiązkowa dopiero od 1.10.2018 r.

Każdy może wcześniej samodzielnie sprawdzić czy możemy wjechać do strefy LEZ i na jakich warunkach. Wystarczy wejść na stronę: www.slimnaarantwerpen.be/nl/lez i wybrać opcje „check your vehicle” (sprawdź swój samochód). Informacje potrzebne do sprawdzenia samochodu znajdują się w dowodzie rejestracyjnym pojazdu oraz certyfikacie. Należy poprawnie i starannie wypełnić wszystkie dane. Na koniec testu ukaże się wynik i w ten sposób kierowca będzie wiedział, czy jego pojazd może wjechać do LEZ czy nie.

Jeżeli w dowodzie rejestracyjnym nie jest podana norma Euro i samochód nie jest zarejestrowany w belgijskiej bazie pojazdów, w celu określenia, czy dany pojazd może wjechać do LEZ stosuje się datę pierwszej rejestracji, która znajduje się w dowodzie rejestracyjnym pojazdu.

Jednorazowy koszt wydania plakietki rejestracji ekologicznej (ważnej przez kilka lat) dla pojazdu benzynowego lub z silnikiem Diesla spełniającego wymogi normy EURO 6 wynosi 19,90 euro.

Pojazdy, które nie spełniają wymogów dotyczących emisji, mogą wjeżdżać do LEZ do 8 razy w roku (dla danej tablicy rejestracyjnej). W tym celu należy wykupić specjalny jednodniowy karnet, który upoważnia do wjazdu do strefy LEZ na jeden cały dzień, niezależnie od rodzaju pojazdu.
Jednodniowy karnet LEZ kosztuje 35 euro i uprawnia do wjazdu do LEZ w konkretnym dniu, aż do 6 rano dnia następnego. W ramach dziennej opłaty można wjeżdżać do strefy płatnej, opuszczać ją i ponownie do niej wjeżdżać dowolną ilość razy w ciągu jednego dnia.

Od 2018 roku za pierwsze wykroczenie w strefie LEZ (brak uprawnień do wjazdu lub brak karnetu) możemy zapłacić od 150 euro za pierwsze wykroczenie, aż do 350 euro (przy trzecim wykroczeniu tego typu w ciągu 12 miesięcy).
Wprawdzie

Więcej informacji możemy uzyskać na stronie: https://www.lez-belgium.be/pl.html

Austria, Dania, kto następny?

W Austrii funkcjonuje już 6 stref ograniczonego ruchu dla aut. Na szczęście nie dotyczą one – jeszcze – samochodów osobowych. Podobnie jest w Danii, gdzie istnieją już 4 strefy. Niestety nie powinniśmy być optymistami. Należy się spodziewać, że mieszkańcy dużych miast narzekający na jakość powietrza i naciski ruchów ekologicznych, bardzo szybko spowodują lawinowy wręcz wzrost ograniczeń w poruszaniu się samochodów. I to głównie tych, z silnikami wysokoprężnymi. Także i w naszym kraju, włodarze miast chcieliby podobnych ograniczeń. Kwestią czasu jest, kiedy staną się one rzeczywistością.