Opony do SUV-a. Czy trzeba wybierać specjalne i drogie?

Małe terenówki, crossovery i SUV-y to w tej chwili jedne z najpopularniejszych samochodów na rynku. Wiele z nich występuje w dwóch wersjach napędowych. Ze względu na niższą cenę kierowcy często decydują się na napęd na jedną oś - zwykle przednią. Opcja 4x4 (AWD) jest droższa i mniej popularna. Jak dobierać zimowe ogumienie do takich samochodów? Czy opony do SUV-ów różnią się od kół do klasycznych samochodów osobowych?

Cztery „zimówki” to podstawa

Samochody z napędem na cztery koła powinny otrzymywać komplet identycznych opon o równym stopniu zużycia. Nawet niewielkie różnice mogą wpływać na obwód koła. Sterownik napędu wynikające z tego różnice w prędkościach obrotowych kół będzie interpretował jako poślizg, niepotrzebnie spinając sprzęgło międzyosiowe i zwiększając ryzyko uszkodzenia układu przeniesienia napędu.

Fachowcy przekonują, że w przypadku samochodów z napędem na jedną oś montaż czterech takich samych opon nie jest konieczny. Ale jest to rozwiązanie zalecane, bo auto jest wówczas stabilniejsze, co jest szczególnie istotne w trudnych, zimowych warunkach. O ile modele opon na obu osiach mogą być inne, to kategorycznie odradza się stosowanie zimówek tylko na oś napędową. Pozostawienie dwóch opon letnich na drugiej osi może być niebezpieczne m.in. dlatego, że systemy bezpieczeństwa kontrolują wszystkie cztery koła i nie chodzi tu tylko o zapewnienie lepszej trakcji osi napędowej. Dobra przyczepność kół napędowych zda się na niewiele, jeśli niestabilne będą dwa pozostałe. Kierowca odczuje to szczególnie podczas pokonywania ostrych zakrętów, albo zjazdów ze stromych wzniesień. W przypadku samochodu z napędem na tylną oś w takiej sytuacji kłopotliwy może być także wyjazd pod górkę, ponieważ niestabilna przednia os pchana przez tył będzie uciekać z drogi.

Uwaga na środkowy dyferencjał

Montaż czterech jednakowych opon jeszcze bardziej istotny jest w samochodach z napędem 4x4. Tutaj mieszane ogumienie może spowodować jeszcze większe problemy z działaniem systemów bezpieczeństwa. Ogumienie na obu osiach powinno mieć taki sam bieżnik, zarówno jeśli chodzi o wzór, jak i jego wysokość, bo w oparciu o takie założenia są skalibrowane systemy bezpieczeństwa. Jeśli różnica w wysokości bieżnika jest wyższa niż 3-4 mm, na śniegu i mokrej nawierzchni samochód nie będzie maksymalnie bezpieczny i narazimy go na uszkodzenie środkowego dyferencjału lub sprzęgła międzyosiowego, o czym niektórzy producenci samochodów informują w instrukcjach obsługi.

Ponieważ samochody segmentu SUV są ciężkie i napędzane przez mocne silniki, trzeba odpowiednio dobrać nie tylko rozmiar, ale także indeks prędkości i nośności. Pierwszy z nich to informacja, z jaką maksymalną prędkością można jechać autem na nowych oponach. Np. „Q” to 160 km/h, „T” – 190 km/h, „H” – 210 km/h a  „V” – 240 km/h. Właściwy dla samochodu indeks jest podawany w jego homologacji czy instrukcji obsługi. Przy założeniu, że zimą jeździ się wolniej przepisy dopuszczają montaż opony o mniejszym indeksie, pod warunkiem, że jego wartość to minimum 160 km/h.    

Niezwykle istotny jest indeks nośności, który informuje o maksymalnym dopuszczalnym nacisku na każde koło. Chociaż wiele samochodów typu SUV używa opon w podobnym rozmiarze jak pojazdy klasy średniej i wyższej, są cięższe i często potrzebują wyższego indeksu nośności. Dlatego wybierając opony poza szerokością, wysokością i średnicą trzeba zwrócić uwagę także na ten parametr. Np. indeks 91 pozwala poddać oponę obciążeniu 615 kg. Przemnożenie tej wartości przez, cztery, czyli liczbę kół, da wartość minimalnie wyższą od dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu.

Ze względu na wysokie osiągi i masę tego typu samochodów, do topowych wersji z mocnymi silnikami i napędem 4x4 zaleca się stosowanie opon czołowych producentów, najlepiej z bieżnikiem kierunkowym. Ale już w przypadku słabszych wersji z napędem na jedną oś drogie opony nie są tak bardzo potrzebne. – Jeśli indeks nośności i rozmiar są zgodne z zaleceniami producenta można spokojnie kupić oponę uniwersalną, a nie dedykowaną przez producenta do pojazdów typu SUV. Te droższe są po prostu wzmacniane i przygotowane do pracy w większych obciążeniach. W aucie przednionapędowym kierowca nie wykorzysta w pełni ich zalet – mówi Arkadiusz Jaźwa, właściciel serwisu oponiarskiego w Rzeszowie.

Opony zgodne z homologacją

Wielu kierowców może zadawać sobie pytanie, czy crossover lub SUV faktycznie potrzebują droższych, dedykowanych im opon. Czym opony do typowych aut osobowych różnią się od tych dla SUV-ów? Na pierwszy rzut oka, poza rozmiarem i ceną – niczym. Istotne różnice dotyczą jednak konstrukcji opon i mieszanki, z której zostały one odlane.

– Opony zimowe produkowane do samochodów typu SUV mają nieco inną budowę i charakter mieszanki niż ogumienie do zwykłych aut osobowych. Produkty te są specjalnie wzmacniane, a ich konstrukcja jest dostosowywana do wagi samochodu i jego mocy. Przykładowo, opracowane przez Goodyear opony UltraGrip Performance SUV Gen-1, dzięki zmodyfikowanej konstrukcji zapewniają większą przyczepność i pomagają zwiększyć bezpieczeństwo jazdy w zimowych warunkach drogowych. Samoblokujące się lamele i wzór bieżnika składają się na system 3D-BIS (3D Block Interlocking System), zapewniający lepszą równowagę między przyczepnością na suchych nawierzchniach, a osiągami na śniegu. Zoptymalizowany pod kątem SUV-ów układ lameli, teraz ustawionych równolegle do krawędzi klocków w środkowej części bieżnika, poprawia przyczepność, hamowanie oraz trakcję na śniegu i oblodzonych drogach – wyjaśnia Marta Kosyra, Consumer Brand Manager Goodyear Dunlop Tires Polska.

Często najlepszym rozwiązaniem jest zrezygnowanie z eksperymentów i wybranie opon homologowanych czy rekomendowanych przez producenta dla danego auta. Nawet jeżeli będą one kosztowały więcej, mogą dodatnio wpłynąć na precyzję prowadzenia, która przekłada się na bezpieczeństwo czy przyjemność z jazdy. Pozorną oszczędnością może być nawet wybranie znacznie niższego indeksu prędkości. Taka opona może nie tylko gorzej radzić sobie z szybką jazdą, ale również szybciej zużywać się pod wpływem działającą na niej sił – zarówno przeciążeń, jak i momentu obrotowego silnika. Ewentualna oszczędność nawet kilkuset złotych to niewiele w skali całości kosztów eksploatacji pojazdu.

– Przy doborze opon do samochodów – niezależnie od typu, czy to SUV, limuzyna czy mały samochód miejski – należy postępować przede wszystkim zgodnie z zaleceniami producentów pojazdów, którzy jasno definiują rozmiar, nośność czy maksymalną prędkość przewidzianą dla danego auta. Opony do SUV-ów i aut osobowych różnią się od siebie składem mieszanki gumowej, rzeźbą bieżnika oraz konstrukcją wewnętrzną. Wynika to z tego, że producenci opon projektują ogumienie z myślą o konkretnych warunkach użytkowania z uwzględnieniem wymagań danych typów pojazdów. Przykładowo, w przypadku SUV-ów wykorzystywanych jedynie do jazdy po utwardzonych drogach nie warto inwestować w opony terenowe tylko skorzystać z oferty opon osobowych dedykowanych pojazdom typu SUV. Amatorzy off-roadu powinni wybierać wzmocnione opony przeznaczone do użytkowania w trudnych warunkach. Natomiast najlepszym wyborem dla kierowców, którzy swoimi SUV-ami przemieszczają się zarówno na nieutwardzonych drogach, jak i asfalcie będą opony klasy AT (All Terrain) – radzi Paweł Skrobisz, Technical Customer Services Manager Continental Opony Polska.