Odmowa przyjęcia mandatu. Kiedy można się na to zdecydować?

Odmowa przyjęcia mandatu oznacza wejście na drogę sądową. Mimo to, jak podała „Rzeczpospolita” coraz więcej kierowców decyduje się na skorzystanie z tej opcji. W 2012 roku policja skierowała do sądów 125 tys. wniosków. W 2013 roku było to już 153 tys. a w 2014 – 163 tys. W 2015 roku liczba wniosków wyniosła już 180 tys.

Komu przysługuje prawo odmowy?

Podczas kontroli drogowej policjant ma obowiązek przedstawić się, podać stopień służbowy oraz przyczynę, przez którą nasz pojazd został zatrzymany. Gdy wyjaśni nam, z jaką karą wiąże się łamanie określonych przepisów drogowych, musi pouczyć nas o prawie do odmowy przyjęcia mandatu. Możemy skorzystać z tej możliwości, ale tylko zanim go podpiszemy. Nasza parafka oznacza bowiem zgodę na przyjęcie kary, z której nie mamy już prawa się wycofać, ponieważ w chwili podpisania mandatu staje się on prawomocny.

Zobacz także: Jak zadbać o akumulator?

Istnieje jeden wyjątek od reguły – możemy złożyć wniosek o uchylenie mandatu już po jego podpisaniu, ale tylko w sytuacji, gdy grzywnę nałożono za czyn nie będący czynem zabronionym, a wykroczenia są takimi czynami. Jeżeli chcemy iść tą drogą, musimy wnieść o uchylenie mandatu w ciągu 7 dni od chwili złożenia podpisu.

Co dalej?

Odmówić przyjęcia kary możemy nie tylko, gdy jesteśmy przekonani o naszej niewinności. Możemy także nie zgodzić się z wysokością mandatu lub liczbą punktów karnych. Gdy już to zrobimy, funkcjonariusz przygotuje wniosek o ukaranie do sądu. Warto zastanowić się, czy sytuacja jest warta całego zachodu. Sąd rejonowy z danego okręgu (w którym zostaliśmy zatrzymani), dokładnie zbada i wyjaśni okoliczności zdarzenia. Możemy wygrać sprawę, ale jeśli zostaniemy uznani winnymi, sąd obciąży nas nie tylko karą pieniężną związaną z popełnionym wykroczeniem, ale i kosztami postępowania, często kilkukrotnie wyższymi od samego mandatu. Istotny jest także fakt, że kara za popełniony czyn może, ale nie musi równać się wysokości grzywny z mandatu wypisanego przez policję (lub inny organ kontrolujący). Sąd bada całą sprawę od początku. Jest to czynność rozłożona w czasie, liczmy się zatem z tym, że nawet kilkukrotnie będziemy musieli stawić się na rozprawach – w sądzie rejonowym dla miejsca zdarzenia, nie w naszym miejscu zamieszkania.

Istnieje możliwość przeprowadzenia procesu bez obecności oskarżonego. Dzieje się tak, gdy sąd uzna, że okoliczności popełnienia czynu i wina obwinionego nie budzą żadnych wątpliwości w świetle dowodów dołączonych do wniosku o ukaranie. Kierowca wówczas nie ma możliwości obrony. Dopiero, gdy otrzyma wydany na tej podstawie wyrok nakazowy, ma prawo wnieść sprzeciw w ciągu 7 dni od chwili doręczenia dokumentu. Wraz z odpisem wyroku kierowca powinien otrzymać wniosek o ukaranie oraz pouczenie o prawie, terminie i sposobie wniesienia sprzeciwu od wyroku nakazowego oraz o skutkach braku sprzeciwu. Jeśli jednak złożymy sprzeciw, sprawa zostanie skierowana na drogę procesową, a więc na kolejnych rozprawach będzie musiał stawić się oskarżony.

[page_break]

Punkty karne

Tzw. tymczasowe punkty karne nałożone na nas podczas kontroli zostają automatycznie przypisane do naszego „rachunku”. Są jednak nieaktywne do chwili wydania prawomocnego wyroku. Jeśli zatem skierujemy rozprawę na drogę sądową i uznana zostanie nasza wina, możemy stracić prawo jazdy. Tak będzie np. w sytuacji, gdy w chwili zatrzymania mieliśmy 22 punkty karne, a w związku z nałożoną przez policję karą przekroczylibyśmy dozwolony limit. Nawet jeśli część zebranych przez nas punktów wygaśnie w trakcie rozpraw, stracimy uprawnienia. Jeśli jednak okaże się, że mieliśmy rację i uznana zostanie nasza niewinność, tymczasowe punkty są kasowane, tak jakbyśmy nigdy ich nie otrzymali.

Fotoradary

W przypadku oskarżenia o popełnienie wykroczenia na podstawie zdjęcia z fotorejestratora, sprawa wygląda trochę inaczej, ale głównie w kwestii punktów karnych. Zanim wystawiony zostanie nam mandat, którego przyjęcia moglibyśmy odmówić, funkcjonariusze muszą najpierw ustalić, kto dopuścił się naruszenia lub złamania przepisów. W tym celu, w pierwszej kolejności na nasz adres dostarczone zostanie nam wezwanie do wskazania sprawcy zdarzenia, w którym jako właściciele danego pojazdu możemy oskarżyć samych siebie (jeśli prowadziliśmy pojazd w chwili popełnienia wykroczenia), kogoś innego lub odmówić wskazania sprawcy. W tym celu odsyłamy załączony formularz i dopiero na jego podstawie (jeśli wskazaliśmy winnego), możemy otrzymać mandat razem z punktami karnymi. Pamiętajmy jednak, że samo wezwanie nie jest mandatem.

Jednak przyjmuję mandat

W sytuacji, gdy najpierw odmówimy przyjęcia mandatu, a potem jednak zmienimy zdanie, możemy wycofać się z drogi sądowej, ale tylko do czasu pierwszej rozprawy - w tym celu najlepiej udać się na policję. Podstawą w tym przypadku jest art. 6 ust. 3 ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, który stanowi również, że w razie cofnięcia żądania, ponowne jego złożenie jest niedopuszczalne.