Nowe oznaczenia na oponach - zobacz, co od listopada będzie na etykietach

Zwyczaj etykietowania produktów sięga 1992 roku, kiedy specjalne naklejki wprowadzono w Europie dla oznaczenia produktów AGD. W ich przypadku skupiono się na ocenie poziomu zużycia energii. Sprzęt jest klasyfikowany w siedmiu klasach, oznaczonych literami od „A" do „G". Najbardziej oszczędne urządzenia dostają symbol zbliżony do „A", te, które zużywają najwięcej prądu - „G". Czytelne nalepki pozwalają bardzo łatwo porównać urządzenia i wybrać lepsze.

Naklejka jak na lodówce

W podobny sposób będzie działał nowy system znakowania opon, którego projekt unijni urzędnicy opracowali już w 2008 roku. Przez kolejne lata pracowano nad jednolitym systemem badania opon do samochodów osobowych, dostawczych i ciężarowych. W trakcie prac specjaliści zdecydowali m.in., że właściwości ekonomiczne, w tym przypadku wpływ na zużycie paliwa, nie będą jedyną badaną i ocenianą cechą ogumienia. Etykieta dla opon będzie się składać z trzech części.

- To wpływ na zużycie paliwa poprzez opory toczenia, zachowanie na mokrej nawierzchni i poziom emitowanego hałasu. Wszystkie trzy zależą m.in. od rodzaju bieżnika, rozmiaru opony i mieszanki, z jakiej została wykonana – podkreśla Andrzej Wilczyński, właściciel zakładu wulkanizacji opon w Rzeszowie.

Oto, jak będą wyglądały nowe etykiety na oponach. Ich poszczególne pola zaznaczyliśmy czerwonym kolorem.

Opór toczenia a zużycie paliwa

Znaczenie ocenianych parametrów wyjaśniają eksperci firmy Goodyear.
Pierwszy z ocenianych czynników to opór toczenia. Takim mianem określamy energię utraconą przez ogumienie podczas toczenia i deformacji. Goodyear porównuje to do eksperymentu z gumową piłką rzuconą na ziemię z określonej wysokości. Ona także w wyniku kontaktu z podłożem deformuje się i traci energię, w końcu przestając się odbijać.

Opór toczenia ma spore znaczenie w kwestii zużycia paliwa. Im mniejszy, tym opona toczy się łatwiej. Samochód zużywa mniej benzyny i emituje mniej dwutlenku węgla. Eksperci Goodyeara przekonują, że opór toczenia odpowiada za 20 procent zużycia paliwa. W przypadku samochodów na oponach klasyfikowanych w segmentach „G" albo „A", różnica w spalaniu może wynieść aż 7,5 procent.

Przyczepność na mokrej nawierzchni a droga hamowania

Do sklasyfikowania opony pod względem przyczepności na mokrej nawierzchni wykonuje się dwa badania i porównuje wyniki do opony wzorcowej. Pierwsze polega na pomiarze skuteczności hamowania z prędkości 80 km/h do 20 km/h. Drugie, na zmierzeniu siły tarcia między drogą a oponą. Tę część badania wykonuje się przy prędkości 65 km/h.

Opony sklasyfikowane w segmencie „A" charakteryzują się lepszym trzymaniem drogi, stabilnym zachowaniem auta w zakrętach i krótszą drogą hamowania. Różnica w długości zatrzymania pojazdu między ogumieniem z symbolami „A" i „G" może wynieść aż 30 procent. W przypadku samochodu osobowego jadącego z prędkością 80 km/h to aż 18 metrów.

Poziom hałasu zewnętrznego

Ostatni z badanych parametrów to poziom emitowanego hałasu. Inżynierowie projektujący opony kładą spory nacisk na to, aby toczyły się jak najciszej. W tym celu powstają coraz to nowsze bieżniki.
Na potrzeby nowego etykietowania opon, badanie przeprowadza się przy pomocy dwóch mikrofonów ustawionych przy drodze. Specjaliści mierzą przy ich pomocy hałas wytwarzany przez przejeżdżający samochód. Mikrofony stoją w odległości 7,5 m od środka jezdni, na wysokości 1,2 m. Aby wyniki badania były miarodajne, w zasadach ich wykonania określono m.in. rodzaj nawierzchni jezdni.

Na podstawie wyników opony są klasyfikowane w trzech kategoriach. Najlepsze, charakteryzujące się poziomem hałasu przynajmniej o 3 dB niższym od dopuszczalnej normy dostają jedną czarną falę. Dwiema falami oznacza się ogumienie z wynikiem do 3dB poniżej normy. Pozostałe opony – które hałasują mocniej, ale nie przekraczają dopuszczalnych norm będą dostawać trzy fale.

Etykieta to nie wszystko

Mniejszy opór toczenia pozwala obniżyć zużycie paliwa i zmniejszyć hałas generowany przez ogumienie. Ale w wielu przypadkach jednocześnie oznacza, że opona będzie mniej stabilna i przyczepna, szczególnie na mokrej nawierzchni. W tej chwili na rynku nie ma opon, które byłyby klasyfikowane w segmencie „A" zarówno pod względem zachowania na mokrej nawierzchni, jak i zużycia paliwa. Niewykluczone, że wkrótce pojawią się na rynku, ponieważ najwięksi producenci na świecie pracują już nad znalezienie rozwiązania pozwalającego osiągnąć kompromis pomiędzy tymi dwoma parametrami.

Zdaniem pomysłodawców etykietowania opon, jednolity sposób znakowania pozwoli klientom łatwiej wybrać ogumienie najlepsze na rynku, najbardziej odpowiadające potrzebom kierowców.

- Niestety etykieta nie rozwiąże wszystkich problemów. Kupując ogumienie należy zwrócić uwagę także na inne oznaczenia, wytłoczone bezpośrednio na gumie. To m.in. data produkcji, indeks prędkości i przeznaczenie – przypomina Andrzej Wilczyński.

Przede wszystkim należy bezwzględnie kierować się wymaganiami producenta samochodu, opisanymi w instrukcji obsługi, co do rozmiaru opon (jej średnicy, profilu i szerokości). Kluczową wartością jest średnica całego koła (średnica felgi + profil/wysokość opony - patrz niżej). Szukając zamienników trzeba pamiętać o tym, by średnica koła była maksymalnie o 3 proc. mniejsza lub większa od wzorcowej, określonej przed producenta auta.

Wyjaśniamy, co oznaczają inne ważne oznaczenia na oponie. Pogrubieniem zaznaczyliśmy omawiany parametr:

1. Przeznaczenie opony
Ten symbol określa, do jakiego typu auta może być zastosowana opona. „P" to w tym przypadku samochód osobowy, „LT" i „C" – lekka ciężarówka. Literka umieszczana jest w ciągu znaków przed szerokością opony (np. P/215/55/R16 84H).

2. Szerokość opony
To szerokość mierzona od krawędzi do krawędzi ogumienia. Podawana jest w milimetrach. Na zimę nie warto kupować opon zbyt szerokich. W śniegu znacznie lepiej radzą sobie węższe. (np. P/215/55/R16 84H).

3. Profil czyli wysokość
To symbol określający stosunek wysokości przekroju do szerokości opony. Np. liczba „55" oznacza, że wysokość opony stanowi 55 proc. jej szerokości. (np. P/215/55/R16 84H). Ten parametr jest bardzo istotny, zbyt wysoka lub za niska opona na standardowym rozmiarze felgi to przekłamania na prędkościomierzu i drogomierzu.

4. Radialna lub diagonalna
Ten symbol Informuje o sposobie wykonania ogumienia. „R" to opona radialna, czyli taka, w której włókna osnowy ułożone w korpus biegną promieniowo w poprzek opony. „B" to opona diagonalna, w której włókna osnowy biegną ukośnie w poprzek, a kolejne warstwy osnowy dla zwiększenia wytrzymałości mają włókna ułożone po skosie. Opony różnią się budową w warstwie kordu. W radialnej nitki sięgające do stopek są ułożone pod kątem prostym do linii środkowej bieżnika, a osnowa jest ograniczona przez obwodowe, nierozciągliwe opasanie. Taka budowa zapewnia lepsza trakcję, ponieważ opona lepiej przylega do nawierzchni. Niestety jest bardziej narażona na uszkodzenia. (np. P/215/55/R16 84H).

5. Średnica
To symbol oznaczający wielkość felgi, na której może być założona opona. Podawany jest w calach. (np. P/215/55/R16 84H).

6. Indeks nośności

Indeks nośności określa maksymalne dopuszczalne obciążenie jednej opony przy maksymalnej dopuszczalnej dla danej opony prędkości (co opisuje indeks prędkości). Dla przykładu indeks 84 oznacza, że maksymalne dopuszczalne obciążenie opony to 500 kg. Można jej więc używać (gdy pozostałe opony są takie same) w aucie o dopuszczalnej masie całkowitej, wynoszącej 2000 kg (przy autach osobowych, które posiadają cztery koła). Nie wolno stosować opon o niższym indeksie nośności niż wynikający z maksymalnej DMC samochodu. (np. P/215/55/R16 84H) 

7. Indeks prędkości
Wskazuje maksymalną prędkość, jaką powinien jechać samochód wyposażony w taką oponę. „H" oznacza, że maksymalna prędkość to 210 km/h, „T" – 190 km/h, a „V" – 240 km/h. Najlepiej wybierać opony z indeksem prędkości wyższym niż maksymalna prędkość samochodu, podana w danych producenta. (np. P/215/55/R16 84H) 

Jędrzej Hugo-Bader, biuro prasowe Goodyear:
- Wprowadzenie etykiet z pewnością będzie pomocne dla kierowców, ale sugeruję, aby wybierając opony sięgać dalej. Przede wszystkim dlatego, że czołowi producenci ogumienia badają znacznie więcej parametrów, np. Goodyear aż ok. pięćdziesiąt. Etykieta mówi tylko o zachowaniu na mokrej nawierzchni, my sprawdzamy dodatkowo jak opona zachowuje się np. na śniegu i lodzie. Dodatkowe informacje o oponach pomagają lepiej dobrać je w oparciu o potrzeby kierowcy. Innego ogumienia będzie potrzebował samochód jeżdżący po mieście, innego często podróżujący w terenach górskich. Ważny jest także styl jazdy - spokojny, lub bardziej dynamiczny. Etykieta nie jest kompleksową odpowiedzią na wszystkie pytania kierowców. 

Bartosz Gubernat
fot. Goodyear

Przy przygotowaniu artykułu korzystaliśmy z materiałów ze strony etykietynaopony.pl**