Maserati Ghibli. Legenda z trójzębem Neptuna

To sekret Maserati. Być innym. Nie takie to proste przy silnej konkurencji i może drogo kosztować. Nawet życie. Jednak najgorsze firma ma już chyba za sobą. Po latach obfitujących w zdarzenia szczęśliwe i bardzo niefortunne, należy obecnie do Fiat Chrysler Automobiles (FCA) i dalej produkuje samochody, które unikają poklasku tłumów. Niczym meble weneckie cieszą oko znawców.

Zawsze tak było. Czy sprawił to okazały trójząb Neptuna w znaku firmowym, czy nagromadzenie zdolnych konstruktorów i stylistów – Maserati odstawało. Czasem zżerająca projektantów ambicja czyniła spustoszenie w kasie firmy. Pierwsze Quattro Porte (tak wówczas pisano nazwę tego modelu) z 1963 r. miało wyrafinowane i kosztowne tylne zawieszenie z osią De Dion na sprężynach śrubowych. W zmodernizowanej, drugiej serii z 1966 r. zastąpiono je zwykłą osią sztywną.

W tym samym roku na listopadowym salonie samochodowym w Turynie rozjaśniało w błyskach fleszy Ghibli. Było drugim z samochodów Maserati ochrzczonych imieniem wiatru. Pierwszym był Mistral z 1963 r., nazwany po zimnym, porywistym, północno-zachodnim wietrze występującym na południu Francji. „Ghibli” oznacza dla Libijczyków to samo, co dla Włochów „scirocco”, a dla Chorwatów „jugo”: suchy i gorący, afrykański wiatr wiejący z południa lub południowego wschodu.

Nowy samochód obezwładniał jak upał i rozciągał się jak diuny. Mocny, męski, bez ozdóbek. Cała „biżuteria” to był rozciągnięty wlot

powietrza, ramki szyb i zaostrzony tylny zderzak, głęboko zachodzący na boki. Dopiero w 1968 dodano pionowe kły z przodu. Reflektory są schowane w długiej masce silnika i unoszą się za pomocą elektrycznego mechanizmu. Całość spoczywa na bogatych, dwunastoramiennych, piętnastocalowych obręczach z lekkiego stopu. I najważniejsze – trójząb. Reszta jest milczeniem. Ciszą przed burzą.

Kształt karoserii, do pary z ogólnym schematem budowy, czyni go „najlepszym amerykańskim samochodem produkowanym w Modenie”. Ghibli napędzane jest widlastym silnikiem ośmiocylindrowym, i podobnie jak np. Mustang z tych lat, ma niezależne zawieszenie z wahaczami i sprężynami śrubowymi tylko z przodu. Z tyłu jest sztywna oś na resorach piórowych, uzupełniona o drążek Panharda. Od 1968 r. w ramach opcji można było zamawiać 3-biegowy „automat” Borg Warner. Podstawową skrzynką była pięciobiegowa, ręczna ZF. Podobnie jak ówczesne auta Chryslera, Ghibli miał samonośne nadwozie z ramą pomocniczą, do której umocowany był silnik i przednie zawieszenie. Jedynie hamulce były zupełnie „nieamerykańskie”: z wentylowanymi tarczami przy obu osiach.

Także przednie fotele, które miały wygodny, przytrzymujący jadących kształt, znacznie różniły się od siedzeń, które Amerykanie w swej naiwności nazywali „kubełkowymi”. Ghibli projektowano jako auto dwuosobowe, jednak w wersji seryjnej pojawiła się wąska ławeczka z tyłu dla nadprogramowej dwójki mało wymagających pasażerów.

Tablicę rozdzielczą przykrywał szeroki, ciemny parapet. Pod nim znalazł się zestaw zwyczajnych, „maszynowych”, ale czytelnych wskaźników. Przez środek auta biegł potężny tunel, przykrywający m.in. skrzynię biegów. Ponieważ Europejczycy nie ośmielali się jeszcze wówczas produkować samochodów o szerokości zbliżającej się do 2 metrów (obecne Ghibli ma 1,95 m), zabrakło miejsca na dźwignię hamulce ręcznego. Jest ona nienaturalnie przesunięta ku przodowi.

[page_break]

Silnik wykonany ze stopów lekkich miał po dwa zawory na cylinder i dwa wałki rozrządu w każdej z głowic. Pomiędzy rozwidlonymi o 90o cylindrami ulokowano cztery dwugardzielowe gaźniki Weber. Ze względu na niski i zaostrzony przód, chłodnica była rozciągnięta wszerz. Gorące powietrze z komory silnika pomagały odprowadzać otwory w błotnikach. Początkowo silnik miał pojemność 4,7 l. W 1970 r. dodano wersję Ghibli SS z jednostką 5-litrową. Widlasta „ósemka” była umieszczona w typowy sposób, wzdłużnie z przodu. Dopiero Bora z 1971 miała silnik ulokowany centralnie, za kabiną.

Ghibli powstał jeszcze pod rządami Orsich, do których Maserati należało od 1936 r. Przemysłowcy z Modeny związani z sektorem stalowym i produkcją maszyn rolniczych sprzedali je w 1968 r. Citroënowi. Francuzi byli na etapie szeroko zakrojonej rozbudowy firmy. Pilnie potrzebowali mocnych silników i uznali, że Maserati im się przyda. Tak narodził się niezapomniany Citroën SM z silnikiem V6 zbudowanym na bazie „skróconego” włoskiego V8. Współpracy zaszkodził kryzys naftowy, który zapewne przyczynił się do zakończenia produkcji Ghibli z końcem 1973 r. Ogółem powstało 1295 egzemplarzy, co stawia ten model w rzędzie najpopularniejszych Maserati z „klasycznego” okresu firmy.

Ghibli SS na zdjęciach pochodzi z 1972 r. Był fabrycznie wyposażony we wspomaganie hamulców i kierownicy oraz automatyczną skrzynię biegów. Podczas renowacji zamieniono ją na ręczną „piątkę” ZF. Nadwozie ustrojono w efektowny czarny lakier i kontrastową, jasną tapicerkę. Oryginalnie wóz miał charakterystyczne dla lat 70. zestawienie brązowego „metaliku” z musztardowym wnętrzem. W obecnej postaci pod płaszczykiem elegancji wibruje agresją. 

Ghibli jest u nas szerzej znane m.in. dzięki Zdzisławowi Podbielskiemu, który wymienił je w książce „Pojazdy włoskie” jako, cyt.: „typowego przedstawiciela samochodów osobowych marki Maserati”. Jednak będąc jednym z najbardziej udanych i w sumie najpopularniejszych modeli, Ghibli jest cenione na całym świecie. Firma dwukrotnie powracała do tej nazwy, wykorzystując jej potencjał w iście amerykańskim stylu. Ghibli II było produkowane w latach 1992–98 i miało kanciaste nadwozie projektu Marcello Gandiniego. Najnowsze Ghibli zadebiutowało w 2013 r., jako 4-drzwiowy, sportowy sedan, konkurent Mercedesa E i BMW serii 5. Jest pierwszym Maserati z silnikiem Diesla. 

Mimo prawdziwie włoskiej, szlachetnej sylwetce Ghibli emanuje siłą. Ma osiem cylindrów z przodu, dwie rury z tyłu i wszelkie ograniczenia głęboko w… bagażniku!

W latach 1968–72 produkowano dwumiejscowe Ghibli Spidery. Fabrykę opuściło ich 125, w tym 38 w wersji SS. Targa powstała jako pojedyncza sztuka. Zbudowała ją mediolańska Carrozzeria Pavesi w 1968 r. Ghibli mieli: Sammy Davies Jr., który ożenił się z białą szwedzką aktorką May Britt, w czasach, gdy mieszane małżeństwa były zabronione w 31 stanach, czterokrotnie żonaty i cierpiący na depresję, Peter Sellers, Jean Paul Belmondo, który ostanie dziecko spłodził jako 70-latek oraz gwiazdor NBA, Witt Chamberlain, który twierdził, że spał z 20 tysiącami kobiet.

Dane techniczne Maserati Ghibli: