Liczba cetanowa

Aby silnik wysokoprężny działał efektywnie i uzyskiwał dużą sprawność, olej napędowy musi mieć odmienne cechy niż benzyna. Warto podkreślić, że oprócz dostarczania energii do silnika, olej napędowy smaruje części trące aparatury paliwowej. Bardzo ważną cechą tego paliwa jest odporność na samozapłon, czyli zbyt wczesne pojawianie się płomienia, który jest związany z wysoką temperaturą i wysokim ciśnieniem panującym w cylindrze silnika Diesla. Tą odporność charakteryzuje liczba cetanowa.

Liczba cetanowa paliw do silników wysokoprężnych powinna mieścić się w przedziale od 40 do 60. Przyjmuje się, że bardzo korzystnie jest, jeśli paliwo ma liczbę cetanową zbliżoną do 50. Paliwa o niskiej liczbie cetanowej w okolicach 40 powodują twardą pracę silnika, moc silnika obniża się, a w spalinach znajduje się zwiększona ilość niespalonych węglowodorów. Oleje napędowe charakteryzujące się liczbą cetanową zbliżoną do 60 powodują pogorszenie jakości spalania oraz wzrost zużycia paliwa. Oleje napędowe z polskich rafinerii mają gwarantowaną liczbę cetanową większą od 46.

Stosowany czasami do napędu silników ciągników rolniczych olej opałowy ma liczbę cetanową około 20. Ten wskaźnik całkowicie dyskwalifikuje go jako paliwo silnikowe. Oprócz zbyt małej liczby cetanowej, olej opałowy jest cięższy od napędowego, zawiera szereg substancji smolistych, żywic i laków, których produkty spalania z czasem są w stanie zakleić silnik i zapchać układ wydechowy.

Podstawowym surowcem do produkcji oleju napędowego jest ropa naftowa. Ropa surowa, wydobywana z szybów jest mieszaniną związków węgla i wodoru zawierających od 14 do 20 atomów węgla w cząsteczce oraz innych związków, w tym trudnej do usunięcia siarki, w zależności, z których złóż jest wydobywana. Najwięcej ropy naftowej przeznaczonej do przeróbki petrochemicznej w polskich rafineriach pochodzi z dostaw rosyjskich. Jest to produkt o dużej zawartości siarki z dodatkiem różnych innych składników, lecz nasze rafinerię są wyposażone w odpowiednie instalacje i technologię, które pozwalają z tego surowca otrzymać pełnowartościowe paliwo do silników wysokoprężnych.

Silnik obiegu Diesla zasysa powietrze atmosferyczne, które następnie spręża. Powietrze zmniejszając swą objętość intensywnie się nagrzewa i do niego wtryskiwane jest rozpylone paliwo, które w tych sprzyjających warunkach podlega samozapłonowi, a następnie spaleniu. Ten proces przebiega samoczynnie bez dodatkowej iskry, dlatego silnik wysokoprężny zwany jest silnikiem o zapłonie samoczynnym.