Dział: Praktyka warsztatowa - Docisk sprzęgła

Dział: Praktyka warsztatowa
Patronat: Schaeffler Polska Sp. z o.o.

Obecnie sprzęgła tej marki znajdują się w co czwartym samochodzie opuszczającym fabrykę.

A jak działa docisk sprzęgła?
Docisk sprzęgła tworzy układ cierny, działając z kołem zamachowym i tarczą sprzęgła. Jest

on przymocowany do koła zamachowego i przenosi moment obrotowy przez tarczę sprzęgła do wałka sprzęgłowego. Jednym z najważniejszych elementów dzisiejszych sprzęgieł jest sprężyna talerzowa (3) Niemal całkowicie wyparła ona z zastosowania sprężynę zwojową dociskach sprzęgieł samochodowych. Innymi ważnymi elementami są: obudowa (1) stanowi nośnik dla sprężyny talerzowej (3), która jest zamocowana za pomocą sworzni (5) i/lub pierścieni (4). Sprężyna (3) powoduje oddziaływanie odcisku (2) na okładziny tarczy sprzęgłowej. Elementy sprężyny stycznej (6) tworzą osiowo zmienne połączenie pomiędzy obudową (1) i dociskiem (2). Otwory centrujące (7) pozwalają na precyzyjne ustawienie docisku (1) na kole zamachowym.

Sprężyna talerzowa

Kluczowym elementem konstrukcji docisku jest sprężyna talerzowa. Jest ona bardziej płaska i lżejsza niż wcześniej stosowane sprężyny zwojowe. Szczególnie istotna jest charakterystyka krzywej sprężyny talerzowej, która w znacznym stopniu różni się od liniowej charakterystyki sprężyny zwojowej. Precyzyjnie ustalenie właściwej średnicy wewnętrznej i zewnętrznej sprężyny talerzowej, jej grubości, kątku otwarcia i twardości materiału pozwalają na osiągnięcie charakterystyki przedstawionej za pomocą stałej krzywej widocznej na wykresie (zdj3). Podczas gdy nacisk w przypadku sprężyn zwojowych maleje liniowo wraz ze ścieraniem się z powodu zużycia okładzin tarczy sprzęgła, przy zastosowanie sprężyny talerzowej początkowo wzrasta, by potem maleć.

Sprzęgło jest skonstruowane w taki sposób, aby zaczęło się ślizgać zanim przekroczona zostanie granica zużycia okładzin ciernych. Dzięki temu konieczność wymiany sprzęgła jest sygnalizowana na czas i pozwala to uniknąć dalszych uszkodzeń. Co więcej, dzięki

charakterystyce sprężyny talerzowej konieczna siła nacisku na pedał sprzęgła jest mniejsza niż w przypadku sprężyn zwojowych. (zdj2)

Sprzęgło ciągnione ze sprężyna talerzową
Zdjęcie 3 przedstawia sprzęgło ciągnione ze sprężyna talerzową. W przeciwieństwie do sprzęgieł pchanych, ta konstrukcja charakteryzuje się odwrotnym umiejscowieniem sprężyny talerzowej na docisku. W konsekwencji, załączenie sprzęgła jest możliwe jedynie poprzez pchanie. Zaletą tej konstrukcji jest efektywność działania dźwigni, co oznacza niższe siły potrzebne do wysprzęglenia, w porównaniu z konstrukcja sprzęgła

pchanego przy zastosowaniu tej samej siły nacisku. Dodatkowo, sprzęgło ciągnione jest bardziej efektywne dzięki temu, że sprężyna talerzowa jest zamocowany na zewnętrznej średnicy obudowy sprzęgła. Minusem sprzęgieł ciągnionych jest skomplikowany montaż skrzyni biegów a łożysko wysprzęglające musi mieć bardziej rozbudowaną budowę.