Czy jesień zniesie akcyzę?

Zadecyduje o tym Europejski Trybunał Sprawiedliwości w Luksemburgu.

Rząd zdaje sobie sprawę, że raczej przegra spór o akcyzę i próbuje przynajmniej ograniczyć krąg uprawnionych do zwrotu. W 2005 r. sprowadzono do Polski ponad 870 tys. używanych samochodów. Rok wcześniej było to ponad 828 tys. sztuk.

W Polsce stawka akcyzy na używane auta przywiezione z zagranicy sięga 65 proc. Bez wpłacenia tej daniny nie można zarejestrować samochodu. Tymczasem w Unii Europejskiej obowiązuje zasada, że wewnętrzne przepisy podatkowe krajów członkowskich nie mogą dyskryminować towarów zakupionych w innych krajach UE.

Wszystko zaczęło się od Golfa

O tych regulacjach dowiedział się Maciej Brzeziński, który w czerwcu 2004 r. sprowadził sobie z Niemiec Volkswagena Golfa z 1989 r. Początkowo zapłacił 855 zł należności z tytułu podatku akcyzowego po to, by zarejestrować auto w Polsce. Potem zażądał zwrotu niesłusznie - jak stwierdził - pobranego podatku, powołując się na jego niezgodność z prawem wspólnotowym. Naczelnik Urzędu Celnego oddalił jego wniosek. Sprawa trafiła do wyższej instancji - Dyrektora Izby Celnej w Warszawie, ale i on nie przychylił się do żądania podatnika. Maciej Brzeziński złożył więc skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Sąd postanowił, że zanim rozpatrzy skargę, zapyta Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS), czy nasze przepisy akcyzowe są zgodne z przepisami wspólnotowymi.

W szczególności warszawski sąd chce wiedzieć, czy prawo unijne zezwala Polsce na nałożenie podatku akcyzowego na samochody używane, sprowadzane z innych państw członkowskich, przy jednoczesnym nieobciążaniu tym podatkiem sprzedaży samochodów używanych zarejestrowanych już w Polsce.

Komisja Petycji Parlamentu Europejskiego, do której skarżyli się Polacy, już rok temu wzywała polski rząd do zniesienia akcyzy na używane samochody. Rząd odmówił i zapowiedział, że fiskus będzie pobierał podatek akcyzowy do czasu wejścia w życie tzw. podatku ekologicznego, którego wysokość ma być uzależniona od wieku samochodu, emisji spalin i pojemności silnika. Im starsze będzie auto, tym większy podatek trzeba będzie zapłacić. Ma to sprawić, że sprowadzanie tanich, starych aut stanie się nieopłacalne.

Rząd się broni, ale bez przekonania

W sporze przed ETS rząd broni swojego dotychczasowego stanowiska. Natomiast reprezentant Komisji Europejskiej jest zdania, że zbyt wysoka stawka akcyzy jest nieusprawiedliwiona, bo obejmuje także tych, którzy podają fiskusowi prawdziwą wartość sprowadzonego auta. Polski rząd proponuje oczywiście, by Trybunał przychylił się do jego stanowiska, choć zdaje sobie sprawę, że to mało prawdopodobne. Dlatego chce, by ewentualny nakaz zwrotu akcyzy był ograniczony tylko do tych podatników, którzy złożyli wniosek o zwrot przed ogłoszeniem stanowiska ETS. Rząd wolałby również wypłacić samą różnicę między akcyzą od używanego auta polskiego i unijnego, co oznacza, że pieniądze odzyskają tylko ci, którzy zapłacili najwyższą akcyzę. Jak będzie - dowiemy się w najbliższych tygodniach, bo wtedy prawdopodobnie ETS ogłosi swoje stanowisko.

Co zrobić, by odzyskać podatek?

Trzeba złożyć wniosek do naczelnika urzędu celnego o zwrot niesłusznie pobranego podatku. Nie ma na to jakiegoś urzędowego formularza, wystarczy odręczne pismo z żądaniem stwierdzenia nadpłaty zapłaconego podatku.

W przypadku odmowy należy odwołać się do dyrektora izby celnej, a gdy i tu nic nie wskóramy - złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Potem wystarczy czekać na orzeczenie ETS. Ostateczna decyzja w sprawie naszego wniosku musi je uwzględniać.

Podstawa prawana:

Wniosek o wydanie orzeczenia prejudycjalnego złożony postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wydanym dnia 22 czerwca 2005, w sprawie Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie (Sprawa C-313/05)

Traktat Ustanawiający Wspólnotę Europejską

Ustawa z 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz. 257 ze zm.)