Co powinien zrobić świadek wypadku lub kolizji? Poradnik

O tym, jak powinni zachować się uczestnicy kolizji i wypadków samochodowych, mówią przepisy kodeksu drogowego. O świadkach tych zdarzeń nie ma tam mowy, ale pamiętajmy, że prawo nakłada obowiązek niesienia poszkodowanym (co dokładnie mówią przepisy - poniżej). Warto pamiętać, że w razie nieudzielenia pomocy poszkodowanym można zostać pociągnięci do odpowiedzialności karnej.

Widzisz wypadek samochodowy? Po pierwsze bezpieczeństwo

Jeżeli jesteśmy świadkami zdarzenia, w którym uczestnicy zostali poszkodowani na tyle poważnie, że nie są w stanie sami opuścić samochodów i wezwać pomocy musimy przede wszystkim zadbać o bezpieczeństwo własne, ale i innych. Nie możemy narażać własnego życia i zdrowia. Zanim zaczniemy udzielać pomocy powinniśmy zabezpieczyć miejsce zdarzenia i uszkodzone pojazdy. Jeżeli silniki rozbitych samochodów w dalszym ciągu pracują, powinniśmy je wyłączyć, wyciągając kluczyki ze stacyjki, co pozwoli uniknąć samozapłonu. Jeśli do zdarzenia doszło w miejscu szczególnie niebezpiecznym lub uszkodzone samochody tarasują drogę, powinniśmy spróbować zapewnić maksymalne bezpieczeństwo sobie i innym uczestnikom ruchu, poprzez odpowiednie oznakowanie miejsca trójkątami ostrzegawczymi i umożliwienie bezpiecznego zatrzymania się lub ominięcia rozbitych aut.

Jeżeli na miejscu pojawią się kolejne osoby, powinniśmy poprosić je o pomoc. Na przykład dwa ustawione przed i za miejscem zdarzenia samochody z włączonymi światłami awaryjnymi powinny w dostatecznym stopniu zwrócić uwagę innych kierowców. Jeśli odpowiednio zabezpieczymy miejsce powinniśmy zorientować się w stanie poszkodowanych i wezwać pomoc. Chociaż alarmowy numer 112 nie funkcjonuje jeszcze poprawnie na terenie całego kraju, służby wymieniają się informacjami o zdarzeniach, dlatego wystarczy nasz jeden telefon, aby powiadomione zostały zarówno policja, jak i pogotowie oraz w razie konieczności straż pożarna. Dzwoniąc powinniśmy podać maksymalnie dużo informacji na temat liczby i stanu osób poszkodowanych oraz miejsca zdarzenia. W przypadku otrzymania od odpowiednich służb poleceń, należy je wykonać.

Sprawca wypadku ucieka - możliwe obywatelskie zatrzymanie

Jak zachować się, gdy widzimy, że sprawca wypadku próbuje uciec z miejsca zdarzenia? W przepisach istnieje pojęcie zatrzymania obywatelskiego. Pamiętajmy jednak o podstawowej zasadzie, aby w takiej sytuacji nie narażać życia i zdrowia własnego oraz innych osób.

Jeśli sprawca ucieka z miejsca zdarzenia, nie czyni tego przypadkowo. Niewielki odsetek osób postępuje w ten sposób na skutek szoku. Zdecydowana większość ma powód by się oddalić - np. jest pod wpływem alkoholu. Jeśli zachowanie sprawcy budzi niepokój, lepiej zrezygnować próby zatrzymania. Znacznie lepszym rozwiązaniem w takiej sytuacji będzie zapisanie, jak największej liczby szczegółów, marki, modelu, koloru, numeru rejestracyjnego pojazdu oraz rysopisu sprawcy.

Te informacje, wraz z określeniem kierunku, w którym oddalił się sprawca powinniśmy przekazać policji. Powinniśmy także reagować wówczas, gdy widzimy, że jeden z kierujących, uczestniczących nawet w drobnej kolizji znajduje się pod wpływem alkoholu. Tylko w ten sposób, przy społecznej dezaprobacie, możemy ograniczyć liczbę pijanych kierowców.

Oświadczenia uczestników kolizji

Częstym zdarzeniami na drogach są stłuczki, w których samochody ulegają lekkim uszkodzeniom. Prawo dopuszcza w takich sytuacjach wymianę oświadczeń pomiędzy kierującymi i świadkowie nie zawsze są potrzebni. Jeżeli ktoś zwróci się do nas z prośbą o to, abyśmy wystąpili w roli świadka, nie powinniśmy odmawiać. Jeśli na naszych oczach dochodzi do stłuczki na przykład na parkingu przed marketem, a sprawca zamierza odjechać, również powinniśmy zapisać numer rejestracyjny pojazdu i przekazać go poszkodowanemu.

Zdarzenia drogowe podlegają ściganiu z urzędu, nawet, jeśli nie ma ofiar śmiertelnych. Nie powinniśmy obawiać się jednak, że po przyjeździe funkcjonariuszy będziemy poddani wielogodzinnym procedurom. Jeżeli mamy zaplanowane spotkanie, spieszymy się do pracy, policjanci w takich sytuacjach wykazują się zrozumieniem. Po okazaniu dokumentów i przedstawieniu ogólnego przebiegu zdarzeń możemy poprosić o złożenie szczegółowych wyjaśnień w innym terminie.

Co powinien zrobić świadek kolizji?

- zatrzymać pojazd, nie powodując przy tym zagrożenia
- zapewnić bezpieczeństwo ruchu w miejscu zdarzenia (włączenie świateł awaryjnych, wystawienie trójkąta ostrzegawczego)
- jeżeli w kolizji nie ma rannych ani ofiar śmiertelnych, pomóc w niezwłocznym usunięciu pojazdów z miejsca zdarzenia, aby nie powodowały zagrożenia i nie tamowały ruchu
- jeżeli w wyniku kolizji są poszkodowani (zabici lub ranni) należy udzielić niezbędnej pomocy ofiarom
- wezwać pogotowie i policję
- nie podejmować czynności, które mogłyby utrudnić ustalenie przebiegu zdarzenia
- pozostać na miejscu, do chwili przyjazdu odpowiednich służb

Co na to prawo?

Artykuł 93 Kodeksu Wykroczeń
Paragraf 1. Kierowca pojazdu, który uczestnicząc w wypadku drogowym, nie udziela niezwłocznej pomocy ofierze wypadku, podlega karze aresztu lub grzywny.

Artykuł 162 Kodeksu Karnego
Paragraf 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażania siebie, albo innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Paragraf 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest  niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.