Co daje gwarancja?

Gwarancja jest dobrowolna, to znaczy producent lub sprzedawca mogą, ale nie muszą jej udzielać. Kto jednak kupiłby nowy samochód bez gwarancji? Zresztą mogą być nią objęte również używane auta, a także części samochodowe.

Zapewnienia o właściwościach pojazdu złożone w reklamie to też gwarancja. I coraz częściej pełnią rolę chwytu marketingowego, o czym świadczy reklama jednego z koncernów samochodowych: „Gwarancja na milion kilometrów w ciągu trzech lat”. Działa na wyobraźnię, ale po przeliczeniu wychodzi, że jest to zwykła trzyletnia gwarancja, bo żeby wykorzystać ten milion kilometrów, trzeba byłoby przejechać ponad 913 km dziennie!

Z kolei długoletnie gwarancje są najeżone tak wieloma zakazami i nakazami, że często trudno je wszystkie spełnić. Dlatego przy wyborze auta nie zawsze opłaca się kierować warunkami gwarancji.

10 zasad gwarancji

W Polsce zasady udzielania gwarancji jakości sprzedanego towaru reguluje kilka przepisów  kodeksu cywilnego i ustawy z 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Ich lektura nie pozostawia wątpliwości: o zakresie czasowym i tematycznym gwarancji oraz warunkach jej wykonania decyduje udzielający gwarancji, czyli gwarant. Nabywca samochodu może się na nie zgodzić albo zrezygnować z  zakupu i poszukać innego auta, z lepszą gwarancją.

Są jednak zasady, których każdy gwarant musi przestrzegać, a nabywca samochodu powinien o nich wiedzieć:

1. Gwarancja musi być potwierdzona na piśmie w tzw. dokumencie gwarancyjnym.

O udostępnienie karty gwarancyjnej dobrze jest poprosić sprzedawcę przed podjęciem decyzji o kupnie auta. Nabywca powinien zwrócić uwagę, czy dokument zawiera nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciela w Polsce, czas trwania gwarancji i jej zasięg terytorialny. Warto też sprawdzić, co w razie awarii podlega nieodpłatnej naprawie lub wymianie, czy serwis gwarancyjny dostępny jest blisko miejsca zamieszkania, czy gwarant zapewnia na czas naprawy samochód zastępczy.

2. O tym, co jest objęte gwarancją decyduje dokument gwarancyjny. Jeżeli nie zastrzeżono w nim inaczej, odpowiedzialnością gwaranta objęte są tylko wady powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy , a więc np. wmontowane wadliwe podzespoły, źle spasowane elementy, łuszczący się lakier.

Na podstawie gwarancji nie można reklamować uszkodzeń spowodowanych czynnikami zewnętrznymi np. zabrudzeń, wad powstałych z powodu niewłaściwej obsługi czy mechanicznego uszkodzenia. Gwarancją nie są też objęte elementy, które zużywają się wskutek normalnego używania: klocki, tarcze hamulcowe. Ale jeśli zużycie takich elementów nastąpiło szybciej z powodu wadliwości układu hamulcowego, to i one powinny być bezpłatnie wymienione w ramach naprawy gwarancyjnej.

3. Gwarant ma obowiązek w odpowiednim czasie usunąć wady fizyczne auta lub dostarczyć pojazd wolny od wad.

To oznacza, że reklamując towar na podstawie gwarancji, klient nie może domagać się od gwaranta zwrotu pieniędzy. Niestety kodeks nie określa, ile dokładnie czasu ma gwarant na wykonanie zobowiązań wynikających z gwarancji. On też decyduje, czy naprawi auto, czy dostarczy nowe, wolne od wad.

Sposób i czas rozpatrzenia reklamacji powinien być zapisany w dokumencie gwarancyjnym. Niekiedy gwaranci sami deklarują, że nie naprawiają usterek, tylko od razu wymieniają auto na nowe. Nie uważa się za gwarancję oświadczenia, które nie kształtuje obowiązków gwaranta.

4. Czas trwania gwarancji określa gwarant , ale jeśli w dokumencie gwarancyjnym nie ma żadnego terminu, to przyjmuje się, że gwarancja została udzielona na jeden rok licząc od dnia, kiedy samochód został wydany kupującemu.

5. Gwaranta obciążają koszty dostarczenia wadliwego pojazdu do miejsca wskazanego w gwarancji, chyba że z okoliczności wynika, iż wada powinna być usunięta na miejscu. Nie zawsze można więc domagać się od dealera z Krakowa, by w ramach gwarancji naprawił pojazd w Pcimiu Dolnym. Jednak dostarczenie auta do Krakowa odbędzie się na koszt dealera.

6. Po wykonaniu naprawy lub wymiany gwarant ma obowiązek dostarczyć klientowi pojazd wolny od wad na swój koszt do miejsca wskazanego w gwarancji lub miejsca wydania auta przy udzieleniu gwarancji.

7. Gwarant ponosi odpowiedzialność za przypadkową utratę lub uszkodzenie samochodu w czasie między wydaniem auta gwarantowi a odebraniem przez klienta po naprawie (wymianie).

8. Jeśli gwarant wymienił samochód na nowy albo dokonał istotnych napraw, termin gwarancji biegnie na nowo. To samo dotyczy sytuacji, gdy gwarant wymienił część rzeczy. Np. wymienił cały silnik, więc nowy silnik ma nową gwarancję. W innych przypadkach termin gwarancji zostaje przedłużony o czas, przez jaki uprawniony nie mógł korzystać z samochodu albo tylko z wymienionej części.

9. Gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień nabywcy wynikających z niezgodności towaru z umową. Ta zasada dotyczy jednak tylko konsumentów, czyli osoby fizyczne nabywające auta na prywatne potrzeby. Gdy nabywcą samochodu jest firma, to niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji, ma ona prawo** korzystać z rękojmi za wady fizyczne.

10. Gwarancja producenta może być niezależna od gwarancji importera czy sprzedawcy.

Gwarancja ma być bezpłatna, ale…

Udzielenie kupującemu gwarancji nie może być uzależnione od dodatkowych opłat. Jednak w dokumentach gwarancyjnych sprzedawcy albo producenci przemycają szereg zastrzeżeń i warunków. Nabywca, który ich nie spełni może być pozbawiony prawa dochodzenia roszczeń z tytułu gwarancji.

Jednym z takich warunków jest dokonywanie okresowych przeglądów w droższych, autoryzowanych stacjach obsługi, przy użyciu oryginalnych części zamiennych. Tymczasem zgodnie z unijnymi wytycznymi, klient nie traci gwarancji na samochód, jeśli wykona przegląd w nieautoryzowanym warsztacie.

Wystarczy, żeby warsztat stosował procedury serwisowe przewidziane przez dany koncern samochodowy i używał części o takich samych parametrach jakościowych, jak części oryginalne. Znakomita większość producentów nie  respektuje tej reguły i odmawia napraw w ramach gwarancji, jeśli w książce serwisowej zabraknie choćby jednej pieczątki z ASO.

Na pocieszenie przypomnijmy: konsument nie musi zgadzać się na naprawę w ramach gwarancji! W ciągu 2 lat od zakupu samochodu może dokonać reklamacji i dochodzić roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową. Tu warunki narzuca prawo, a nie gwarant.

Aneta Styrnik, UOKiK

Jeśli ktoś uważa, że jego prawa w związku z użytkowaniem samochodu zostały naruszone, może zwrócić się o pomoc do jednej z organizacji konsumenckich, np. Federacji Konsumentów lub Stowa­rzyszenia Konsumentów Polskich. Wystarczy napisać list lub zgłosić się do federacji osobiście.

Można też zadzwonić pod numer 0800 800 008, pod którym pełnią dyżury prawnicy udzielający bezpłatnych porad. Można u nich szukać pomocy w związku z konkretnymi sytuacjami obejmującymi prawa przysługujące konsumentom i obowiązki, jakie mają względem nich przedsiębiorcy. Skargi można też składać do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ale nie będą one rozpatrywane na poziomie ogólnego problemu, a nie danego przypadku.